Gwefan llywodraeth y DU

Pwy sy’n cael Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth?

Efallai eich bod yn cyfrannu at neu’n derbyn credydau tuag at Bensiwn ychwanegol y Wladwriaeth os ydych yn iau nag oedran Pensiwn y Wladwriaeth ac os ydych:

• yn gyflogedig ac yn ennill dros £5,564 (o unrhyw un swydd)
• yn gofalu am blant dan 12 oed ac yn hawlio budd-dal plant
• yn gofalu am unigolyn sâl neu anabl am fwy nag 21 awr yr wythnos ac yn hawlio Credyd Gofalwyr
• yn ofalwr maeth cofrestredig ac yn hawlio Credyd Gofalwyr
• yn cael budd-daliadau penodol eraill oherwydd salwch neu anabledd

Os ydych yn gyflogedig a bod gennych bensiwn, efallai y cewch eich contractio allan o Bensiwn ychwanegol y Wladwriaeth. O ganlyniad, mae’n debygol nad ydych yn cronni Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth. Cewch fwy o wybodaeth isod yn ‘Contractio allan o Bensiwn ychwanegol y Wladwriaeth’.

SERPS ac Ail Bensiwn y Wladwriaeth

Mae Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth wedi cael ei adnabod wrth enwau gwahanol yn y gorffennol. Roeddech chi’n arfer cael Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth drwy’r Cynllun Pensiwn y Wladwriaeth ar Sail Enillion (SERPS).
Pan y cyfrifir yr hawl i’r pensiwn ychwanegol, caiff yr incwm y mae’n seiliedig arno eu hadbrisio yn unol â’r cynnydd yn yr enillion cyfartalog.

Gweler ‘SERPS ac Ail Bensiwn y Wladwriaeth’ i gael gwybod mwy.

• SERPS ac Ail Bensiwn y Wladwriaeth

Etifeddu Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth

Os bydd eich priod neu’ch partner sifil yn marw, efallai y gallwch etifeddu rhywfaint o’u Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth. Gweler ‘SERPS ac Ail Bensiwn y Wladwriaeth’ i gael gwybod faint o Bensiwn ychwanegol y Wladwriaeth y gellir etifeddu.

• SERPS ac Ail Bensiwn y Wladwriaeth

Contractio allan o Bensiwn ychwanegol y Wladwriaeth

Os ydych yn gyflogedig gydag enillion blynyddol yn uwch na swm penodol (£5,564 yn 2012/13), efallai y gallwch ddewis i adael Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth. Gallwch ymuno â phensiwn personol yn lle. Gelwir hyn yn ‘gontractio allan’. Nid yw’n bosib gadael Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth.

Os oes gennych bensiwn cwmni, dylai’ch cyflogwr ddweud wrthych a yw wedi cael ei gontractio allan.

Gweler y ddolen isod i gael gwybod mwy ynghylch contractio allan o Bensiwn ychwanegol y Wladwriaeth.

• Contractio allan o Bensiwn ychwanegol y Wladwriaeth

Olrhain hen bensiwn

Os ydych chi’n meddwl bod gennych chi hen bensiwn ond na allwch gofio’r manylion, efallai y gall y Gwasanaeth Olrhain Pensiynau eich helpu.

• Gwasanaeth Olrhain Pensiynau – olrhain cynllun pensiwn personol neu bensiwn cwmni

Pwy sydd ddim yn cael Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth?

Efallai na fyddwch yn gymwys i Bensiwn ychwanegol y Wladwriaeth yn seiliedig ar gyfraniadau neu gredydau yn ystod cyfnodau ble y mae un o’r canlynol yn berthnasol i chi:

• rydych yn hunangyflogedig (oherwydd eich bod yn talu cyfraniadau Yswiriant Gwladol ar y gyfradd is)
• rydych yn ddi-waith
• rydych yn dilyn hyfforddiant amser llawn

Mae’n bosib y cewch chi gredydau tuag at Bensiwn sylfaenol y Wladwriaeth pan nad ydych yn gweithio, ond ni fyddwch yn cronni Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth.

Mewn rhai achosion, os nad ydych yn gallu gweithio oherwydd salwch neu anabledd, ni fyddwch yn cronni Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth.

Sut mae hawlio Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth

Os ydych ag hawl i Bensiwn ychwanegol y Wladwriaeth, dylech ei gael wrth hawlio Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth. Gweler ‘Hawlio Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth’ i gael mwy o wybodaeth am sut y gallwch chi hawlio Pensiwn y Wladwriaeth.

Pryd y gallaf hawlio Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth?

Os oes gennych hawl i gael Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth, gallwch ei hawlio pan fyddwch yn cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth. Gweler ‘Cyfrifo eich oedran Pensiwn y Wladwriaeth’ i gael gwybod pryd y byddwch chi'n cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth.

Gallwch hefyd ddewis hawlio Pensiwn y Wladwriaeth yn nes ymlaen. Gweler 'Gohirio Pensiwn y Wladwriaeth' i gael gwybod mwy.

• Hawlio Pensiwn y Wladwriaeth

• Cyfrifo eich oedran Pensiwn y Wladwriaeth

• Gohirio Pensiwn y Wladwriaeth – hawlio’ch Pensiwn yn nes ymlaen

• Ffonio'r Gwasanaeth Pensiwn

Sut y mae Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth yn cynyddu

Mae rhannau ychwanegol Pensiwn y Wladwriaeth yn codi’n unol â’r cynnydd. Mae'r rhain yn cynnwys:

• Ail Bensiwn y Wladwriaeth (S2P)
• Cynllun Pensiwn y Wladwriaeth ar Sail Enillion (SERPS)
• Budd-dal Ymddeoliad Graddedig
• Pensiwn Ychwanegol y Wladwriaeth a dderbynnir am ohirio’ch hawl Pensiwn y Wladwriaeth (elwir hefyd yn ‘ychwanegiadau’)

Hyd nes i chi gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth, bydd yr Ail Bensiwn y Wladwriaeth neu Gynllun Pensiwn y Wladwriaeth ar Sail Enillion yr ydych wedi cronni yn cynyddu’n raddol gyda’r cynnydd mewn enillion cyfartalog. Mae hwn hefyd yn cael ei hadnabod fel ailbrisio.

Rhoi gwybod i’r Gwasanaeth Pensiwn am newid mewn amgylchiadau

Yma cewch wybod beth y mae angen i chi roi gwybod amdano, megis newid cyfeiriad neu fanylion banc.

• Rhoi gwybod am newid cyfeiriad, manylion banc neu amgylchiadau eraill i’r Gwasanaeth Pensiwn

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Pensiynau - golwg cyffredinol

• Dechrau cynllunio ar gyfer pensiwn