Gwefan llywodraeth y DU

Cyfraniadau Yswiriant Gwladol hyd at oedran Pensiwn y Wladwriaeth

Os byddwch yn gweithio - naill ai fel cyflogai neu'n hunangyflogedig - a bod eich enillion dros lefel benodol, byddwch yn talu cyfraniadau Yswiriant Gwladol. Byddwch yn dechrau eu talu pan fyddwch yn 16 oed, ac yn parhau i'w talu hyd nes y byddwch yn cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth.

Os ydych wedi'ch cyflogi, rydych yn talu cyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1 fel canran o'ch enillion. Os ydych yn hunangyflogedig, rydych yn talu cyfraniadau Dosbarth 2 ar gyfradd unffurf wythnosol a chyfraniadau Dosbarth 4 yn flynyddol, fel canran o'ch enillion trethadwy.

Newidiadau i oedran Pensiwn y Wladwriaeth

Mae'n bosibl bod yr oedran y byddwch yn cael Pensiwn y Wladwriaeth yn y broses o gael ei newid. Er mwyn cael gwybod a yw'r newidiadau'n effeithio arnoch, gweler yr ail ddolen isod, 'Cyfrifo eich oedran Pensiwn y Wladwriaeth'.

• Yswiriant Gwladol - yr hanfodion (adran arian, treth a budd-daliadau)

• Cyfrifo eich oedran Pensiwn y Wladwriaeth

Beth sy'n digwydd pan fyddwch yn cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth?

Unwaith y byddwch dros oedran Pensiwn y Wladwriaeth, ni fydd angen i chi dalu cyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1 na Dosbarth 2. Os byddwch yn parhau i weithio, dim ond ar unrhyw enillion a oedd yn ddyledus cyn i chi gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth y bydd rhaid i chi eu talu.

Os byddwch yn parhau i gael eich cyflogi

Os byddwch yn parhau i gael eich cyflogi ar ôl oedran Pensiwn y Wladwriaeth bydd angen i chi gyflwyno prawf i'ch cyflogwr eich bod wedi cyrraedd yr oedran hwn. Bydd hyn yn galluogi eich cyflogwr i roi'r gorau i ddidynnu cyfraniadau Yswiriant Gwladol o'ch enillion. Gallwch wneud hyn drwy gyflwyno unrhyw un o'r canlynol:

• tystysgrif geni
• pasbort
• tystysgrif eithrio oherwydd oedran - mwy o wybodaeth isod

Os byddwch yn parhau i fod yn hunangyflogedig

Os byddwch yn parhau i fod yn hunangyflogedig ar ôl i chi gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth, efallai y bydd angen i chi barhau i dalu cyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 4. Codir tâl blynyddol am y cyfraniadau hyn ac efallai y bydd angen i chi eu talu ar unrhyw elw trethadwy ar gyfer y flwyddyn y byddwch yn cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth. Ni fydd angen i chi eu talu o ddechrau'r flwyddyn dreth ddilynol.

Tystysgrif eithrio oherwydd oedran

Mae'r Gwasanaeth Pensiwn yn dosbarthu pecyn i gwsmeriaid sy'n agosáu at oedran Pensiwn y Wladwriaeth sy'n rhoi gwybodaeth am eithrio oherwydd oedran. Os byddwch yn rhoi gwybod iddo y byddwch yn parhau i weithio pan fyddwch yn hawlio Pensiwn y Wladwriaeth, anfonir tystysgrif eithrio oherwydd oedran atoch yn awtomatig. Os na chewch dystysgrif, er enghraifft os byddwch yn oedi cyn hawlio Pensiwn y Wladwriaeth, gallwch wneud un o'r canlynol:

• defnyddio eich tystysgrif geni neu basport fel prawf oedran
• gofyn i Gyllid a Thollau EM anfon tystysgrif atoch - gweler y drydedd ddolen isod

Gall tystysgrif eithrio oherwydd oedran fod ar gerdyn neu ar bapur. Mae'r ddau yr un mor dderbyniol â'i gilydd fel prawf oedran.

• Treth os ydych yn parhau i weithio ac yn cael pensiwn

• Treth os ydych yn hunangyflogedig ac yn cael pensiwn

• Cysylltu â CThEM i gael tystysgrif eithrio oherwydd oedran Opens new window

Os ydych yn credu eich bod wedi talu gormod o gyfraniadau Yswiriant Gwladol

Gallech fod wedi talu gormod o gyfraniadau Yswiriant Gwladol mewn rhai sefyllfaoedd. Er enghraifft:

• gwnaethoch barhau i weithio ar ôl oedran Pensiwn y Wladwriaeth a gwnaeth eich cyflogwr barhau i ddidynnu cyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1
• gwnaethoch dalu cyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 4 ar elw o hunangyflogaeth am flwyddyn dreth ar ôl yr un y gwnaethoch gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth
• gwnaethoch dalu cyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 2 fel unigolyn hunangyflogedig pan oedd eich enillion yn llai na therfyn yr Eithriad Enillion Bach

Os ydych yn credu y gallech fod wedi talu gormod darllenwch y canllaw ar wahân isod ar sut i hawlio cyfraniadau Yswiriant Gwladol a ordalwyd yn ôl.

• Hawlio cyfraniadau Yswiriant Gwladol a ordalwyd yn ôl

Dolenni defnyddiol

• Pensiynau a chynllunio ar gyfer ymddeol

• Oes angen i chi ychwanegu at eich cyfraniadau Yswiriant Gwladol? (adran arian, treth a budd-daliadau)

• Yswiriant Gwladol i Brydeinwyr sy'n byw dramor (adran Prydeinwyr sy'n byw dramor)

• Cael rhagolwg Pensiwn y Wladwriaeth

Cysylltiadau defnyddiol

• Cysylltiadau pensiynau a chynllunio ar gyfer ymddeol