Gwefan llywodraeth y DU

Pan na fyddwch efallai wedi talu digon o dreth

Efallai na fyddwch wedi talu digon o dreth os:

• gwnaethoch ddechrau cael buddion cwmni - er enghraifft car cwmni neu yswiriant meddygol ac nad oedd Cyllid a Thollau yn gwybod am hyn ar unwaith
• oes gennych incwm arall - fel buddsoddiad neu incwm rhent - a'i fod wedi cynyddu ers y tro diwethaf i chi sôn amdano
• gwnaethoch ddechrau cael Pensiwn y Wladwriaeth ac nad oeddent yn gwybod ar unwaith
• gwnaeth eich cyflogwr neu bwy bynnag sy'n talu eich pensiwn ddefnyddio'r cod treth anghywir

Mae'n bwysig iawn eich bod yn rhoi gwybod i Gyllid a Thollau EM am unrhyw newidiadau i'ch incwm neu fuddion cwmni cyn gynted â phosibl fel nad ydych yn cael bil treth mawr ar ddiwedd y flwyddyn dreth.

• Cysylltu â Chyllid a Thollau EM Opens new window

Beth sy'n digwydd os nad ydych wedi talu digon o dreth

Os caiff Cyllid a Thollau EM wybod am eich tandaliad yn ystod y flwyddyn

Bydd Cyllid a Thollau EM yn addasu eich cod treth ar gyfer y flwyddyn gyfredol ar unwaith fel na fyddwch yn parhau i beidio â thalu digon o dreth. Byddant yn anfon 'Hysbysiad Cod PAYE' atoch a fydd yn rhoi gwybod i chi beth yw'r cod newydd hwn. Bydd hwn yn seiliedig ar y wybodaeth ddiweddaraf sydd gennym a bydd yn sicrhau eich bod yn talu'r swm treth cywir ar gyfer gweddill y flwyddyn. Fodd bynnag, ni fydd yr addasiad hwn yn casglu'r dreth nad ydych wedi'i thalu.

Rhoddir 'amcangyfrif' i chi hefyd o faint o dreth nad ydych wedi'i thalu yn ystod y cyfnod pan oedd eich cod treth yn rhy uchel ac yn egluro sut y byddant yn ei chasglu drwy addasu eich cod treth ar gyfer y flwyddyn nesaf.

Cofiwch mai dim ond amcangyfrif yw'r swm a ddywedir nad ydych wedi'i dalu - dim ond rhan o'r flwyddyn sydd wedi mynd heibio a gall newidiadau eraill ddigwydd. Efallai y bydd yn rhaid i Gyllid a Thollau EM newid y tandaliad wrth edrych arno eto ar ddiwedd y flwyddyn dreth. Byddwch yn cael Hysbysiad Cod PAYE arall yn rhoi gwybod i chi faint y mae'n rhaid i chi ei ad-dalu.

Oni fydd Cyllid a Thollau EM yn gwybod am eich tandaliad tan ddiwedd y flwyddyn

Yn yr achos hwn byddant yn diwygio eich cod treth ar gyfer y flwyddyn nesaf neu'r flwyddyn ar ôl honno ac anfon Cyfrifiad Treth P800 atoch yn rhoi gwybod i chi sut y digwyddodd y tandaliad a faint o dreth nad ydych wedi'i thalu. Cyn y bydd yn amser i chi ddechrau talu'r arian sy'n ddyledus gennych yn ôl byddwch yn cael Hysbysiad Cod PAYE newydd - gallwch weld faint sy'n ddyledus gennych o dan y cofnod 'Gostyngiad i gasglu treth nad yw wedi'i thalu'.

• Deall a gwirio eich Cyfrifiad Treth P800 – Cyllid a Thollau EM Opens new window

• Egluro cofnodion Hysbysiad Cod PAYE cyffredin

Sut mae gweld a ydych wedi tandalu ai peidio

Cam un: Defnyddiwch y swm y mae eich lwfansau di-dreth wedi'i leihau gydag ef a lluoswch y ffigur hwn gyda'r gyfradd ganrannol uchaf yr ydych yn talu treth.

Cam dau: Lluoswch y ffigur hwn gyda nifer yr wythnosau o 6 Ebrill tan y dyddiad y gwnaethom newid eich cod treth a'i rannu gyda 52.

Enghraifft

Rydych yn talu treth ar y gyfradd sylfaenol (20 y cant) ac mae eich lwfansau wedi gostwng o £1,500 ym mis Tachwedd oherwydd eich bod wedi rhoi gwybod i Gyllid a Thollau EM eich bod wedi dechrau cael budd cwmni.

I gyfrifo eich tandaliad:

• lluoswch £1,500 - gwerth eich budd cwmni yn yr achos hwn - gyda 20 y cant
• lluoswch y ffigur hwnnw (£300) gyda 32 - nifer yr wythnosau o 6 Ebrill at ddyddiad y newid i'r cod - a'i rannu gyda 52

Eich tandaliad yw £185 - faint o dreth yr ydych wedi'i dandalu nes i'ch cod treth gael ei newid.

Sut mae cyfrifo'r addasiad yn eich cod ar gyfer talu eich tandaliad yn ôl

I gyfrifo'r swm y bydd Cyllid a Thollau EM yn lleihau eich lwfansau y flwyddyn nesaf - lluoswch faint yw eich tandaliad gyda 100 a rhannwch y ffigur gyda'r gyfradd dreth uchaf yr ydych yn ei thalu.

Enghraifft

Rydych yn talu cyfradd dreth sylfaenol (20 y cant) ac mae gennych dandaliad o £185 o'r flwyddyn flaenorol.
I gyfrifo'r swm y byddant yn ei ddefnyddio i leihau eich lwfansau, lluoswch £185 gyda 100 ac yna rhannu'r ffigur gydag 20. Bydd y swm ychwanegol y bydd yn rhaid i chi dalu treth ar ei ben yn £925 (mae £925 lluosi gyda 20 y cant yn £185.00 o dreth).

Bydd Cyllid a Thollau EM yn ychwanegu'r swm hwn at unrhyw ddidyniadau eraill y gallech eu cael ac yna'n tynnu'r cyfanswm o'ch lwfansau ar gyfer y flwyddyn dreth nesaf.

• Codau treth - gwybodaeth sylfaenol

Talu eich tandaliad yn ôl

Os oes llai na £3,000 yn ddyledys gennych byddwch fel arfer yn gallu talu’n ôl y cyfanswm drwy eich cod dreth. Os oes £3,000 neu fwy yn ddyledys gennych mae trefniadau gwahanol yn gymwys. Dilynwch y ddolen isod i gael gwybod mwy.

• Talu’r dreth yn ôl sy’n ddyledus gennych drwy eich cod treth neu drwy wneud taliad uniongyrchol gwirfoddol Opens new window

Os mae’ch incwm yn uwch na £150,000

Am 2010-11 ni chymrodd eich cod treth i ystyriaeth y gyfradd treth 50 y cant newydd (ac ni chafodd hyn ei adlewyrchu ar eich Hysbysiad Cod PAYE). Mae hyn yn golygu os oes gennych unrhyw ‘ostyngiadau a chywiriadau’ (er enghraifft, os oes angen i Gyllid a Thollau EM gymryd i ystyriaeth incwm o gynilion sy’n drethadwy at 50 y cant) mae’n bosib na fydd eich didyniadau yn gywir. Bydd Cyllid a Thollau EM yn cyfrifo faint o dreth y bydd angen i chi dalu pan fyddwch yn anfon eich 2010-11 Hunanasesiad treth i mewn.

Bydd eich cod treth newydd yn cymryd i ystyriaeth y ‘cymwysiadau’ cyfradd dreth 50 y cant i gasglu’r swm cywir o dreth.

Os nad ydych chi'n llenwi ffurflen dreth Hunanasesu fel arfer, a’ch bod chi’n dod i wybod yn ystod y flwyddyn dreth bod arnoch angen llenwi un, dilynwch y ddolen isod i gofrestru ar gyfer Hunanasesiad.

• Cofrestru ar gyfer Hunanasesu i gael ffurflen dreth

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Beth i'w wneud os na allwch dalu eich bil treth