Gwefan llywodraeth y DU

Beth yw cod treth brys?

Cyfraddau a lwfansau Treth Incwm

Gweld y ffigyrau diweddaraf ar gyfer lwfansau personol gan Gyllid a Thollau EM

• Cyfraddau a lwfansau Treth Incwm Opens new window

Cod y mae eich cyflogwr neu bwy bynnag sy'n talu eich pensiwn yn ei ddefnyddio ar sail arbennig yw cod treth brys nes bydd gan Gyllid a Thollau EM ddigon o wybodaeth am eich incwm i'w galluogi i anfon y cod cywir at eich cyflogwr (ac atoch chi). Fel arfer bydd yn sicrhau eich bod yn cael y Lwfans Personol sylfaenol (ac felly rhywfaint o dâl di-dreth) ond ni fydd yn ystyried unrhyw lwfansau neu ostyngiadau eraill y gallech eu hawlio.

Bydd eich cyflogwr neu bwy bynnag sy'n talu eich pensiwn fel arfer yn parhau i'w ddefnyddio nes bydd Cyllid a Thollau EM yn rhoi gwybod y cod treth cywir iddynt.

Pennir y cod treth brys bob blwyddyn sef rhif ac yna'r llythyren L. Y Lwfans Personol sylfaenol yw'r rhif (£8,105 ar gyfer y flwyddyn dreth 2012-13) wedi'i rannu â deg. Y cod brys ar gyfer 2012-13 felly yw 810L.

Gan ddibynnu ar sut y caiff ei gyfrifo, efallai y gwelwch '810L W1' neu '810L M1' hefyd (sy'n golygu 'Wythnos 1' neu 'Mis 1' - lle byddwch yn cael cyfran o'r Lwfans Personol dros weddill y flwyddyn dreth).

810L sy’n digwydd bod y cod treth y byddech yn ei gael os ydych chi’n gymwys i gael y Lwfans Personol sylfaenol yn unig ond yn yr achos hwn nid yw’n cod brys a byddwch yn derbyn y cyfanswm cywir o dâl di-dreth. Gweler yr adran ‘Pryd y gallech gael eich rhoi ar god treth brys’ i’ch helpu chi i benderfynu p’un ai bod y cod brys yn gymwys i chi.

• Cael gwybod sut mae codau treth yn gweithio

• Cael gwybod mwy ynghylch y Lwfans Personol

Pryd y gallech gael eich rhoi ar god treth brys

Gallech gael cod treth brys os:

• ydych wedi dechrau swydd newydd ac nad ydych wedi cael P45 gan eich cyflogwr blaenorol ar gyfer yr un flwyddyn dreth
• ydych wedi dechrau eich swydd gyntaf ers dechrau'r flwyddyn dreth ac nad ydych wedi cael unrhyw fudd-daliadau gwladol trethadwy neu bensiwn y wladwriaeth neu gwmni
• ydych wedi dechrau swydd newydd ond eich bod wedi cael swydd arall neu swyddi eraill neu wedi cael budd-daliadau gwladol trethadwy yn ystod y flwyddyn
• ydych wedi dechrau swydd newydd a'ch bod yn hunangyflogedig cyn hynny
• yw eich cod treth wedi newid yn ystod y flwyddyn oherwydd, er enghraifft, eich bod wedi dechrau cael buddion cwmni neu Bensiwn y Wladwriaeth

• Buddion cwmni yn eich cod treth

• Pensiynau, budd-daliadau gwladol a'ch cod treth

Os cewch eich rhoi ar god treth brys cronnus

Fel arfer cewch eich rhoi ar dreth cod brys ‘cronnus’ os byddwch wedi dewis Datganiad A ar eich ffurflen P46 - sy'n rhoi gwybod i'ch cyflogwr mai dyma eich swydd gyntaf ers dechrau'r flwyddyn dreth ac nad ydych wedi bod yn cael unrhyw bensiynau trethadwy neu fudd-daliadau gwladol.

Sut y gallai cod treth brys cronnus effeithio ar eich cyflog

Bydd defnyddio'r cod fel hyn yn rhoi Lwfans Personol di-dreth llawn i chi dros weddill y flwyddyn dreth - y rheswm am hyn yw oherwydd gall eich cyflogwr ddwyn unrhyw lwfans di-dreth na ddefnyddiwyd yn ystod y cyfnod cyn i chi ddechrau eich swydd ymlaen. (Gan mai dim ond newydd ddechrau gweithio ydych chi rydym yn cymryd yn ganiataol nad ydych wedi defnyddio dim o'ch Lwfans Personol di-dreth eto).

Dylai eich treth fod yn gywir ar ddiwedd y flwyddyn dreth.

Os cewch eich rhoi ar god treth brys wythnos 1 neu fis 1

Mae'n bosibl y cewch eich rhoi ar god treth brys ‘wythnos 1’ neu ‘fis 1’ os ydych wedi rhoi Rhan 3 o'ch ffurflen P45 i'ch cyflogwr sy'n dangos cod brys wythnos 1 neu fis 1 a ddefnyddiwyd yn flaenorol neu os gwnaethoch farcio Datganiad B ar eich ffurflen P46 - sy'n rhoi gwybod i'ch cyflogwr eich bod wedi cael swydd arall neu fudd-daliadau gwladol trethadwy yn ystod y flwyddyn - neu os yw eich treth cod wedi'i leihau o swm mawr iawn.

Sut gallai cod brys wythnos 1 neu fis 1 effeithio ar eich cyflog neu'ch pensiwn

Bydd defnyddio'r cod fel hyn yn rhoi gweddill eich Lwfans Personol di-dreth i chi wedi'i ddosbarthu dros weddill y flwyddyn dreth. Bydd Cyllid a Thollau EM yn cymryd yn ganiataol eich bod eisoes wedi cael rhywfaint o incwm di-dreth yn y cyfnod cyn i chi ddechrau eich swydd neu cyn i'ch cod treth newid.

Mae codau brys wythnos 1 neu fis 1 yn trin pob wythnos neu fis ar ei ben ei hun ac yn rhoi swm cyfartal o dâl di-dreth i chi ar bob diwrnod tâl. Gan na allant ystyried newidiadau i'ch incwm neu dreth a allai fod wedi digwydd yn gynharach yn ystod y flwyddyn efallai na fydd eich treth yn hollol gywir ar ddiwedd y flwyddyn.

Sut mae sicrhau eich bod yn cael y cod cywir - a chael ad-daliad treth

Unwaith y bydd gan Gyllid a Thollau EM fanylion am eich incwm blaenorol a'r dreth yr ydych wedi'i thalu dros y flwyddyn dreth, byddant yn anfon cod treth (cywir) llawn at eich cyflogwr (ac atoch chi). Bydd eich cyflogwr yn tynnu'r swm treth cywir yn y dyfodol ac yn ad-dalu unrhyw ordaliad treth. Dyna pam ei bod yn hollbwysig eich bod yn rhoi unrhyw wybodaeth y bydd Cyllid a Thollau EM yn ofyn amdani.

Cael ad-daliad ar ddiwedd y flwyddyn dreth

Os ydych yn credu eich bod wedi talu gormod o dreth gan eich bod wedi cael eich trethu ar god brys dylech hawlio ad-daliad drwy gysylltu â' Chyllid a Thollau EM. Bydd angen i chi ddarparu ffurflen P60.

• Mwy o wybodaeth am hawlio ad-daliad

• Cysylltu â Chyllid a Thollau EM Opens new window

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Beth i’w wneud os yw’ch cod treth yn anghywir

• Ffurflenni Talu Wrth Ennill: P45, P46, P60, P11D

Cysylltiadau defnyddiol

• Cysylltiadau arian, treth a budd-daliadau

• Swyddfa Cyfraniadau Yswiriant Gwladol