Gwefan llywodraeth y DU

Cadarnhau pa asedau sydd gennych

Pan gewch eich gwneud yn fethdalwr, bydd eich ymddiriedolwr yn rheoli eich asedau ac unrhyw incwm sbâr. Dyma’r unigolyn a gaiff ei benodi i reoli eich methdaliad; i werthu eich asedau ac i wneud taliadau i'ch credydwyr (pobl y mae arnoch arian iddynt).

Cyn pen pythefnos ar ôl cael eich datgan yn fethdalwr, bydd y Derbynnydd Swyddogol (un o swyddogion y llys methdaliad) yn eich cyfweld. Bydd gofyn i chi ddarparu gwybodaeth am eich dyledion, eich asedau a’ch incwm. Bydd yr wybodaeth hon yn helpu’r Derbynnydd Swyddogol i wneud y canlynol:

• cadarnhau pa ddyledion y gellir eu cynnwys yn eich methdaliad
• cyfrifo cyfanswm eich dyledion methdaliad
• cyfrifo gwerth eich asedau

• Methdaliad – rôl y Derbynnydd Swyddogol

• Cysylltu â'ch Derbynnydd Swyddogol lleol

Mynd i’r afael â dyledion na chânt eu cynnwys yn eich methdaliad

Gall eich ymddiriedolwr gadarnhau a oes unrhyw rai o’ch dyledion na ellir eu cynnwys yn eich methdaliad, fel arfer, pethau megis:

• dirwyon y llys
• taliadau cynhaliaeth plant
• rhai o fudd-daliadau’r wladwriaeth y gofynnwyd i chi eu had-dalu
• benthyciadau myfyrwyr

Eich cyfrifoldeb chi yw talu’r dyledion hyn a gall methu gwneud hyn arwain at gamau yn cael eu cymryd gan y llys. Gall cyrff megis Cyngor Ar Bopeth a’r Llinell Ddyled Genedlaethol eich helpu i ganfod ffyrdd o fynd i’r afael â’r dyledion nad ydynt wedi’u cynnwys yn eich methdaliad.

• Mynd i’r afael â phroblemau dyled – arweiniad

• Dyled – lle i gael cymorth a chyngor am ddim

Gwerthu eich asedau i dalu eich dyledion methdaliad

Bydd eich ymddiriedolwr yn trefnu gwerthu eich asedau ac yn rhannu unrhyw arian a godwyd rhwng eich credydwyr.

Bydd y llys yn canslo eich methdaliad os bydd gwerthu eich asedau yn codi digon o arian i dalu’ch dyledion methdaliad i gyd. Bydd unrhyw arian sydd yn weddill ar ôl gwerthu eich asedau yn cael ei ddychwelyd atoch.

Os nad yw’r arian a godwyd yn ddigon i dalu’ch dyledion methdaliad i gyd, bydd eich ymddiriedolwr yn rhannu’r arian sydd ar gael rhwng eich credydwyr. Cewch eich rhyddhau o’r dyledion pan fydd cyfnod y methdaliad yn dod i ben. Fodd bynnag, efallai y bydd yn rhaid i chi wneud taliadau misol rheolaidd o'ch incwm sbâr (megis cyflog) am dair blynedd tuag at eich dyledion methdaliad, os byddwch yn gallu fforddio hynny.

• Methdaliad – sut bydd yn effeithio arnoch chi

• Methdaliad – sut a phryd y gall ddod i ben

Gwneud taliadau misol tuag at eich dyledion methdaliad

Os na fydd eich asedau yn ddigon i dalu eich dyledion methdaliad, efallai y bydd yn rhaid i chi wneud taliadau misol o’ch incwm sbâr. Bydd y trefniant hwn yn para am dair blynedd.

Bydd ar eich ymddiriedolwr angen manylion eich incwm a’ch costau, gan gynnwys costau eich partner neu unrhyw aelodau o’r teulu sy’n ddibynnol arnoch. Bydd yr wybodaeth hon o gymorth i'ch ymddiriedolwr benderfynu ar y canlynol:

• a allwch chi fforddio taliadau misol
• faint fydd y taliadau
• faint o daliadau y byddwch yn eu gwneud

Bydd eich ymddiriedolwr yn ceisio dod i gytundeb gyda chi ynglŷn â’ch taliadau misol. Gelwir y math yma o gynllun yn Gytundeb Taliadau Incwm. Os na allwch ddod i gytundeb, bydd eich ymddiriedolwr yn gofyn i’r llys eich gorchymyn i wneud taliadau misol. Gelwir y math yma o gynllun yn Orchymyn Taliadau Incwm. Dylech gael cyngor cyfreithiol os cewch eich dwyn gerbron y llys.

Faint ydych chi’n debygol o dalu?

Gall unrhyw incwm sbâr dros £20 y mis cael ei ddefnyddio i dalu’r Cytundeb Taliadau Incwm/Gorchymyn Taliadau Incwm. Bydd y swm wirioneddol yn seiliedig ar faint allwch chi ei fforddio ar ôl talu costau hanfodol megis bwyd a biliau.

Mae’n annhebygol y bydd yn rhaid i chi wneud taliadau os mai budd-daliadau’r wladwriaeth yw eich prif ffynhonnell o incwm, neu os oes gennych chi lai na £20 y mis o incwm sbâr.

Gall y swm yr ydych yn talu newid neu gall ddod i ben os yw’ch sefyllfa ariannol yn newid. Er enghraifft, yr ydych yn etifeddu arian neu’n colli eich swydd. Mae’n rhaid i chi barhau i â’r taliadau neu wynebu achos llys.

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Ceisio cyngor cyfreithiol gan dwrnai neu asiantaeth gynghori

• Ôl-ddyledion morgais neu anawsterau talu