Gwefan llywodraeth y DU

Eich asedau mewn methdaliad

Pan fyddwch yn cael eich gwneud yn fethdalwr, mae’n rhaid i chi drosglwyddo unrhyw asedau gwerthfawr i berson a benodir i reoli’ch methdaliad. Gelwir y person hwn yn 'ymddiriedolwr', ac mae fel arfer:

• yn Dderbynnydd Swyddogol – un o swyddogion y llys methdaliad
• yn Ymarferydd Ansolfedd – arbenigwr dyledion awdurdodedig

Yr asedau y cewch eu cadw

Pan fyddwch yn cael eich gwneud yn fethdalwr, dylech ddarparu manylion am eich asedau, eich dyledion a’ch materion ariannol i'r Derbynnydd Swyddogol. Defnyddir yr wybodaeth hon gan eich ymddiriedolwr er mwyn helpu i benderfynu beth yw’r ffordd orau i dalu eich dyledion methdaliad.

Mae’n rhaid i chi gydweithredu a darparu gwybodaeth am eich holl asedau a’ch dyledion. Fel arfer, gallwch gadw’r eitemau canlynol, oni bai fod eu gwerth unigol yn fwy na'r gost a fyddai'n rhesymol i gael un arall yn eu lle:

• Deunydd neu offer y mae eu hangen arnoch yn eich gwaith, eich busnes neu'ch galwedigaeth – er enghraifft, offer, llyfrau neu gerbyd
• Eitemau y mae arnoch chi a’ch teulu eu hangen yn y cartref – er enghraifft, dillad, dillad gwely, dodrefn neu offer ar gyfer y cartref

• Methdaliad – rôl y Derbynnydd Swyddogol

Eich cartref a methdaliad

Efallai y bydd eich ymddiriedolwr yn gwneud cais i’r llys am orchymyn a fydd yn adfer eiddo iddyn nhw os gwaredoch chi’r eiddo hwnnw mewn ffordd oedd yn annheg i’ch credydwyr. Er enghraifft, os trosglwyddoch eiddo i aelod o’r teulu am lai o arian na’i werth. Gallant hefyd hawlio unrhyw eiddo yr ydych yn ei etifeddu neu'n ei gael pan fyddwch yn fethdalwr.

Canfyddwch sut gall eich ymddiriedolwr ddefnyddio eich cartref i helpu i dalu eich methdaliad ac os gallwch ei atal rhag cael ei werthu.

• Methdaliad – beth fydd yn digwydd i'ch cartref

Eich pensiwn a methdaliad

Fel rheol, ni all eich ymddiriedolwr hawlio eich pensiwn os yw eich deiseb (cais) methdaliad yn ddyddiedig ar neu ar ôl 29 Mai 2000 ac wedi ei gymeradwyo gan Gyllid a Thollau EM. Canfyddwch pryd gellir hawlio eich pensiwn a pha rannau ohono nad yw'r methdaliad yn effeithio arnynt.

• Methdaliad – beth sy'n digwydd i'ch pensiwn

Eich incwm a methdaliad

Os oes gennych incwm sy’n fwy na'r hyn y mae arnoch chi neu'ch teulu ei angen i fyw arno, mae'n bosib y gofynnir i chi gyfrannu ychydig ohono er mwyn talu'ch dyledion methdaliad. Canfyddwch sut a phryd y gall eich ymddiriedolwr gymryd taliadau o’ch incwm gan ddefnyddio Gorchmynion Taliadau Incwm a Chytundebau Taliadau Incwm.

• Methdaliad - sut a phryd y gall ddod i ben

Eich arian a methdaliad

Pan gewch eich gwneud yn fethdalwr, caiff eich cyfrifon banc a’ch cyfrifon cymdeithas adeiladu eu rhewi, a dylech drosglwyddo unrhyw gardiau a llyfrau siec i’r Derbynnydd Swyddogol. Cewch wybod yma beth sy’n digwydd i'ch cyfrifon ac i unrhyw arian sydd ynddynt.

• Methdaliad – beth sy'n digwydd i'ch cyfrif banc a'ch sgôr credyd

Hunangyflogaeth a methdaliad

Os ydych yn hunangyflogedig, caiff eich busnes ei gau a chaiff eich gweithwyr eu diswyddo fel rheol pan gewch eich gwneud yn fethdalwr. Caiff unrhyw asedau sy’n eiddo i’r busnes eu hawlio gan yr ymddiriedolwr oni bai eu bod wedi eu heithrio.

Bydd yn rhaid i chi roi eich cyfrifon i’r Derbynnydd Swyddogol, ond rydych yn parhau i fod yn gyfrifol am gwblhau eich ffurflenni treth a TAW (Treth Ar Werth).

Gall eich gweithwyr wneud cais i’r Gronfa Yswiriant Gwladol am unrhyw hawliadau nas talwyd fel cyflogau a thâl gwyliau. Gall gweithwyr hefyd anfon cais at eich ymddiriedolwr am unrhyw arian sydd heb ei dalu gan y Gronfa Yswiriant Gwladol.

• Eich hawliau os yw eich cyflogwr wedi mynd yn fethdalwr (adran cyflogaeth)

• Dileu swydd (adran cyflogaeth)

Nid oes dim yn eich rhwystro rhag bod yn hunangyflogedig, felly gallwch gychwyn masnachu eto. Er hyn, mae’n rhaid i chi ddilyn cyfyngiadau’r methdaliad, sy’n cynnwys y canlynol:

• ni ddylech fenthyg mwy na £500 heb ddweud wrth y benthyciwr eich bod yn fethdalwr
• ni ddylech greu, rheoli na hyrwyddo cwmni heb ganiatâd y llys
• ni ddylech reoli busnes heb ddweud wrth y sawl rydych chi'n gwneud busnes â nhw eich bod yn fethdalwr
• cyfarwyddo cwmni

Bydd angen i chi gofrestru eto am TAW os ydych yn bodloni'r gofynion cofrestru – ni ddylech barhau i ddefnyddio’r rhif cofrestru TAW a oedd gennych cyn eich methdaliad.

• Methdaliad – eich cyfrifoldebau a’r cyfyngiadau

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Dyledion – ble i gael cymorth a chyngor am ddim