Gwefan llywodraeth y DU

Priodi

Mae Swyddfa'r Cofrestrydd Cyffredinol wedi cyhoeddi canllaw ar-lein ar briodi. Mae'r wefan yn edrych ar ble gallwch briodi yng Nghymru a Lloegr a sut mae priodi dramor. Mae hefyd yn rhoi manylion am y gofynion cyfreithiol a'r gofynion preswylio sy'n gysylltiedig â phriodi, a beth y mae angen i chi ei wneud os gwelwch fod camgymeriad ar eich tystysgrif priodas.

Mae Swyddfa'r Cofrestrydd Cyffredinol yn gyfrifol am Gymru a Lloegr, a cheir swyddfeydd cyfatebol ar gyfer yr Alban a Gogledd Iwerddon.

Os ydych chi'n chwilio am gopi o'ch tystysgrif priodas, gellir archebu un ar y we neu drwy'r swyddfa gofrestru neu'r adeilad crefyddol lle cynhaliwyd y briodas. Mae Swyddfa'r Cofrestrydd Cyffredinol yn cadw copi canolog o bob cofrestriad yng Nghymru a Lloegr. Mae Swyddfeydd Cofrestru Lleol hefyd yn cadw'u cofnodion eu hunain o'r holl ddigwyddiadau a gofrestrwyd yn eu hardal hwy.

Seremonïau Priodas Sifil

Cewch fwy o fanylion am seremonïau priodas sifil drwy ddilyn y ddolen isod. Rhowch fanylion lle'r ydych yn byw ac eir â chi i wefan eich awdurdod lleol lle gallwch weld y canolfannau sydd ar gael yn eich ardal chi. Mae English Heritage hefyd yn cyhoeddi rhestr o'r adeiladau hanesyddol sydd ganddo i'w llogi ar gyfer priodasau sifil.

• Priodi a phriodasau sifil yn Lloegr

• Swyddfa'r Cofrestrydd Cyffredinol ar gyfer yr Alban Opens new window

• Swyddfa'r Cofrestrydd Cyffredinol ar gyfer Gogledd Iwerddon Opens new window

• Cael gwybod am seremonïau priodas sifil Opens new window

Partneriaeth sifil

Daeth Deddf Partneriaeth Sifil 2004 i rym ar 5 Rhagfyr 2005 ac mae'n galluogi cyplau o'r un rhyw i gael cydnabyddiaeth gyfreithiol o'u perthynas. Mae gan gyplau sy'n ffurfio partneriaeth sifil statws cyfreithiol newydd, sef 'partner sifil'.

Mae partneriaid sifil yn cael eu trin yr un fath â chyplau priod mewn ystod eang o faterion cyfreithiol, gan gynnwys:

• treth, gan gynnwys treth etifeddu
• buddiannau cyflogaeth
• y rhan fwyaf o fuddiannau pensiwn y wladwriaeth a phensiwn galwedigaethol
• budd-daliadau ar sail incwm, credydau treth a chynnal plant
• dyletswydd i ddarparu cynhaliaeth resymol i'ch partner sifil ac i unrhyw blant y teulu
• gallu gwneud cais am gyfrifoldeb rhiant ar gyfer plentyn eich partner sifil
• etifeddu cytundeb tenantiaeth
• cydnabyddiaeth dan reolau diffyg ewyllys pan nad oes ewyllys
• gallu cael iawndal pe bai yna ddamwain angheuol
• gwarchod rhag trais yn y cartref
• cydnabyddiaeth at ddibenion mewnfudo a chenedligrwydd

Sut mae cofrestru partneriaeth sifil

Cyn ffurfio partneriaeth sifil, rhaid i chi 'roi rhybudd'. Mae hyn yn golygu datgan eich bwriad o gofrestru partneriaeth sifil i'ch awdurdod cofrestru. Ar ôl rhoi rhybudd, cânt eu cyhoeddi gan yr awdurdod cofrestru am 15 diwrnod. Gellir ffurfio perthynas sifil yng Nghymru a Lloegr mewn swyddfa gofrestru neu mewn adeilad sydd wedi'i gymeradwyo.

Ceir gwybodaeth fanwl am y broses o ffurfio partneriaeth sifil a'r costau cysylltiedig gan Swyddfa'r Cofrestrydd Cyffredinol.

• Chwilio am eich swyddfa gofrestru leol Opens new window

Cyd-fyw - byw gyda'ch gilydd

Mae dros bedair miliwn o gyplau yn byw gyda'i gilydd yng Nghymru a Lloegr. Er bod gan barau sy'n cyd-fyw erbyn hyn warchodaeth gyfreithiol mewn amryw o feysydd, mae ganddynt hwy a'u teuluoedd gryn dipyn yn llai o hawliau a chyfrifoldebau na pharau sydd wedi priodi neu sydd wedi ffurfio partneriaeth sifil.

Ar ôl iddynt fyw gyda'u partneriaid am ychydig flynyddoedd, mae'r rhan fwyaf o bobl yn meddwl eu bod yn dod yn 'ŵr a gwraig drwy gyd-fyw', gyda'r un hawliau â chyplau priod. Nid yw hyn yn wir. Mewn gwirionedd, nid yw'r mwyafrif helaeth o'r hawliau sy'n berthnasol i gyplau priod neu bartneriaid sifil yn berthnasol i gyplau sy'n cyd-fyw.

Nid oes y fath beth â 'phriodas drwy gyd-fyw'.

Os ydych yn cyd-fyw fel cwpwl, gallwch gymryd camau i ddiogelu eich hun a'ch partner. Ceir hefyd ffyrdd o leihau'r problemau ariannol a chyfreithiol a allai godi os penderfynwch wahanu, fel y gall ddigwydd, neu os oes un ohonoch yn marw.

Gallwch ddod o hyd i fwy o wybodaeth am hawliau cyfredol cyplau sy'n cyd-fyw gan Advicenow - gwefan annibynnol sy'n cynnig gwybodaeth am hawliau a materion cyfreithiol. Bwriad eu hymgyrch 'Cyd-fyw', yw gwneud cyplau sy'n cyd-fyw (cyplau o'r un rhyw neu gyplau o ryw gwahanol) yn fwy ymwybodol o'u statws cyfreithiol. Mae'r ymgyrch hefyd yn rhoi cyngor ynghylch sut mae diogelu eich hun a'ch teulu, petaech am wneud hynny.

Os hoffech gael mwy o wybodaeth am y gwahaniaethau yn sefyllfaoedd cyfreithiol cyplau priod a chyplau di-briod, mae adran 'Yn Briod neu Beidio' gwefan One Plus One yn edrych yn gyffredinol ar hyn.

• Download 'Hawliau Cyplau sy'n Cyd-fyw' - cyflwyniad gan Advicenow (PDF, 176K)

• Yn briod neu beidio - y gwahaniaethau cyfreithiol Opens new window

• Cymorth gyda ffeiliau PDF

Trefnu partneriaeth sifil

Bydd y ddolen isod yn gadael i chi roi manylion lle'r ydych yn byw ac yna'n mynd â chi at wefan eich awdurdod lleol lle gallwch gael mwy o wybodaeth am drefnu seremoni partneriaeth sifil yn eich ardal chi.

• Trefnu partneriaeth sifil Opens new window

Ysgaru a gwahanu

Ceir gwybodaeth a chyngor am ysgaru a gwahanu yn adran rhieni Cross & Stitch.

• Cael ysgariad (adran rhieni)