Gwefan llywodraeth y DU

Sut i gael help a chyngor cyfreithiol os ydych yn gwahanu

Bydd y cymorth a'r cyngor gorau y gallwch ei gael pan fyddwch yn dod â pherthynas i ben yn dibynnu ar faint rydych chi a'ch partner yn cytuno arno.

Bydd angen i chi feddwl am:

• sut y byddwch yn gofalu am eich plant, os oes gennych rai
• sut y byddwch yn rhannu eich arian a'ch eitemau personol
• beth y byddwch yn ei wneud ynghylch eiddo a threfniadau byw

Os ydych yn briod neu mewn partneriaeth sifil

Os ydych yn briod neu mewn partneriaeth sifil, bydd angen i chi ddod â'r gydberthynas i ben yn gyfreithiol o hyd. Gallwch wneud hyn eich hun os hoffech wneud hynny.

• Sut mae'r broses ysgaru yn gweithio

• Cyflwyno papurau'r llys i ddod â'ch partneriaeth sifil i ben

• Ysgaru heb ddefnyddio cyfreithwyr

Os ydych wedi bod yn byw gyda'ch gilydd

Os ydych wedi bod yn byw gyda'ch gilydd, efallai y byddwch am gael cytundeb cyfreithiol i gytuno sut byddwch yn rhannu eich arian, eich eiddo a'ch eitemau personol. Gall hyn eich helpu i osgoi anghytundebau'n ddiweddarach.

• Cytundebau cyfreithiol os byddwch yn gwahanu

Os na allwch gytuno - help gan gyfryngwyr

Os ydych yn ei chael hi'n anodd cytuno ar sut i ofalu am eich plant neu wahanu eich eiddo a'ch eitemau personol, gall defnyddio cyfryngwr arbed amser ac arian i chi.

Mae cyfryngwr yn unigolyn annibynnol a fydd yn gweithio gyda'r ddau ohonoch i ddod i gytundeb. Ni fydd yn ochri â neb a bydd yn cadw eich trafodaethau'n gyfrinachol.

Mae cyfryngwyr yn aml yn rhatach na chyfreithwyr ac os ydych yn gymwys i gael cymorth cyfreithiol, gallai'r gwasanaeth cyfryngu fod am ddim.

• Cyfrifydd cymhwysedd i gael cymorth cyfreithiol Opens new window

• Cyfryngu i ddatrys problemau pan fyddwch yn gwahanu

• Cyfryngu teuluol - straeon bywyd go iawn

Os na allwch gytuno - help gan gyfreithwyr

Gall cyfreithwyr eich helpu i ddod â chydberthynas i ben. Bydd yn negodi gyda'ch partner (fel arfer drwy ei gyfreithiwr/ei chyfreithiwr) ac yn ceisio dod i gytundeb.

Bydd eich cyfreithiwr yn eich cynghori ar yr hyn sydd orau i chi yn ei farn ef. Os yw eich partner yn defnyddio cyfreithiwr, bydd ei gyfreithiwr yn ei gynghori ar beth sydd orau iddo yn ei farn ef. Yna bydd y cyfreithwyr yn negodi rhyngddynt, yn aml dros y ffôn neu'n ysgrifenedig.

Os gall y cyfreithwyr ddod i gytundeb, gallant fynd â'r cytundeb i'r llys a'i wneud yn gyfrwymol yn gyfreithiol. Mae hyn yn digwydd yn y mwyafrif o achosion.

Os oes angen cyfreithiwr arnoch, dylech gadarnhau a ydych yn gymwys i gael cymorth cyfreithiol. Gallwch wneud hyn drwy gysylltu â Chyngor Cyfreithiol Cymunedol, neu gallwch ddefnyddio'r cyfrifydd cymhwysedd i gael cymorth cyfreithiol.

• Cyngor Cyfreithiol Cymunedol

• Cyfrifydd cymhwysedd i gael cymorth cyfreithiol Opens new window

• Ysgariad a chymorth cyfreithiol

'Cyfraith gydweithredol'

Mae rhai cyfreithwyr yn defnyddio proses o'r enw 'cyfraith gydweithredol' wrth helpu pobl i ddod â'u cydberthynas i ben yn ffurfiol.

Byddwch chi, eich partner a'ch cyfreithwyr yn cyfarfod i ddod i gytundeb. Os byddwch yn defnyddio cyfreithwyr fel hyn, byddwch yn llofnodi cytundeb y byddwch yn datrys eich problemau heb fynd i'r llys. Nid oes unrhyw amserlen benodol - bydd eich cyfreithwyr yn gweithio gyda chi hyd nes eich bod wedi gwneud yr holl drefniadau angenrheidiol.

• Cyfraith gydweithredol - gwefan Resolution Opens new window

• Dod o hyd i gyfreithiwr cydweithredol - gwefan Resolution Opens new window

Os na all eich cyfreithwyr gytuno

Os na all eich cyfreithwyr ddod i gytundeb ynghylch arian ac eiddo, efallai y gofynnir i'r llys benderfynu.

Os ydych yn briod neu mewn partneriaeth sifil, gelwir y broses hon yn 'gymorth ategol'. Gall gymryd llawer o amser a gall fod yn ddrud, oherwydd bydd angen i chi dalu ffioedd y cyfreithiwr a'r llys. Cewch fwy o wybodaeth drwy ddilyn y ddolen 'Beth yw ystyr cymorth ategol' isod.

Os ydych wedi bod yn byw gyda'ch gilydd, ond heb fod yn briod nac mewn partneriaeth sifil, efallai y bydd eich cyfreithwyr yn ceisio cael llys i gytuno ar 'gytundeb gwahanu'. Cewch fwy o wybodaeth drwy ddilyn y ddolen 'Cytundebau cyfreithiol os byddwch yn gwahanu' isod.

• Beth yw gorchymyn ariannol

• Cytundebau cyfreithiol os byddwch yn gwahanu