Gwefan llywodraeth y DU

Y mater ehangach

Gall eich dewis chi o ddodrefn ar gyfer eich cartref gael effaith ar yr amgylchedd. Er enghraifft, gall pren neu ddodrefn sydd wedi cael ei wneud o goed sydd wedi'u torri'n anghyfreithlon arwain at golli cynefinoedd a chyfrannu tuag at y newid yn yr hinsawdd. Gall dewis ffitiadau dŵr neu olau mwy effeithlon yn y cartref gostio llai o arian i chi eu rhedeg, yn ogystal â helpu i arbed ynni.

• Deall newid hinsawdd

• Pwysau ar y byd naturiol

• Defnyddio a gwastraffu adnoddau

Ailddefnyddiwch ac adnewyddwch ddodrefn a lloriau

Defnyddir ynni ac adnoddau i gynhyrchu lloriau a dodrefn, a gallai hyn beri niwed i'r amgylchedd mewn ffyrdd eraill. Gallwch chi helpu drwy wneud y canlynol:

• prynu cynnyrch a fydd yn para yn hytrach na’i newid yn aml, os oes gennych chi’r dewis
• adnewyddu hen loriau pren neu ddefnyddio byrddau llawr a adferwyd yn hytrach na phrynu rhai newydd, a fydd yn arbed adnoddau gwerthfawr
• prynu cynnyrch ail-law, chwilio am hen ddodrefn neu gyfnewid eitemau

• Lleihau gwastraff, ailddefnyddio ac atgyweirio

• Freecycle – dod o hyd i brosiectau cyfnewid yn eich ardal chi Opens new window

• Cael gwared ar eitemau mawr (adran cartref a chymuned)

Dewis cynhyrchion pren o ffynonellau cynaliadwy

Gallwch ddod o hyd i ddodrefn pren neu loriau wedi'u gwneud o bren a gynhyrchwyd mewn modd cynaliadwy mewn siopau neu ar y rhyngrwyd.

Chwiliwch am labeli gan y Cyngor Stiwardiaeth Coedwigaeth (FSC), y Rhaglen er Cymeradwyo Ardystio Coedwigoedd (PEFC), neu gynlluniau ardystio coedwigoedd eraill. Gallwch holi eich adwerthwr ynghylch cynlluniau ardystio.

• DIY mwy gwyrdd

Bod yn ymwybodol o driniaethau a gorffeniadau

Mae sawl math o baent, gludyddion a farneisiau yn gollwng cyfansoddion organig anweddol (VOCs). Gallant wneud niwed i'r amgylchedd drwy adweithio gyda chemegau eraill i gynhyrchu'r hyn a elwir yn oson ar lefel yr arwyneb.

Pan fyddwch yn dewis triniaeth, glud neu farnais, edrychwch ar y labeli cynnyrch i weld y cynnwys VOC cyn i chi ei brynu. Ceisiwch ddod o hyd i'r un gyda'r cynnwys VOC lleiaf posibl.

• DIY mwy gwyrdd

Gosod ffitiadau sy'n arbed dŵr

Mae nifer o bethau y gallwch eu gwneud i arbed dŵr wrth osod ffitiadau newydd:

• gosod cawod sy'n defnyddio llai o ddŵr
• gosod awyrydd neu ffitiadau chwistrell ar dapiau basn golchi dwylo
• gosod fflysh isel neu fflysh deuol ar eich toiledau

• Mwy am arbed dŵr yn eich cartref

Dewis opsiynau goleuo rhad-ar-ynni

Gall bylbiau golau rhad-ar-ynni ddefnyddio pum gwaith yn llai o drydan na hen fylbiau golau confensiynol, sy'n golygu llai o ollyngiadau carbon. Byddant yn gweithio mewn ffitiadau a lampau arferol.

• erbyn hyn, mae bylbiau rhad-ar-ynni ar gael yn eang am brisiau isel (gan gynnwys mewn archfarchnadoedd)
• bydd bwlb rhad-ar-ynni 20 wat, 12,000 awr yn arbed oddeutu £60 yn ystod ei oes o'i gymharu â bwlb confensiynol 100 wat cyfatebol
• gallwch brynu bylbiau rhad-ar-ynni sy'n edrych yn debyg i hen fylbiau ac sy'n cynhyrchu golau o'r un lliw
• ceir gwybodaeth ar becynnau'r rhan fwyaf o fylbiau rhad-ar-ynni ynglŷn â'u disgleirdeb o'u cymharu â bylbiau confensiynol
• ni ellir defnyddio llawer o'r bylbiau rhad-ar-ynni sydd ar werth gyda switshis pylu golau, ond mae’r rhain yn dod yn fwy cyffredin
• peidiwch ag anghofio diffodd goleuadau rhad-ar-ynni pan nad ydynt yn cael eu defnyddio

• Cael gwared ar fylbiau golau mewn modd diogel Opens new window

Ailgylchwch pan fo'n bosib

Dysgwch sut mae ailgylchu'ch hen bethau nad oes arnoch eu heisiau mwyach:

• defnyddiwch hen loriau pren i wneud bin compost neu i greu gwelyau wedi'u codi yn eich gardd neu'ch rhandir
• ailddefnyddiwch hen garped yn yr ardd er mwyn rheoli chwyn neu i gadw eich bin compost yn gynnes
• yn hytrach na thaflu eich hen ddodrefn, ceisiwch ei roi i siop elusen, ei werthu ar wefan ocsiwn ar-lein, neu ei ailgylchu

Dim ond os yw'r label diogelwch tân parhaol gwreiddiol yn dal ynghlwm iddo y cewch roi, prynu neu werthu dodrefn ail-law wedi’i glustogi, megis soffa. Fel arall, efallai na fyddai’n bodloni safonau diogelwch tân. I gael rhagor o wybodaeth, gweler gwefan yr Adran Busnes, Arloesedd a Sgiliau (BIS).

• Cael gwybod am ailgylchu dodrefn yn eich ardal Opens new window

• Awgrymiadau ar sut i waredu hen garpedi Opens new window

• Rheoliadau fflamadwyedd: BIS Opens new window

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Y Rhwydwaith Ailddefnyddio Dodrefn Opens new window

• RecycleNow Opens new window

• Waste Online Opens new window

• Canllaw i gynnyrch wedi’i ailgylchu Opens new window