Gwefan llywodraeth y DU

Rhoi gwybod am ddamwain yn y gwaith

Rhaid i'ch cyflogwr, a phobl eraill sy'n gyfrifol am reoli gweithle, roi gwybod am y canlynol a chadw cofnodion ohonynt:

• marwolaethau sy'n gysylltiedig â gwaith
• anafiadau difrifol
• achosion o glefyd diwydiannol a ganfyddir
• 'digwyddiadau peryglus' penodol (damweiniau a fu bron â digwydd fel sgaffaldau'n cwympo, sylweddau peryglus neu gyfryngau biolegol yn gollwng)

Ceir hefyd ofynion arbennig ar gyfer digwyddiadau sy'n ymwneud â nwy.

Nid oes rhaid rhoi gwybod am bob marwolaeth ac anaf yn awtomatig. I gael rhagor o wybodaeth a'r rhestr lawn o anafiadau, clefydau a digwyddiadau peryglus y mae'n rhaid rhoi gwybod amdanynt, ewch i wefan yr Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch (HSE).

Mae'r anafiadau i gyflogeion y mae'n rhaid rhoi gwybod amdanynt yn cynnwys:

• torri braich neu goes i ffwrdd, dallineb, torri braich, coes neu asen a lle aeth person yn anymwybodol, lle roedd angen ei ddadebru neu lle y cafodd ei dderbyn i'r ysbyty am fwy na 24 awr.
• unrhyw anaf sy'n atal cyflogai rhag gwneud ei waith am fwy na saith diwrnod. (O 6 Ebrill 2012, newidiodd hyn o dri diwrnod i fwy na saith diwrnod, er bod yn rhaid cadw cofnod o ddamweiniau sy'n atal cyflogai am fwy na thri diwrnod o hyd)

• Yr Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch Opens new window

Pwy sy'n gyfrifol am iechyd a diogelwch yn y gwaith?

Mae'n rhaid i'ch cyflogwr gynnal asesiad risg a gwneud popeth sydd ei angen i ofalu am iechyd a diogelwch cyflogeion ac ymwelwyr. Mae hyn yn cynnwys penderfynu sawl swyddog cymorth cyntaf sydd ei angen, a pha fath o gyfarpar a chyfleusterau cymorth cyntaf y dylid eu darparu. Nid oes gan swyddogion cymorth cyntaf unrhyw hawl statudol i gael cyflog ychwanegol, ond mae rhai cyflogwyr yn cynnig hyn.

Rhaid i gyflogeion gymryd gofal rhesymol o'u hiechyd a'u diogelwch eu hunain.

• Cyfrifoldebau cyflogeion o ran iechyd a diogelwch

• Cyfrifoldebau cyflogwyr o ran iechyd a diogelwch

• Darllenwch am swyddogion cymorth cyntaf Opens new window

Cofnodi damweiniau

Dylid cofnodi unrhyw ddamwain yn y gwaith - gan gynnwys mân anafiadau - yn 'llyfr damweiniau' eich cyflogwr. Rhaid i bob cyflogwr (ac eithrio cwmnïau bach iawn) gadw llyfr damweiniau. Mae'r llyfr hwn er budd cyflogeion yn bennaf, gan ei fod yn rhoi cofnod defnyddiol o'r hyn a ddigwyddodd rhag ofn y bydd angen i chi gymryd amser i ffwrdd o'r gwaith neu hawlio iawndal yn ddiweddarach. Ond mae cofnodi damweiniau hefyd yn helpu eich cyflogwr i weld beth sy'n mynd o'i le a chymryd camau i atal damweiniau yn y dyfodol.

Tâl salwch

Yn y rhan fwyaf o achosion, os bydd angen i chi gymryd amser i ffwrdd o'r gwaith oherwydd damwain yn y gwaith, dim ond tâl salwch statudol y bydd gennych hawl i'w gael. Efallai y bydd gan eich cyflogwr gynllun ar gyfer talu mwy am amser i ffwrdd a achoswyd gan ddamweiniau, neu efallai y bydd yn penderfynu talu mwy yn dibynnu ar beth sydd wedi digwydd.

• Tâl Salwch Statudol (yr adran arian, treth a budd-daliadau)

• Hawliau tâl salwch cwmni

Gwneud hawliad am anaf

Os cawsoch anaf neu ddamwain yn y gwaith a'ch bod o'r farn bod eich cyflogwr ar fai, efallai y byddwch am hawlio iawndal. Rhaid gwneud unrhyw hawliad o fewn tair blynedd i ddyddiad y ddamwain ac fel arfer bydd angen cyfreithiwr arnoch i'ch cynrychioli. Os ydych yn perthyn i undeb llafur, efallai y gallwch gysylltu â'i wasanaethau cyfreithiol. Fel arall, dylech siarad â chyfreithiwr sy'n arbenigo mewn anafiadau personol.

O dan y gyfraith, mae'n rhaid bod eich cyflogwr wedi'i yswirio i dalu hawliad llwyddiannus. Dylai eich cyflogwr arddangos tystysgrif sy'n nodi enw ei gwmni yswiriant fel cyflogwr mewn man amlwg yn y gwaith. Os nad yw'n gwneud hyn, rhaid iddo roi'r manylion i chi pan fydd eu hangen arnoch.

Os ydych yn ystyried dwyn achos yn erbyn eich cyflogwr, cofiwch mai nod iawndal cyfreithiol yw eich rhoi yn y sefyllfa y byddech ynddi pe na bai'r ddamwain wedi digwydd - nid yw'n ymwneud â chael rhywfaint o arian 'am ddim'.

• Dod o hyd i gyfreithiwr neu asiantaeth gynghori

Beth i'w wneud nesaf os cewch chi ddamwain

• gwnewch yn siŵr eich bod yn cofnodi unrhyw anaf yn y 'llyfr damweiniau'
• os bydd angen, gwnewch yn siŵr bod eich cyflogwr wedi rhoi gwybod am y ddamwain i HSE ar-lein
• edrychwch ar eich contract neu ddatganiad ysgrifenedig o gyflogaeth i gael gwybodaeth am dâl salwch neu dâl damwain
• os bydd anghydfod, ceisiwch ei ddatrys gyda'ch cyflogwr
• os bydd problemau iechyd a diogelwch yn y gwaith, tynnwch sylw eich cyflogwr neu'r cynrychiolydd diogelwch cyflogeion atynt, a gofynnwch iddynt ymdrîn a hwy
  

• Sut i ddatrys problem yn y gwaith

• Cynrychiolwyr iechyd a diogelwch