Gwefan llywodraeth y DU

Pam gwneud lleoliad gwaith gwirfoddol?

Mae lleoliadau gwaith yn rhoi cyfle i chi ddysgu mwy am yr yrfa rydych yn ei hystyried.

Bydd cael rhywfaint o brofiad ymarferol a siarad â phobl sy'n gwneud y swydd yn barod yn rhoi gwell syniad i chi a fyddai'r swydd yn addas i chi ai peidio.

Gallai lleoliad gwaith roi cyfle gwell i chi ragori wrth wneud cais am gyrsiau a swyddi – a gallech greu cysylltiadau a allai eich helpu i gael y swydd rydych yn dymuno ei chael.

• Dod o hyd i yrfa sy'n addas i chi

• Sgiliau ar gyfer gwaith os ydych chi dan 19 oed (adran addysg a dysgu)

• Mynd i brifysgol ac addysg uwch (adran addysg a dysgu)

Dod o hyd i leoliad gwaith

Mae llawer o sefydliadau mawr yn hysbysebu lleoliadau ffurfiol neu ‘hyfforddiant galwedigaethol’ ar wahanol adegau o’r flwyddyn. Mae’r rhain yn dueddol o gynnwys gweithio amser llawn am gyfnod sefydlog, fel arfer rhwng chwech a deuddeg wythnos – ond yn aml cânt eu trefnu i gyd-fynd â gwyliau prifysgolion a cholegau.

Os ydych mewn coleg neu brifysgol ar hyn o bryd, holwch y swyddfa gyrfaoedd a allant eich helpu i ddod o hyd i leoliad. Mae nifer o wefannau yn rhoi manylion am leoliadau. Edrychwch yn eich papurau newydd cenedlaethol ac ar eu gwefannau, yn enwedig os ydynt yn cyhoeddi atodiad wythnosol ar y maes gwaith y mae gennych ddiddordeb ynddo. Byddai’n ddefnyddiol hefyd edrych ar gylchgronau'r diwydiant.

Nid oes dim i’ch rhwystro rhag holi sefydliadau y mae gennych ddiddordeb ynddynt, hyd yn oed os nad ydynt yn hysbysebu. Ni fydd yn hawdd, ond gallai fod yn fuddiol – yn enwedig os na allwch fynd ar leoliad ffurfiol, a bod angen rhywbeth tymor byr neu ran-amser arnoch.

Gallwch wella eich cyfleoedd drwy ffonio sefydliadau a cheisio cael enw’r sawl y mae angen i chi gysylltu ag ef – mae pobl yn cymryd mwy o sylw o lythyrau a negeseuon e-bost sydd â chyfeiriad personol. Os nad yw hyn yn bosib, holwch beth yw teitl swydd y sawl y mae angen i chi gysylltu ag ef.

Os ydych wedi graddio, un ffordd o ddod o hyd i gyfle am leoliad gwaith neu hyfforddiant galwedigaethol yw trwy’r Gronfa Dalent Raddedigion. Mae’r gwasanaeth ar agor i raddedigion a raddiodd yn 2008 neu 2009 gydag o leiaf gradd neu radd sylfaen.

• Chwilio am leoliadau gwaith ar wefan Prospects Opens new window

• Y Cyngor Cenedlaethol ar gyfer Profiad Gwaith Opens new window

• Cael swydd raddedig neu leoliad gwaith (adran addysg a dysgu)

Beth i chwilio amdano mewn lleoliad

Fel rheol, mae'n gwneud synnwyr cael lleoliad yn y maes gwaith yr ydych yn gobeithio mynd iddo. Ond os oes gennych brofiad yn y maes hwn yn barod, a fyddai lleoliad yn gwella eich CV? Gallech gael budd o roi cynnig ar rywbeth gwahanol.

Dylech ystyried safon y lleoliad hefyd. Mae lleoliadau da yn tueddu i wneud y canlynol:

• pennu amcanion ar eich cyfer
• rhoi adborth neu werthusiad ar y diwedd
• rhoi cofnod o’r hyn yr ydych wedi'i gyflawni a’r broses o ddatblygu eich sgiliau

Bydd rhai lleoliadau yn cydnabod eich cyflawniadau gyda thystysgrif.

Gwneud cais am leoliad a pharatoi ar gyfer un

Dylech gymryd yr un faint o ofal â phetaech yn gwneud cais am swydd. Ewch i ‘Dod o hyd i'ch swydd gyntaf a gwneud cais' i gael cyngor ar ysgrifennu CVs, llythyrau esboniadol a mwy.

Bydd gwneud digon o waith paratoi yn eich helpu i fanteisio i'r eithaf ar eich lleoliad. Ceisiwch gael cymaint o wybodaeth ag y gallwch am yr hyn y mae’r sefydliad yn ei wneud.

Mae hefyd yn bwysig nodi’n glir beth yr ydych yn gobeithio ei gael o’r lleoliad – a gwneud y cyflogwr yn ymwybodol o hynny hefyd. Os cewch fentor, trafodwch hyn ag ef.

• Dod o hyd i’ch swydd gyntaf a gwneud cais

Gwneud lleoliad yn y coleg neu brifysgol

Mae rhai cyrsiau coleg a phrifysgol yn cynnig lleoliad gwaith fel rhan o'r maes llafur.

Gallai hyn olygu fod eich marciau’n rhannol seiliedig ar brosiect y byddwch yn ei gyflawni ar gyfer cyflogwr. Neu, mewn addysg uwch, gellir dewis dilyn cwrs rhyngosod (lle mae eich cyfnod yn y brifysgol neu’r coleg yn gweithio o amgylch lleoliad gwaith – sy’n para blwyddyn lawn yn aml).

Gallwch gael rhagor o wybodaeth am opsiynau ar ôl gadael ysgol yn ‘Dysgu mewn coleg neu chweched dosbarth’. Gweler ‘Mynd i brifysgol ac addysg uwch’ i gael rhagor o wybodaeth am gynllunio eich llwybr i addysg uwch. Fe welwch ddolen i wasanaeth chwilio UCAS, a gallwch ei ddefnyddio i ddod o hyd i gyrsiau rhyngosod yn y pwnc rydych am ei astudio.

• Dysgu yn y coleg neu’r chweched dosbarth (adran addysg a dysgu)

• Mynd i brifysgol ac addysg uwch (adran addysg a dysgu)

Allwch chi gael unrhyw arian

Fel arfer, byddwch yn cael cyflog yn ystod lleoliad ar gwrs rhyngosod, ond ni fyddwch yn cael cyflog ar leoliadau eraill yn aml – er y gallech gael costau treuliau.

Mae’n bwysig cofio y gall profiad perthnasol fod yn fwy gwerthfawr yn y tymor hir na chael rhywfaint o arian yn y tymor byr.

Lleoliadau gwaith a budd-daliadau

Os ydych chi neu’ch teulu yn cael budd-daliadau neu gredydau treth, mae'n bwysig cael gwybod ymlaen llaw a fydd mynd ar leoliad gwaith yn effeithio ar eich hawl.

Cysylltwch â’r Ganolfan Byd Gwaith a/neu eich awdurdod lleol i holi ynghylch budd-daliadau, neu â Chyllid a Thollau Ei Mawrhydi i holi ynghylch credydau treth

• Cysylltu â’r Ganolfan Byd Gwaith

• Dod o hyd i'ch cyngor lleol

• Cyllid a Thollau EM (HMRC)

Lleoliadau gwaith a chymorth i fyfyrwyr

Gall gwneud gwaith cyflogedig pan fyddai disgwyl i chi fel arfer fod yn astudio effeithio ar yr arian rydych yn ei gael i aros mewn addysg ôl-16. Holwch swyddfa cymorth i fyfyrwyr eich coleg.

Bydd llai o gymorth ar gael i fyfyrwyr addysg uwch sydd ar leoliad cyflogedig fel rhan o gwrs rhyngosod os byddwch yn treulio llai na 10 wythnos yn astudio ar sail amser llawn yn eich prifysgol neu goleg.

Gallwch gael mwy o wybodaeth am y sefydliad sy'n delio â'ch cais am gyllid myfyrwyr. Os ydych yn gwneud cais am y tro cyntaf yn 2009/10, Student Finance England fydd yn delio â'ch cais. Fel arall, mae'n debygol mai'ch awdurdod lleol fydd yn delio â'ch cais.

• Cysylltu â Student Finance England

• Cysylltu â'ch awdurdod lleol (ceisiadau am gyllid myfyrwyr) Opens new window

Dysgu yn y gwaith

Os oes gennych ddiddordeb mewn mwy o ffyrdd i wella eich sgiliau yn y gwaith, mae amrywiaeth o opsiynau dysgu yn y gwaith y gallwch ymchwilio iddynt.

• Sgiliau ar gyfer gwaith os ydych chi dan 19 oed (adran addysg a dysgu)

• Cymwysterau addysg uwch (adran addysg a dysgu)

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Dod o hyd i yrfa sy’n addas i chi

• Profiad gwaith ym Mlwyddyn 10 ac 11 (adran addysg a dysgu)

• Dod o hyd i gyflogwyr sydd ag agwedd gadarnhaol at anabledd (adran pobl anabl)