Gwefan llywodraeth y DU

Beth mae’r Ddeddf Gyrwyr Newydd yn ei olygu i chi?

Os ydych chi newydd basio eich prawf gyrru cyntaf, mae’r Ddeddf Gyrwyr Newydd yn golygu eich bod 'ar gyfnod prawf' am ddwy flynedd. Os cewch chwech neu ragor o bwyntiau cosb yn ystod y cyfnod hwn, byddwch yn colli’ch trwydded. Yna, bydd rhaid i chi wneud cais am drwydded dros dro newydd, a thalu amdani. Bydd hyn yn golygu eich bod yn ddysgwr eto.

• Oedrannau ieuengaf a rheolau ar gyfer dysgu gyrru car neu feic modur

Ar bwy y mae’r Ddeddf Gyrwyr Newydd yn effeithio

Mae’r Ddeddf Gyrwyr Newydd yn berthnasol i bob gyrrwr newydd sydd yn pasio ei brawf gyrru cyntaf yn y mannau canlynol:

• Prydain Fawr
• Gogledd Iwerddon
• Ynys Manaw
• Ynysoedd y Sianel
• Gibraltar
• y Gymuned Ewropeaidd ac Ardal Economaidd Ewrop

• Gwledydd yn yr Undeb Ewropeaidd (adran llywodraeth, dinasyddion a hawliau)

Os ydych chi wedi dal trwydded yrru lawn am ddwy flynedd, nid yw'r Ddeddf yn berthnasol i chi. Er enghraifft, does dim cyfnod prawf arall os oes gennych chi drwydded car lawn yn barod, a’ch bod yn pasio prawf mewn categori arall, megis lori. Ond mae’n rhaid i chi fod wedi pasio'r ddau brawf yn un o’r gwledydd sydd wedi’u rhestru uchod.

Trwyddedau gyrru tramor

Bydd y Ddeddf hefyd yn berthnasol os byddwch yn cyfnewid trwydded yrru tramor am drwydded Brydeinig, ac yna’n pasio prawf gyrru arall ym Mhrydain Fawr.

• Cyfnewid eich trwydded yrru tramor

Sut cewch chi bwyntiau cosb

Cewch bwyntiau cosb am bob math o droseddau’n ymwneud â gyrru, megis goryrru neu yrru’n beryglus. Mae’r cosbau ar gyfer troseddau traffig wedi’u gosod yn Rheolau’r Ffordd Fawr.

• Rhestr lawn o droseddau’n ymwneud â gyrru a chosbau – Rheolau’r Ffordd Fawr (adran teithio a thrafnidiaeth)

• Ardystiadau a phwyntiau cosb

Pwyntiau cosb ar eich trwydded dros dro

Gallwch chi hefyd gael pwyntiau cosb ar eich trwydded dros dro cyn i chi basio eich prawf. Bydd y pwyntiau hyn yn para am dair blynedd a byddant yn cyfrif dan y Ddeddf. Os cewch chwe phwynt cyn i chi sefyll eich prawf, ni fydd eich trwydded dros dro yn cael ei chymryd oddi arnoch. Ond os cewch ragor o bwyntiau o fewn dwy flynedd ar ôl pasio eich prawf, byddwch yn colli eich trwydded.

Beth fydd yn digwydd os byddwch yn colli eich trwydded dan y Ddeddf

Os byddwch yn colli eich trwydded dan y Ddeddf Gyrwyr Newydd, bydd rhaid i chi wneud cais am drwydded dros dro yn gyntaf. Mae trwydded dros dro yn golygu y bydd rhaid i chi yrru gyda’r canlynol:

• platiau L neu D
• gyrrwr sydd yn 21 mlwydd oed o leiaf, ac sydd wedi dal trwydded yrru lawn am o leiaf dair blynedd

Ni chewch yrru ar unrhyw ffordd gyhoeddus ym Mhrydain Fawr heb drwydded. Os byddwch yn gyrru heb drwydded ddilys, neu’n anufuddhau i delerau trwydded dros dro, byddwch yn wynebu cosb ariannol o hyd at £1,000.
Os nad oes gennych chi drwydded ddilys, ni fydd eich yswiriant yn ddilys. Bydd angen i chi roi gwybod i’ch cwmni yswiriant ar unwaith os byddwch yn colli eich trwydded dan y Ddeddf.

• Ymddygiad wrth yrru cerbydau mwy, bysiau mini neu fysiau

Sut mae cael eich trwydded yrru lawn yn ôl

Os oes arnoch eisiau cael eich trwydded yrru lawn yn ôl, rhaid i chi wneud y canlynol:

• pasio'r profion gyrru ymarferol a theori eto mewn categori a oedd ar eich trwydded yn y gorffennol
• cyfnewid eich trwydded yrru dros dro am un lawn, ar ôl pasio eich prawf gyrru

Mewn rhai achosion, mae’n bosib y bydd y llys yn eich gorchymyn i sefyll ail-brawf fel rhan o’ch cosb am y drosedd. Cewch eich trwydded yn ôl os byddwch yn pasio’r prawf hwn. Ni fydd rhaid i chi basio dau ail-brawf.

• Gwneud cais am drwydded yrru dros dro

• Egluro'r prawf theori

• Prawf ymarferol ar gyfer ceir a beiciau modur

Eich hawl i yrru cerbydau eraill

Os oedd gennych chi unrhyw hawl arall, megis yr hawl i yrru lori neu fws, ar eich trwydded cyn i chi ei cholli, bydd angen i chi adfer y rhain ar wahân. Dim ond eich comisiynydd traffig lleol all wneud hyn, a gall ofyn i chi ail-sefyll prawf gyrru ar gyfer y cerbydau hynny.

• Manylion cyswllt ar gyfer comisiynwyr traffig Opens new window

• Eich ymddygiad wrth yrru cerbydau mwy, bysiau mini neu fysiau

Beth fydd yn digwydd ar ôl i chi basio eich ail-brawf

Dim ond un tro fydd y Ddeddf Gyrwyr Newydd yn berthnasol. Ni fyddwch yn colli eich trwydded eto os cewch chwe phwynt cosb arall. Ond os cewch fwy na 12 pwynt mewn tair blynedd, byddwch yn colli’ch trwydded am o leiaf chwe mis, fel arfer.

• Gwaharddiadau gyrru

• Pryd y gellir dileu ardystiadau a phwyntiau cosb oddi ar drwydded yrru

Apelio yn erbyn colli eich trwydded yrru

Ni allwch apelio’n uniongyrchol yn erbyn colli eich trwydded dan y Ddeddf Gyrwyr Newydd.

Gallwch apelio yn y llys yn erbyn yr euogfarn a arweiniodd at eich chwe phwynt cosb, ond ni allwch apelio yn erbyn cosb benodedig ar ôl i chi ei derbyn.

Os byddwch yn apelio yn erbyn euogfarn, ni fyddwch yn colli eich trwydded cyn i’r llys wneud penderfyniad.

Cysylltwch â’r llys a bennodd yr euogfarn i gael cyngor ynglŷn ag apelio – a gewch chi apelio a sut mae gwneud hynny.

• Gwybodaeth am y llysoedd a chyfeiriadau – Gwasanaeth Llysoedd EM Opens new window