Nodwch fod gan y wefan hon system allweddumynediad llywodraeth y DU
Fel rheol, bydd angen i chi gofrestru marwolaeth rhywun o fewn pum niwrnod. Gall hyn ymddangos yn dipyn o dasg pan fydd rhywun sy'n annwyl i chi wedi marw. Mae'r erthygl hon yn rhoi darlun cyffredinol o beth y bydd angen i chi ei wneud.
Mae'r ffyrdd o gofrestru marwolaeth yn amrywio yn ôl yr amgylchiadau dan sylw. Gallwch gael rhagor o gymorth drwy ddefnyddio'r gwasanaeth Cross & Stitch yn y ddolen isod - bydd yn rhoi gwybodaeth wedi'i theilwra i'ch sefyllfa i chi.
Fel rheol, bydd angen i chi gofrestru marwolaeth rhywun o fewn pum niwrnod yng Nghymru a Lloegr. Y ffordd orau o wneud hyn yw mynd i'r swyddfa gofrestru yn yr ardal lle bu'r unigolyn farw, oherwydd fel arall gall gymryd mwy o amser i gael y dogfennau gofynnol a gallai hyn beri oedi gyda threfniadau'r angladd.
Bydd y cofrestru'n cymryd rhyw hanner awr; efallai y bydd angen i chi wneud apwyntiad o flaen llaw. Mae manylion cysylltu swyddfeydd cofrestru lleol yn y llyfr ffôn lleol, neu fe allwch chwilio amdanynt ar-lein.
Os bu farw'r unigolyn mewn tŷ neu yn yr ysbyty, gall y canlynol gofrestru'r farwolaeth:
Gall y bobl ganlynol gofrestru marwolaethau a ddigwyddodd mewn mannau eraill:
Mae'r rhan fwyaf o farwolaethau'n cael eu cofrestru gan berthynas. Fel arfer, dim ond os nad oes perthnasau ar gael y byddai'r cofrestrydd yn gadael i bobl eraill wneud.
Fel arfer bydd angen cofrestru marw-enedigaeth o fewn 42 diwrnod, ac o fewn tri mis fan hwyraf. Yn aml iawn gellir gwneud hyn naill ai yn yr ysbyty neu yn y swyddfa gofrestru leol.
Gall rhieni sydd wedi profi marw-enedigaeth gael mwy o gyngor yn ein hadran ar gyfer rhieni.
Wrth gofrestru marwolaeth, bydd angen i chi gyflwyno'r canlynol:
Ac os ydynt ar gael:
Bydd angen i chi roi'r wybodaeth ganlynol i'r cofrestrydd:
Os nad oes post mortem, bydd y cofrestrydd yn rhoi'r canlynol i chi:
Gallwch brynu un neu fwy o Dystysgrifau Marwolaeth ar yr adeg hon; bydd y pris yn amrywio o'r naill awdurdod lleol i'r llall. Bydd eu hangen ar yr ysgutor neu'r gweinyddwr wrth iddynt roi trefn ar faterion yr unigolyn.
Bydd y cofrestrydd hefyd yn rhoi llyfryn 'Beth i'w wneud ar ôl marwolaeth' i chi. Mae hwn yn rhoi cyngor am faterion profiant a materion gweinyddol eraill y bydd angen eu gwneud ar yr adeg hon. Gallwch hefyd lwytho copi oddi ar y we isod.
Os oes angen cynnal post-mortem, bydd y crwner yn cyflwyno unrhyw ddogfennau angenrheidiol cyn gynted ag y bo modd ar ôl hynny.
Os ceir camgymeriad ar gofnod marwolaeth, gellir newid neu ychwanegu manylion. Yn ddelfrydol, y sawl a gofrestrodd y farwolaeth ddylai drefnu hyn gyda'r swyddfa lle cofrestrwyd y farwolaeth. Mae'n bosib y gofynnir i chi ddarparu tystiolaeth ddogfennol i brofi bod camgymeriad wedi'i wneud.
Does dim cyfyngiad ar symud corff o fewn Cymru a Lloegr, ond os bydd arnoch eisiau symud corff i'r Alban, Gogledd Iwerddon, Ynys Manaw, Ynysoedd y Sianel neu dramor, bydd angen i chi roi gwybod i'r crwner yn yr ardal berthnasol.
Bydd angen ffurflen arnoch i wneud hyn, ac mae ar gael gan y crwner neu'r cofrestrydd. Wedyn, bydd angen i chi roi'r ffurflen orffenedig i'r crwner, gan amgáu unrhyw dystysgrif claddu neu amlosgi a roddwyd i chi eisoes.
Bydd y crwner yn cydnabod iddo gael yr hysbysiad hwnnw, ac yn dweud wrthych pryd y gallwch symud y corff – fel rheol, 4 diwrnod llawn ar ôl cael yr hysbysiad. Ond, fel rheol gellir cyflymu'r broses gyfan mewn sefyllfaoedd brys.
Mewn nifer fach o achosion - pan nad yw achos y farwolaeth yn glir, neu os yw'r farwolaeth yn ddirybudd neu'n amheus - bydd y meddyg, yr ysbyty neu'r cofrestrydd yn cysylltu â chrwner. Wedyn, rhaid i'r crwner benderfynu a ddylid cynnal ymchwiliad pellach. Ni all y cofrestrydd gofrestru'r farwolaeth nes bydd y crwner wedi dod i benderfyniad.
Ni ellir gwneud popeth ar unwaith, yn enwedig gan fod hon yn adeg anodd iawn i bobl ymdopi â hi, ond mae'n bwysig gwneud y canlynol:
I gael rhagor o fanylion, darllenwch ein herthyglau perthnasol isod; ceir rhestr wirio hefyd i'ch helpu drwy'r broses.