Gwefan llywodraeth y DU

Beth sy’n gymwys ar gyfer cyfraddau is TAW?

Bydd eich contractwr adeiladu yn gwybod ar gyfer pa fath o waith y gallwch chi gael y gyfradd ostyngol, a bydd yn codi'r gyfradd briodol arnoch – 5 y cant ar hyn o bryd. Os byddwch yn gwneud y gwaith eich hun, ni fyddwch yn cael y gyfradd is. Os byddwch chi’n defnyddio’r deunyddiau a'r offer ar gyfer tŷ newydd ar adeg yr adeiladu, ni fyddwch yn talu TAW o gwbl.

Os byddwch yn gosod unrhyw un o’r canlynol, maent yn gymwys ar gyfer y gyfradd is TAW:

• rheolyddion systemau dŵr poeth a gwres canolog
• inswleiddio i atal drafft – er enghraifft, o amgylch ffenestri a drysau
• inswleiddio ar gyfer waliau, lloriau, nenfwd, atig ac ati
• paneli solar
• tyrbinau gwynt
• tyrbinau dŵr
• pympiau sy’n codi gwres o’r ddaear
• pympiau gwresogi o ffynhonnell aer
• unedau gwres a phŵer cyfunol (micro)
• boeleri tanwydd coed

Er mwyn cael y cyfraddau is hyn, mae’n rhaid i chi osod y deunyddiau arbed ynni hyn a bod y gwaith yn cael ei wneud yn eich cartref.

Cewch y gyfradd is ar gyfer y gwaith gosod yn ogystal â’r deunyddiau eu hunain.

Cewch hefyd y gyfradd is ar gyfer unrhyw waith ychwanegol y mae angen ei wneud fel rhan o'r gwaith gosod – nid yw hyn yn berthnasol os ydych yn eu gosod fel rhan o brosiect mwy, megis adeiladu to newydd neu estyniad – neu osod system wresogi ganolog.

Gallwch hefyd gael cyfradd ostyngol TAW ar gyfer gwaith atgyweirio a ariennir gan grantiau a phrynu offer newydd, hyd yn oed os nad oedd y system wreiddiol wedi'i hariannu gan grant.

Beth sydd ddim yn gymwys ar gyfer cyfradd ostyngol TAW?

Ni allwch gael cyfradd ostyngol TAW ar y canlynol:

• boeleri sy’n defnyddio ynni’n effeithlon
• ffenestri gwydr dwbl neu eilaidd
• gwydr allyriadau isel
• oergell-rewgelloedd sy’n defnyddio ynni’n effeithlon
• offer a deunyddiau arbed ynni rydych wedi eu prynu ond heb eu gosod

Fodd bynnag, os cewch chi grant tuag at gost gosod unrhyw un o’r eitemau hyn, efallai y cewch chi gyfradd ostyngol TAW ar gyfer y gwaith gosod.

Grantiau ar gyfer offer arbed ynni

Os byddwch chi’n cael grant tuag at y gwaith o osod offer arbed ynni cymwys, a bod yr offer yn cael eu gosod yn eich prif gartref neu'ch unig gartref, byddwch yn talu TAW ar gyfradd is. Mae’r gyfradd is yn berthnasol pan mai amcan y cynllun grant yw ariannu’r gwaith o osod mesurau ynni effeithlon yng nghartrefi'r rheini sydd ag incwm isel. Efallai y bydd gwybodaeth am y cynllun yn egluro hyn.

Os ydych chi’n 60 neu’n hŷn, fe gewch chi’r gyfradd is ar gyfer gwaith gosod, cynnal a chadw neu atgyweirio'r system wresogi ganolog, a system wresogi ffynhonnell adnewyddadwy.

Os ydych chi'n cael un o’r budd-daliadau canlynol, fe gewch chi’r gyfradd ostyngol ar gyfer y gwaith o osod offer gwresogi, megis mathau penodol o wresogyddion troch (immersion heater), boeleri, gwresogyddion storio, gwresogyddion nwy a rheiddiaduron (radiators):

• Credyd Treth Plant – ar wahân i’r elfen deulu
• Budd-dal Treth Cyngor
• Lwfans Byw i’r Anabl
• Pensiwn anabledd
• Budd-dal Tai
• Lwfans Ceisio Gwaith yn seiliedig ar incwm
• Cymhorthdal Incwm
• Pensiwn Anabledd Rhyfel
• Credyd Treth Gwaith

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Cymorth ariannol a budd-daliadau