Gwefan llywodraeth y DU

Deddfau am niwsans a achosir gan goelcerthi

Nid oes deddfau penodol yn erbyn cael coelcerthi, na phan fyddwch yn cael un – ond ceir Deddfau sy’n delio â’r niwsans y gallant ei achosi.

Llosgi gwastraff domestig

Mae’n drosedd cael gwared ar wastraff domestig mewn ffordd sy’n debygol o achosi llygredd neu niwed i iechyd dynol, gan gynnwys ei losgi.

Mae llosgi plastig, rwber neu ddeunyddiau wedi'u paentio yn cynhyrchu mygdarthau gwenwynig. Gall y rhain gael effaith niweidiol ar iechyd – yn enwedig i bobl â phroblemau iechyd, fel y rheini sydd ag asthma a chyflyrau ar y galon.

Mae hyn yn dod dan Ddeddf Diogelu’r Amgylchedd 1990.

• Deddf Diogelu’r Amgylchedd 1990 Opens new window

Perygl i draffig wedi’i achosi gan fwg

Dan Ddeddf Priffyrdd 1980, mae unrhyw un sy'n cynnau tân ac yn gadael i fwg ledu ar draws ffordd yn wynebu dirwy os yw'n peryglu traffig. Os bydd hyn yn digwydd, ffoniwch yr heddlu.

• Deddf Priffyrdd 1980 Opens new window

• Dod o hyd i heddlu, tîm plismona cymdogaeth neu awdurdod heddlu

Meddwl pa effaith a gaiff eich coelcerth ar y cymdogion

Mae yna ffyrdd o gael gwared ar wastraff o’ch gardd heb gael coelcerth

Os byddwch yn cael coelcerth, mae’n bosib y bydd y mwg a’r arogl y bydd yn ei greu yn cythruddo eich cymdogion. Gall mwg rwystro pobl rhag mwynhau yn eu gerddi, agor ffenestri a rhoi dillad ar y lein.

Os bydd eich cymydog yn cael coelcerth a’i bod yn effeithio arnoch chi, siaradwch â nhw ac egluro beth yw'r broblem. Mae’n bosib nad ydynt yn ymwybodol eu bod yn peri gofid i chi – ac efallai nad ydynt wedi meddwl am ffyrdd eraill o gael gwared ar wastraff, megis compostio.

Cwyno wrth eich cyngor am goelcerthi

Os na fydd siarad â'ch cymdogion yn datrys y broblem, cysylltwch ag adran iechyd yr amgylchedd eich cyngor lleol. Yn y rhan fwyaf o achosion, bydd swyddogion y cyngor yn ceisio delio â’r broblem mewn modd anffurfiol.

Mae'n rhaid bod y coelcerthi'n digwydd yn rheolaidd ac yn tarfu’n ddifrifol ar eich lles i gael eu hystyried yn niwsans. Os mai dim ond yn achlysurol y ceir coelcerth, ee unwaith neu ddwy y flwyddyn, mae'n annhebygol y bydd y gyfraith yn ystyried hyn yn niwsans.

Os yw coelcerth yn niwsans yn nhyb y cyngor, gall roi ‘hysbysiad atal’. Mae’n bosib y bydd yr hysbysiad hwn yn gorfodi eich cymydog i roi’r gorau i gael coelcerthi’n gyfan gwbl. Os na fyddan nhw’n cydymffurfio fe allan nhw wynebu dirwy o hyd at £5000 a £500 arall am bob diwrnod nad ydynt yn cydymffurfio.

• Dod o hyd i'ch cyngor lleol Opens new window

Os byddwch chi’n cael coelcerth

Os byddwch chi’n cael coelcerth, rhybuddiwch eich cymdogion – byddant yn llai tebygol o lawer o gwyno

Mae'n bosib mai’r unig ffordd o gael gwared ar wastraff gardd na ddylid ei gompostio, fel pren heintiedig, yw cael coelcerth. Os byddwch yn cael coelcerth, dilynwch y canllawiau syml hyn:

• rhybuddiwch eich cymdogion ymlaen llaw – byddant yn llai tebygol o lawer o gwyno
• dylech gynnau’r goelcerth ar adeg na fydd yn effeithio llawer ar eich cymdogion, ee ddim ar ddiwrnod braf pan fydd pobl yn eu gerddi
• dim ond deunydd sych y dylech ei losgi, nid pethau tamp gan fod y rheini’n achosi mwy o fwg
• dylech osgoi cynnau coelcerth pan fydd lefel y llygredd aer yn eich ardal yn uchel – gwrandewch ar ragolygon y tywydd neu ewch ar wefan Air Quality

• Diogelwch coelcerth

• Rhagolygon y tywydd ar gyfer y DU Opens new window

• Lefelau llygredd yn eich cymdogaeth – edrych ar wefan Air Quality Opens new window

Ffyrdd eraill o gael gwared ar wastraff o’r ardd

Gallwch gael gwared ar wastraff o’ch gardd heb gael coelcerth. Gall y rhan fwyaf o wastraff o’r ardd, megis toriadau gwair a dail, gael eu hailgylchu drwy wneud compost.

Yn hytrach nag anfon gwastraff gwyrdd i safleoedd tirlenwi, beth am gompostio? Byddai hyn yn helpu i leihau gollyngiadau nwyon tŷ gwydr. Efallai y gall eich cyngor lleol eich cynorthwyo i gael bin compost neu gynnig gwasanaeth casglu gwastraff gwyrdd i chi.

• Compostio a chael gwared ar wastraff o'r ardd ac o'r gegin (adran yr amgylchedd a byw'n wyrdd)

• Ailgylchu a lleihau gwastraff (adran yr amgylchedd a byw'n wyrdd)

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Gardd fwy gwyrdd (adran yr amgylchedd a byw'n wyrdd)