Gwefan llywodraeth y DU

Beth yw tipio gwastraff yn anghyfreithlon?

Ystyr tipio gwastraff yn anghyfreithlon yw gwaredu sbwriel neu eitemau mawr ar dir lle nad oes trwydded. Mae tipio anghyfreithlon yn gallu bod yn beryglus, mae'n llygru tir a dyfrffyrdd ac yn costio symiau sylweddol o arian i'w glirio - a threthdalwyr sy'n talu.

Mae dympio gwastraff domestig, diwydiannol a masnachol yn anghyfreithlon yn drosedd difrifol a all olygu dirwy o hyd at £20,000 (heb gyfyngiad os eir â'r achos i Lys y Goron) neu fe ellir hyd yn oed anfon troseddwr i'r carchar. Mae hefyd yn drosedd i ganiatáu tipio gwastraff yn anghyfreithlon. Mae'r cynghorau lleol yn ystyried bod y broblem hon yn ddifrifol iawn a byddan nhw fel arfer yn erlyn unrhyw un a gaiff ei ddal yn tipio'n anghyfreithlon.

Bydd tipio anghyfreithlon yn aml yn gysylltiedig â dympio gwastraff o gerbydau; yn y cyswllt hwn, gall y sawl sydd biau'r cerbyd hefyd gael ei erlyn, sy'n golygu bod modd i erlyniad ddigwydd pan nad oes ond modd adnabod y cerbyd, hynny yw heb allu adnabod y gyrrwr. Hefyd, mae gan yr heddlu'r grym i gymryd cerbydau a ddefnyddir ar gyfer tipio anghyfreithlon.

Mae eich cyngor lleol yn darparu safleoedd gwaredu gwastraff a chanolfannau ailgylchu lle gallwch waredu unrhyw nwyddau diangen yn ddiogel ac yn gyfreithlon.

• Gwasanaethau casglu gwastraff a ddarperir gan eich cyngor

• Cael gwared ar wastraff peryglus yn ddiogel

Beth i'w wneud ynghylch gwastraff a dipiwyd yn anghyfreithlon

Os ydych chi'n dod ar draws gwastraff a dipiwyd yn anghyfreithlon, peidiwch â gwneud y canlynol:

• cyffwrdd â'r gwastraff - efallai ei fod yn cynnwys nodwyddau, gwydr wedi malu, asbestos, cemegau gwenwynig neu sylweddau peryglus eraill
• tarfu ar y safle; mae'n bosib bod tystiolaeth yno a allai fod o help i'r awdurdodau adnabod y drwgweithredwyr ac arwain at eu herlyn

Ceisiwch wneud y canlynol:

• taro golwg dros y gwastraff a cheisio gweld beth sydd ynddo a faint sydd yno
• nodi'r diwrnod, y dyddiad a'r amser y gwelsoch chi'r domen, ei union leoliad ac a oedd dŵr gerllaw

Os ydych chi'n gweld rhywun yn tipio gwastraff yn anghyfreithlon, gwnewch nodyn o'r canlynol:

• faint o bobl oedd yno a disgrifiad ohonynt
• beth oedd yn cael ei dipio - faint o wastraff oedd yno a sut olwg oedd ar y domen
• manylion unrhyw gerbydau a oedd gerllaw, gan gynnwys gwneuthuriad, lliw a rhif cofrestru os yn bosib

Rhoi gwybod am dipio anghyfreithlon

Cysylltwch â’ch cyngor yn uniongyrchol i roi gwybod am broblem dipio anghyfreithlon

• Rhoi gwybod am dipio anghyfreithlon Opens new window

Rhoi gwybod i'ch cyngor am dipio anghyfreithlon

Dylech gysylltu â'ch cyngor lleol os ydych chi'n gweld rhywun yn tipio gwastraff yn anghyfreithlon neu hysbysu'ch cyngor lleol os ydych yn dod ar draws gwastraff wedi'i dipio'n anghyfreithlon gan roi cymaint o fanylion ag sy'n bosib. Bydd y ddolen isod yn eich caniatáu i roi eich manylion ac yna'n mynd â chi at wefan eich cyngor lleol ble gallwch gael mwy o wybodaeth.

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Ceir wedi'u dympio