Gwefan llywodraeth y DU

1. Dewis cynhyrchion sy'n cael eu cynhyrchu mewn ffordd sy'n garedig at yr amgylchedd

gall cynlluniau labelu eich helpu i wneud dewisiadau mwy gwyrdd

Wrth brynu cynhyrchion, o fwyd i ddodrefn, yn aml iawn ceir dewis mwy gwyrdd. Cadwch lygad am labeli sy'n dangos bod y byd naturiol wedi cael ei ystyried wrth greu'r cynnyrch - er enghraifft, pysgod wedi'u hardystio gan y Cyngor Stiwardiaeth Forol a chynnyrch pren wedi'i ardystio gan y Cyngor Stiwardiaeth Coedwigaeth. Gallwch ddefnyddio'r dolenni isod i gael gwybod am ddewisiadau gwyrdd eraill wrth siopa.

• Y cartref a siopa

2. Lleihau gwastraff

Mae popeth a brynwch yn effeithio ar yr amgylchedd mewn rhyw ffordd, felly gall sicrhau nad ydych yn gwastraffu pethau helpu. Er enghraifft, gallwch wastraffu llai o fwyd, peidio â newid eich ffôn symudol mor aml, osgoi gormod o becynnau a phlastig a defnyddio eich bag siopa eich hun.

• Lleihau gwastraff, ailddefnyddio ac atgyweirio

• Bwyd a diod: dewisiadau mwy gwyrdd

• Caru Bwyd Casáu Gwastraff Opens new window

3. Dewis cynhyrchion sy'n cynnwys llai o gemegau a allai fod yn niweidiol

Mae llawer o gynhyrchion yn y cartref yn cynnwys cemegau a all fod yn niweidiol i'r amgylchedd naturiol. Yn aml iawn, mae'n bosib dewis cynhyrchion eraill sydd wedi'u cynhyrchu â llai o gemegau niweidiol ond sydd yr un mor effeithiol. Neu, fe allech wneud eich cynhyrchion glanhau eich hun o gynhwysion y byddwch yn eu defnyddio o ddydd i ddydd, fel sudd lemwn a finegr.

• Dulliau mwy gwyrdd o lanhau

• Awgrymiadau ar ffyrdd naturiol o lanhau a rhoi sglein Opens new window

4. Cael gwared ar wastraff yn ddiogel

Pan mae'n bryd cael gwared ar rywbeth, gwnewch yn siŵr eich bod yn gwneud hynny'n ofalus ac yn ddiogel. Er enghraifft, mae llawer o eitemau electronig yn cynnwys cemegau a all niweidio systemau naturiol os na chânt eu gwaredu'n iawn.

• Cael gwared ar wastraff peryglus

• Lleihau gwastraff, ailddefnyddio ac atgyweirio

5. Gardd ar gyfer bywyd gwyllt

gwnewch le yn eich gardd i fywyd gwyllt Prydain

Mae gerddi'n darparu cynefinoedd pwysig i fywyd gwyllt. Mae'r oddeutu 15 miliwn o erddi ym Mhrydain yn helpu i ddarparu noddfa i anifeiliaid sy'n prysur golli eu cartrefi naturiol yng nghefn gwlad. Mae sicrhau lle i fywyd gwyllt yn eich gardd, osgoi compost sy'n cynnwys mawn a defnyddio plaladdwyr dim ond pan fydd gwirioneddol raid i gyd yn gallu helpu. Mae gan yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol, er enghraifft, bolisi i beidio â defnyddio mawn.

• Annog bywyd gwyllt yn eich gardd

• Awgrymiadau gan y BBC i'ch helpu i gefnogi bywyd gwyllt Prydain Opens new window

6. Mwynhau'r byd naturiol yn eich ardal a chymryd rhan

Ceir llawer o gyfleoedd i fynd allan i'r awyr agored a threulio amser mewn man gwyrdd, hyd yn oed os ydych yn byw yng nghanol dinas. Drwy ddefnyddio'r dolenni isod gallwch ddod o hyd i warchodfa natur neu fan gwyrdd lleol. Gallwch hefyd gyfrannu mwy drwy wirfoddoli i helpu'r amgylchedd, drwy greu man gwyrdd newydd yn eich cymuned, neu hyd yn oed drwy helpu i gofnodi anifeiliaid a phlanhigion yn eich ardal.

• Dod o hyd i warchodfa natur leol, neu rywle i fynd am dro yng nghefn gwlad Opens new window

• Mynd ati i gofnodi bywyd gwyllt Opens new window

7. Lleisio'ch barn

dod o hyd i fudiad bywyd gwyllt i'w gefnogi

• Dod o hyd i fudiadau cefn gwlad a bywyd gwyllt cenedlaethol Opens new window

Mae llawer o fudiadau sy'n gweithio i ddiogelu bywyd gwyllt yn cynnig cyfleoedd i bobl gyfrannu neu ddangos eu cefnogaeth. Mae'r Cyswllt Cefn Gwlad a Bywyd Gwyllt (Wildlife and Countryside Link) yn grŵp ymbarél sy'n dwyn ynghyd fudiadau o'r fath sydd, gyda'i gilydd, yn cael cefnogaeth 8.5 miliwn o bobl yn y DU - mae'r ddolen isod yn mynd â chi at restr o fudiadau y gallech eu cefnogi neu ymuno â hwy.

Gallwch hefyd ddefnyddio eich grym dinesig i wneud yn siŵr bod y bobl sy'n eich cynrychioli, fel eich Aelod Seneddol, yn ystyried eich pryderon am yr amgylchedd.

• Dod o hyd i'ch AS (Aelod Seneddol) lleol

• Cael gwybod am gysylltu â'ch cynghorwr lleol

8. Osgoi prynu anrhegion wedi'u gwneud o blanhigion neu anifeiliaid sydd dan fygythiad

Mae rhai anrhegion a bwydydd sydd ar gael mewn gwledydd penodol yn cael eu gwneud o blanhigion neu anifeiliaid sydd dan fygythiad, er enghraifft, croen anifeiliaid, ifori, tegeirian, cwrel neu ramin (math o bren caled trofannol). Pan fyddwch yn prynu rhywbeth, gall fod yn anodd gwybod a yw wedi dod o ffynhonnell sydd dan fygythiad ai peidio. Holwch cyn i chi fynd i ffwrdd, ond os oes gennych amheuaeth, peidiwch â phrynu anrhegion sy'n gysylltiedig ag anifeiliaid na phlanhigion.

• Osgoi anrhegion wedi’u gwneud o blanhigion neu anifeiliaid sydd dan fygythiad (adran teithio a thrafnidiaeth)