Gwefan llywodraeth y DU

Beth yw datblygu cynaliadwy?

Gellir diffinio datblygu cynaliadwy fel datblygu sy'n cwrdd ag anghenion y presennol heb amharu ar allu cenedlaethau'r dyfodol i gwrdd â'u hanghenion hwythau.

Mae'n golygu peidio â defnyddio adnoddau'n gynt nag y gall y blaned eu hailgyflenwi. Mae hefyd yn golygu uno amcanion economaidd, cymdeithasol ac amgylcheddol.

Mae hefyd yn dylanwadu ar brosesau llunio penderfyniadau mewn sefydliadau, felly gall arwain at ffurfio egwyddorion a 'gwerthoedd' busnes – er enghraifft, rhoi gwybodaeth i'r cyhoedd mewn ffordd agored a hwylus, a chynnwys pobl a chymunedau y mae'r penderfyniadau hynny'n effeithio arnynt, neu ddweud yn agored sut y byddant yn rhedeg eu busnes a sut y maent yn gofalu am yr amgylchedd lleol ac am y bobl sy'n gweithio iddynt.

Gall yr egwyddorion hyn fod yn berthnasol i bolisïau'r llywodraeth hefyd – er enghraifft, mewn rheoliadau cynllunio ar gyfer technoleg ac adeiladau gwyrdd.

Mae'n ymwneud hefyd â bod yn eglur ac yn gyfrifol wrth ddefnyddio tystiolaeth wyddonol a thystiolaeth arall – er enghraifft, ynghylch lefelau llygredd neu ollyngiadau carbon.

Y pedwar prif faes gweithgaredd

Mae datblygu cynaliadwy'n ymwneud ag ystod eang iawn o weithgareddau. Dyma'r pedwar prif faes yn y Deyrnas Unedig:

• defnyddio pethau'n gynaliadwy a chynhyrchu mewn dull cynaliadwy: newid y ffordd y mae nwyddau a gwasanaethau'n cael eu cynllunio, eu cynhyrchu, eu defnyddio a'u gwaredu – yn fyr, defnyddio llai i gyflawni mwy
• newid yn yr hinsawdd ac ynni – lleihau gollyngiadau nwyon tŷ gwydr yn y Deyrnas Unedig ac ar draws y byd ac, ar yr un pryd, paratoi at y newid yn yr hinsawdd na ellir ei osgoi
• adnoddau naturiol – deall ffiniau'r adnoddau naturiol sy'n cynnal bywyd, megis dŵr, aer a phridd
• cymunedau cynaliadwy – gwarchod y llefydd y mae pobl yn byw ac yn gweithio ynddynt, er enghraifft, drwy ddatblygu meysydd glas agored ac adeiladu cartrefi sy'n defnyddio ynni'n effeithlon

Cynhyrchu'n gynaliadwy a defnyddio nwyddau a gwasanaethau mewn ffordd gynaliadwy

Cynhyrchu a chludo, pecynnu a defnyddio – gall y pethau a brynwn o ddydd i ddydd gael effaith sylweddol ar yr amgylchedd, felly mae gan gwmnïau a sefydliadau ran i'w chwarae hefyd.

• Siopwyr: ffyrdd i fod yn fwy gwyrdd

Ein heffaith ar y blaned

Mae ein ffordd o fyw yn rhoi mwy o faich y blaned bob dydd – o dorri fforestydd glaw (a cholli bioamrywiaeth yn sgil hynny) i'r effaith negyddol y mae gor-ddefnyddio'n ei chael ar yr amgylchedd ac ar yr hinsawdd.

Cod ar gyfer Cartrefi Cynaliadwy - graddio gorfodol holl gartrefi newydd yn Lloegr

Ceir graddio gorfodol holl gartrefi newydd yn Lloegr o dan y Cod ar gyfer Cartrefi Cynaliadwy (y Cod) yng nghyswllt perfformiad cynaliadwyedd cartrefi newydd.

Mae'r Cod wedi'i gynllunio i helpu'r diwydiant adeiladu i gynllunio ac adeiladu cartrefi at safonau amgylcheddol uwch. Mae'r Cod hefyd yn rhoi gwell gwybodaeth i brynwyr tai am effaith eu cartref newydd ar yr amgylchedd, a'r costau posibl o'i redeg, drwy bennu safonau gofynnol ar gyfer defnyddio ynni a dŵr.

• Prynu cartref sydd wedi'i adeiladu o'r newydd

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Mesuriadau datblygu cynaliadwy yn eich poced Opens new window

• Cymunedau Cynaliadwy – Gwefan cymunedau a’r llywodraeth leol Opens new window