Gwefan llywodraeth y DU

Cyfnod cyfeirnod amser gweithio

Fel arfer, cyfrifir eich amser gwaith nos cyfartalog dros 'gyfnod cyfeirnod' 17 wythnos neu dros faint bynnag y mae gweithiwr wedi gweithio i'w gyflogwr os yw'r cyfnod hwnnw'n llai na 17 wythnos. Gellir newid hyn os yw'ch cyflogwr yn cytuno i hynny fel rhan o 'gytundeb ar y cyd'. Cytundeb rhwng cyflogwr ac undeb llafur yw'r cytundeb hwn.

• Ymuno ag undeb llafur

Cyfrifo patrymau gweithio syml

Cyfrifir eich oriau gwaith nos cyfartalog drwy rannu'r oriau arferol yr ydych wedi'u gweithio mewn cyfnod cyfeirnod gyda nifer y dyddiau yn y cyfnod. Nid yw hyn yn cynnwys nifer y dyddiau gorffwys y mae gennych hawl i'w cymryd.

Enghraifft

Rydych yn weithiwr nos ac yn gweithio pedair sifft 12 awr bob wythnos:

1. Lluoswch nifer yr wythnosau yn y cyfnod cyfeirnod (17) gyda nifer yr oriau y byddwch yn eu gweithio bob wythnos: 17 x (4 x 12) = 816
2. Ceir 119 diwrnod (17 x 7) mewn cyfnod o 17 wythnos. Mae gennych hawl i gymryd 17 o gyfnodau gorffwys bob wythnos, felly byddai'n bosib gofyn i chi weithio: 119 – 17 = 102 diwrnod
3. I gyfrifo eich amser gwaith dyddiol ar gyfartaledd, rhennir cyfanswm eich oriau gyda nifer y diwrnodau y gellid gofyn i chi weithio: 816 wedi'i rannu gyda 102 = 8 awr

Felly byddech wedi gweithio wyth awr y dydd ar gyfartaledd, sydd o fewn y terfyn gwaith nos.

Cyfrifo patrymau sifft

Weithiau, nid yw patrymau gweithio sifft mor syml i'w cyfrifo neu efallai eich bod wedi cymryd gwyliau neu gyfnod o absenoldeb.

Enghraifft

Rydych yn weithiwr nos ac mae eich 'cylch sifftiau' yn cynnwys sifftiau 10 awr am bum niwrnod, a thri diwrnod o seibiant. Mae'r cylch yn dechrau ar ddechrau'r cyfnod cyfeirnod. Rydych hefyd yn cymryd pythefnos o wyliau ac yn gweithio chwe awr o oramser bob pum wythnos (yn y bumed, y ddegfed a'r bymthegfed wythnos).

1. Cyfrifwch sawl cylch sifftiau sydd yn y cyfnod cyfeirnod drwy rannu nifer y diwrnodau yn eich cyfnod cyfeirnod (17 wythnos) gyda nifer y diwrnodau yn eich cylch sifftiau: 17 x 7 = 119 yna 119 / 8 = 15 cylch (i'r rhif agosaf)
2. Yna, cyfrifwch nifer yr oriau a weithiwyd ym mhob cylch:15 x (5 niwrnod x sifftiau 10 awr) = 750 awr
   
3. Yna ychwanegwch y 6 awr goramser x 3 wythnos = 18 + 750 = wedi gweithio 768
4. Yna tynnwch y cyfnod gorffwys wythnosol y mae'n rhaid i chi eu cymryd (yn hytrach na faint mae eich cyflogwr yn ei ganiatáu i chi) i gyfrifo nifer y dyddiau y gellid gofyn i chi eu gweithio: 119 – 17 = 102 diwrnod
5. Yn olaf, rhannwch gyfanswm yr oriau yr ydych wedi'u gweithio gyda nifer y dyddiau y gallech fod wedi'u gweithio: 768 / 102 = 7.53
   

Felly byddech wedi gweithio 7.53 awr y dydd ar gyfartaledd, sydd o fewn y terfyn gwaith nos.

Nid yw'r gwyliau blynyddol a gymerwyd yn effeithio ar gyfrifiad yr oriau gweithio cyfartalog.

Oes gennych broblem gyda'ch hawliau fel gweithiwr nos?

Os ydych chi'n teimlo eich bod yn gweithio mwy o oriau yn y nos nag a ganiateir:

• mae'n bosib bod eich cyflogwyr yn torri'r contract
• fe allai'r Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch gymryd camau yn erbyn eich cyflogwyr

Os ydych chi'n meddwl nad ydych chi'n cael unrhyw hawliau eraill fel gweithiwr nos, gallwch wneud y canlynol:

• siarad â'ch rheolwr i geisio datrys pethau'n gyflym - cofiwch ei bod yn rhaid i'ch cyflogwr gadw cofnod o'r oriau yr ydych wedi'u gweithio
• cysylltu â'ch undeb llafur neu'ch cynrychiolydd iechyd a diogelwch (os oes gennych un) i gael cyngor
• fe allwch naill ai drafod y mater yn anffurfiol neu ddilyn y drefn gwyno yn eich contract

• Sut mae datrys problem yn y gwaith

• Torri contract

• Iechyd a diogelwch yn y gwaith

Ble mae cael cymorth

Os oes angen rhagor o gymorth arnoch mae’r llinell gymorth Hawliau Cyflog a Gwaith yn cynnig cyngor diduedd yn rhad ac am ddim i chi ar oriau gwaith.

• Llinell gymorth Hawliau Cyflog a Gwaith

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Cyngor i gyflogwyr ar weithio yn ystod y nos gan Business Link Opens new window