Gwefan llywodraeth y DU

Cyfrifo’ch cyfradd tâl Isafswm Cyflog Cenedlaethol

Rhaid i unrhyw daliadau gwasanaeth, cildwrn ac arian rhodd fod yn ychwanegol at eich cyfradd Isafswm Cyflog Cenedlaethol. Mae hyn yn berthnasol ble bynnag rydych yn gweithio.

Does dim ots ychwaith sut mae’ch cyflogwr yn talu’r cildwrn i chi, boed yn:

• arian parod ar ddiwedd diwrnod gwaith
• arian misol
• cael ei rannu rhwng y staff yn wythnosol

Dylech dynnu cyfanswm y cildwrn o’ch cyflog gros cyn cyfrifo a yw eich cyflog yn cyrraedd o leiaf yr Isafswm Cyflog Cenedlaethol. Eich cyflog gros yw eich cyflog cyn unrhyw ddidyniad megis treth, Yswiriant Gwladol neu fenthyciad myfyriwr.

• Cyfrifo'r Isafswm Cyflog Cenedlaethol: y pethau pwysig

Polisi’ch cyflogwr ar gildwrn ac ati yn y gwaith

Mae Cod Arfer Gorau ar daliadau gwasanaeth, cildwrn, arian rhodd a chostau gorfodol yn awgrymu ffyrdd i fusnesau ymdrin â thaliadau gwasanaeth, cildwrn ac arian rhodd.

Dylai busnesau sicrhau bod y gweithwyr yn deall polisi’r cwmni ar gildwrn ac ati, gan gynnwys:

• sut mae cildwrn yn cael ei ddosbarthu rhwng y cwmni a’r gweithwyr, gan gynnwys rhwng y gweithwyr eu hunain (er enghraifft, os defnyddir 'tronc' a phwy yw'r 'troncfeistr')
• swm unrhyw ddidyniadau o gildwrn ac ati a pham y cânt eu gwneud
• mynediad at ddatganiad ysgrifenedig sy’n nodi polisïau’r busnes ar gildwrn ac ati, y gellir ei ddarparu i ddefnyddwyr
• unrhyw ddidyniadau o gildwrn ac ati i ymdrin ag unrhyw beth sydd wedi torri, prinder arian yn y til neu gwsmeriaid yn gadael heb dalu
• trefn gwyno’r cwmni

Ceir hefyd awgrymiadau ynghylch yr wybodaeth y dylai eich cyflogwr ystyried ei rhoi i gwsmeriaid

Datganiad ysgrifenedig sy’n cynnwys polisi’r cwmni

Os yw’ch cyflogwr yn bodloni’r Cod, dylai roi polisi’r cwmni ar gildwrn ac ati i chi mewn datganiad ysgrifenedig.

Dylai’r datganiad gynnwys:

• sut caiff cildwrn ei ddosbarthu (e.e. os defnyddir ‘tronc’)
• os yw cildwrn cerdyn ac arian parod yn cael eu trin yn wahanol
• enw’r ‘troncfeistr’ (os yw’n briodol)
• faint all gael ei ddidynnu am weinyddiaeth a beth mae hyn yn ei gynnwys
• unrhyw ddidyniadau eraill
• beth sy’n digwydd yn ystod gwyliau (e.e. mynd ar wyliau, absenoldeb salwch, absenoldeb rhieni ac ati)

Os yw’ch cyflogwr yn talu cildwrn i chi heb ddidyniadau Yswiriant Gwladol, dylai ddweud wrthych. Gall hyn effeithio ar eich hawl i gael budd-daliadau nawdd cymdeithasol.

• Treth ac Yswiriant Gwladol ar gildwrn a bonws

• Datganiad ysgrifenedig o fanylion cyflogaeth

Newidiadau ym mholisïau’ch cwmni ar gildwrn ac ati

Mae’r Cod yn cynghori'ch cyflogwr i geisio dod i gytundeb ynghylch newidiadau i’w bolisïau ar gildwrn ac ati ar gyfer ei weithwyr.

Troncs a throncfeistri

Tronc yw trefniant i gyfuno a dosbarthu taliadau gwasanaeth, cildwrn ac arian rhodd i weithwyr. Troncfeistr yw’r person sy’n dosbarthu’r arian o’r tronc.

• Treth ac Yswiriant Gwladol ar gildwrn a bonws

Ble i gael cymorth

Nid oes rhaid i fusnesau ddilyn y Cod, gan nad yw ond yn cynnig arfer da wrth ddelio ag arian cildwrn.

Os oes gennych gwestiwn am gildwrn a’r Isafswm Cyflog Cenedlaethol, gallwch gysylltu â’r Llinell Gymorth Hawliau Cyflog a Gwaith. Gallwch hefyd gysylltu â’r Llinell Gymorth i gwyno nad yw’ch cyflogwr yn parchu’ch hawliau i gael yr Isafswm Cyflog Cenedlaethol.

Gallwch ffonio’r llinell gymorth ar 0800 917 2368, neu ddefnyddio'r ffurflen ymholiadau neu ffurflen gwyno ar-lein.

• Llinell Gymorth Hawliau Cyflog a Gweithio

• Ffurflen gwyno Hawliau Cyflog a Gweithio Opens new window

• Ffurflen ymholiadau cyffredinol Hawliau Cyflog a Gweithio Opens new window