Gwefan llywodraeth y DU

Prisio ystâd at ddibenion Treth Etifeddu

Bydd angen i chi brisio asedau ystâd yr ymadawedig cyn gwneud cais i'r Gwasanaeth Llys am gael ysgwyddo rheolaeth dros ei ystâd (sef 'gwneud cais am brofiant' neu weithiau 'wneud cais am grant cynrychiolaeth / cadarnhau'). Os oes Treth Etifeddu i'w thalu ar yr ystâd, ni roddir profiant fel arfer hyd nes y bo rhywfaint o leiaf o'r dreth wedi'i dalu.

Ffurflenni y bydd angen i chi eu llenwi

Mae gwahanol ffurflenni i'w llenwi, yn dibynnu ar werth yr ystâd. Unwaith y byddwch wedi llenwi'r ffurflenni treth perthnasol, bydd angen ichi hefyd lenwi'r ffurflen brofiant berthnasol; a ddangosir isod hefyd. Gallwch ddysgu mwy am sut i wneud cais am brofiant yn ein herthygl gysylltiedig.

Talu Treth Etifeddu - ffurflenni y bydd angen ichi eu llenwi

Fe welwch ddolenni i'r ffurflenni hyn isod.

Y wlad lle roedd yr ymadawedig yn byw	Ffurflenni gofynnol os yw'n debygol nad oes Treth Etifeddu i'w thalu ('ystadau eithriedig')	Ffurflenni gofynnol os yw'n debygol y bydd Treth Etifeddu i'w thalu
Cymru neu Loegr	Ffurflen gais am brofiant PA1 Ffurflen Treth Etifeddu IHT205	Ffurflen gais am brofiant PA1 Ffurflen Treth Etifeddu IHT400 Ffurflen IHT421 'Crynodeb profiant’
Yr Alban	Ffurflen C1 ('Rhestr eiddo') a ffurflen C5 os bu farw ar neu cyn 6 Ebrill 2004; fel arall ffurflen C1 yn unig	Ffurflen C1 ('Rhestr Eiddo') Ffurflen Treth Etifeddu IHT400
Gogledd Iwerddon	Ffurflen Treth Etifeddu IHT205 yn unig	Ffurflen Treth Etifeddu IHT400 Ffurflen IHT421 'Crynodeb profiant'

Mae ffurflenni atodol ychwanegol gyda IHT400. Defnyddiwch nodiadau cymorth IHT400 i'ch helpu chi benderfynu pa rai y bydd angen ichi eu llenwi.

• Llwytho ffurflenni PA1 a PA1a (nodiadau cymorth) Opens new window

• Gwneud cais am brofiant

• Ffurflenni trethi a nodiadau cymorth am 'ystadau eithrio' Opens new window

• Ffurflen IHT400, nodiadau cymorth a thudalennau atodol Opens new window

• Ffurflen IHT421 'Crynodeb profiant' Opens new window

Y dyddiad olaf ar gyfer talu Treth Etifeddu

Yn y rhan fwyaf o achosion, rhaid talu'r Dreth Etifeddu o fewn chwe mis i ddiwedd y mis pryd y bu farw'r ymadawedig, fel arall bydd llog yn cael ei godi ar y swm sy'n ddyledus.

Gellir gohirio treth ar rai asedau, gan gynnwys tir ac adeiladau (gan gynnwys cartref yr ymadawedig) a'i thalu mewn rhandaliadau cyfartal dros 10 mlynedd, ond codir llog yn y rhan fwyaf o achosion.

Sut i dalu

Gallwch dalu'r Dreth Etifeddu sy'n ddyledus gan ddefnyddio un o'r dulliau canlynol:

• siec, trosglwyddiad banc electronig neu siec Giro (o unrhyw gyfrif ar y cyd a oedd gennych gyda'r ymadawedig)
• unrhyw un o'r dulliau uchod o'ch cyfrif eich hun (byddech wedyn yn hawlio'r arian yn ôl o'r ystâd unwaith ichi gael profiant)
• yn uniongyrchol o gyfrif(on) banc neu gymdeithas adeiladu'r ymadawedig gan ddefnyddio cynllun talu uniongyrchol y Dreth Etifeddu (nid yw hwn ar gael os yw'r arian mewn cyfrif ar y cyd; hefyd bydd angen ichi gael gwybod os yw eich banc neu gymdeithas adeiladu yn aelod o’r cynllun)
• defnyddio Stoc Llywodraeth Prydain sy'n cael ei ddal yn enw'r ymadawedig
• defnyddio buddsoddiadau Cynilion Cenedlaethol sy'n enw'r ymadawedig

Cadarnhau cwblhau talu Treth Etifeddu

Unwaith i chi dalu'r holl Dreth Etifeddu (ac unrhyw log sy'n ddyledus), gallwch ofyn i Gyllid a Thollau EM roi 'tystysgrif clirio' i chi i gadarnhau nad oes mwy o dreth i'w thalu (yn amodol ar rai amodau). I ofyn am y dystysgrif, bydd angen i chi lenwi ffurflen IHT30. Gallwch ofyn am y dystysgrif hefyd os ydych yn talu trwy randaliadau.

• Ffurflen IHT30 Opens new window

Talu Treth Etifeddu ar drosglwyddiadau neu roddion oes

Os bu farw'r person o fewn saith mlynedd i roi rhodd, neu drosglwyddo asedau i gwmni neu ymddiriedolaeth dewisol, bydd yr asedau hynny'n cael eu cyfrif fel rhan o'r ystâd ac efallai y bydd Treth Etifeddu'n ddyledus arnynt. Os oes Treth Etifeddu'n ddyledus, y person neu'r 'trosglwyddai' a dderbyniodd y rhodd neu'r asedau sydd fel arfer yn gorfod talu'r Dreth Etifeddu. Bydd unrhyw Dreth Etifeddu a dalwyd adeg trosglwyddo asedau i ymddiriedolaeth neu gwmni yn cael ei hystyried. Byddai angen i'r cynrychiolydd personol adael i'r bobl berthnasol wybod os oes Treth Etifeddu'n ddyledus.

I weld y mathau o ymddiriedolaeth mae’r rheolau hyn yn berthnasol iddynt, darllenwch ein herthygl ynghylch trosglwyddiadau oes isod. Hefyd gallwch ddarllen mwy ynghylch Treth Etifeddu ar drosglwyddiadau neu roddion oes ar wefan Cyllid a Thollau EM.

• Talu Treth Etifeddu ar drosglwyddiadau neu roddion oes – arweiniad Cyllid a Thollau EM Opens new window

• Mwy gan Gyllid a Thollau EM am Dreth Etifeddu ac ymddiriedolaethau Opens new window

Rhagor o wybodaeth

Llinell Gymorth Profiant a Threth Etifeddu: 0845 3020 900 (ar agor rhwng 9.00 am a 5.00 pm o ddydd Llun i ddydd Gwener).

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Mwy am dalu Treth Etifeddu gan Gyllid a Thollau EM Opens new window