Gwefan llywodraeth y DU

Pa gamau gall y CSA eu cymryd os na fydd rhieni’n talu?

Os ydych yn rhiant dibreswyl, dywedwch wrth y CSA ar unwaith os ydych yn mynd i fethu taliad neu os bydd eich taliad yn hwyr.

Y ffordd hwylusaf chyflymaf i wneud hyn yw dros y ffôn. Cewch y manylion cyswllt sydd eu hangen arnoch ar dop unrhyw lythyr mae’r CSA wedi anfon atoch.

Gallwch hefyd gael manylion cyswllt eich swyddfa leol trwy ddefnyddio’r cyswllt isod.

• Cysylltwch gyda’r Asiantaeth Cynnal Plant Opens new window

Y rhiant dibreswyl yw’r rhiant nad yw’r plentyn yn byw gyda hwy fel arfer.

Pan fydd taliad yn cael ei fethu, bydd y CSA yn cysylltu gyda’r rhiant dibreswyl er mwyn:

• cael gwybod pam nad ydynt wedi talu
• trefnu iddynt dalu beth sy’n ddyledus ganddynt
• eu rhybuddio am y camau y gellir eu cymryd os nad ydynt yn talu.

Bydd gan y rhiant dibreswyl un wythnos i ymateb. Os nad ydynt yn ymateb, gall y CSA weithredu er mwyn ceisio cael y gynhaliaeth plant sy’n ddyledus ganddynt. Dyma beth a olygwn wrth gymryd camau gorfodi.

Camau gorfodi’r CSA

Cyn gall y CSA gymryd camau gweithredu, mae angen digon o wybodaeth i allu adnabod a dod o hyd i’r rhiant dibreswyl. Fel arfer, mae hyn yn golygu bod angen eu henw a’u cyfeiriad presennol. Os mai chi ydy’r rhiant â gofal, rhaid i chi roi’r wybodaeth yma i’r CSA os nad yw ganddynt yn barod.

Gall y CSA gymryd camau ar unwaith os bydd y ddau beth canlynol yn gymwys:

• bod ganddynt yr holl wybodaeth sydd eu hangen
• mae’r rhiant dibreswyl yn defnyddio’r gwasanaeth casglu llawn

Y rhiant â gofal ydy’r rhiant neu’r gofalwr y mae’r plentyn yn byw gyda hwy fel arfer.

Ond, rhaid i’r rhiant â gofal ofyn i’r CSA weithredu os ydy’r rhiant dibreswyl:

• wedi defnyddio’r CSA i weithio cynhaliaeth plant allan, ac
• yn talu’r rhiant â gofal yn uniongyrchol drwy Gynhaliaeth Uniongyrchol

Gall y CSA hefyd gymryd camau cyfreithiol pan fydd rhiant dibreswyl:

• yn methu â rhoi gwybodaeth i’r CSA pan ofynnir amdani
• yn rhoi gwybodaeth y maent yn gwybod sy’n ffug
• dim yn dweud wrth y CSA bod eu hamgylchiadau wedi newid

Pa gamau gall y CSA eu cymryd yn erbyn rhieni dibreswyl

Mae tri pheth y gall y CSA ei wneud i gael cynhaliaeth plant sydd heb ei thalu gan riant dibreswyl. Gallant:

• cymryd arian yn uniongyrchol o’u henillion neu fudd-daliadau
• cymryd arian o’u cyfrif banc neu gymdeithas adeiladu
• cymryd camau drwy’r llysoedd

Cymryd arian o enillion neu fudd-daliadau rhiant dibreswyl

Os yw’r rhiant dibreswyl yn gyflogedig neu’n cael pensiwn galwedigaethol, gall y CSA gymryd arian o’r enillion yma. Gelwir hyn yn Orchymyn Didynnu o Enillion. Fel arfer, dyma’r cam cyntaf y bydd y CSA yn ei gymryd os ydy’r rhiant dibreswyl:

• yn gyflogedig
• yn methu â rhoi rheswm da pam eu bod wedi methu taliadau
• yn methu â dod i gytundeb am ffordd arall o dalu

Bydd y CSA yn dweud wrth gyflogwr y rhiant dibreswyl faint i gymryd o’u henillion. Yna, rhaid i’r cyflogwyr basio hyn ymlaen i’r CSA. Os na fyddant yn gwneud hyn, gall y CSA fynd a hwy i’r llys.

Os ydy’r rhiant dibreswyl yn cael budd-daliadau, Pensiwn y Wladwriaeth neu Bensiwn Rhyfel, fel arfer, bydd y CSA yn cymryd y swm sy’n ddyledus allan o’r taliadau yma.

Cymryd arian o gyfrif banc neu gymdeithas adeiladu

Gall y CSA gymryd cynhaliaeth plant allan o gyfrif banc neu gymdeithas adeiladu rhiant dibreswyl. Nid oes angen cael caniatâd gan y rhiant dibreswyl na’r llys i wneud hyn.

Gall y CSA ddweud wrth fanc neu gymdeithas adeiladu’r rhiant dibreswyl i gymryd naill ai:

• taliadau rheolaidd (mae terfyn ar faint allant ei gymryd)
• cyfandaliad unigol

Efallai bydd y banc neu gymdeithas adeiladu yn codi ffi weinyddol am bob taliad.

Cymryd camau trwy’r llysoedd

Gall y CSA hefyd fynd a’r rhiant dibreswyl i’r llys am beidio â thalu cynhaliaeth plant. Mae rhai o’r pethau y gall y llys ei wneud yn cynnwys:

• anfon beilïaid (Swyddogion y Siryf yn yr Alban) i dŷ'r rhiant dibreswyl i gymryd a gwerthu eu heiddo er mwyn talu am y gynhaliaeth plant sy’n ddyledus
• anfon y rhiant dibreswyl i’r carchar
• casglu arian sy’n ddyledus i’r rhiant dibreswyl gan rywun arall a’i ddefnyddio i dalu’r gynhaliaeth plant sy’n ddyledus
• gorfodi iddynt werthu eu tŷ a chasglu’r arian o hyn i dalu’r gynhaliaeth plant sy’n ddyledus

Gall y CSA ofyn i’r llysoedd stopio rhiant dibreswyl sy’n ceisio osgoi talu trwy:

• gwerthu eiddo
• trosglwyddo perchenogaeth yr eiddo i rywun arall

Gall y CSA hefyd ofyn i’r llysoedd i wrthdroi unrhyw werthiant neu drosglwyddiad sydd eisoes wedi digwydd.

Costau cyfreithiol

Os bydd y CSA yn cymryd camau trwy’r llysoedd, efallai bydd y rhiant dibreswyl yn gorfod talu:

• eu costau cyfreithiol eu hunain
• costau cyfreithiol y CSA

Mae hyn ar ben y gynhaliaeth plant sy’n ddyledus ganddynt.

Am fwy o wybodaeth am y camau gall y CSA eu cymryd, gallwch lawr-lwytho’r daflen ganlynol.

• Download Lawr-lwytho ‘Pa gamau gall yr Asiantaeth Cynnal Plant eu cymryd os nad yw rhieni’n talu’ (PDF, 302K)

• Help gyda ffeiliau PDF