Gwefan llywodraeth y DU

Beth mae angen i chi ei ystyried fel gyrrwr hŷn

Oni bai y bydd eich iechyd neu’ch golwg yn dirywio’n sydyn, gall fod yn anodd gwybod pryd ddylech chi roi’r gorau i yrru.

Eich diogelwch chi – a diogelwch defnyddwyr eraill y ffordd – yw'r peth pwysicaf i’w ystyried. Os ydych chi’n poeni nad yw eich sgiliau gyrru cystal ag oedden nhw, peidiwch ag aros i ddamwain ddigwydd i'ch darbwyllo i roi'r gorau iddi.

Er enghraifft, efallai ei bod yn bryd i chi roi’r gorau i yrru:

• os ydych chi’n sylwi eich bod yn cymryd mwy o amser i ymateb nag oeddech chi
• rydych yn ei chael yn fwyfwy anodd ymdopi ag amodau traffig
• os yw eich golwg yn gwaethygu
• os oes gennych gyflwr meddygol a allai effeithio ar eich gallu i yrru’n ddiogel – gofynnwch am gyngor eich meddyg

Y ddeddf ynghylch cyflyrau meddygol a gyrru

Rhaid i chi roi gwybod i'r Asiantaeth Trwyddedu Gyrwyr a Cherbydau (DVLA) am unrhyw gyflyrau meddygol a allai effeithio ar eich gallu i yrru’n ddiogel. Gallai hyn gynnwys cyflyrau iechyd blaenorol sydd wedi gwaethygu, neu gyflyrau iechyd newydd.

Os byddwch chi’n rhan o ddamwain lle mae'n bosib bod cyflwr eich iechyd wedi bod yn ffactor, gallech gael eich erlyn. Hefyd, mae’n bosib na fydd eich yswiriant yn eich gwarchod.

• Cael gwybod a oes angen i chi roi gwybod i DVLA am eich cyflwr meddygol

• Beth sy'n digwydd ar ôl i chi roi gwybod i DVLA am eich cyflwr meddygol

Effaith meddyginiaeth ar bresgripsiwn ar eich gallu i yrru

Os ydych chi’n cael meddyginiaeth ar bresgripsiwn, gofynnwch i’ch meddyg a allai effeithio ar eich gallu i yrru. Gall rhai meddyginiaethau wneud i chi deimlo’n swrth neu'n benysgafn, neu efallai y byddwch yn cael trafferth canolbwyntio.

Gall hyd yn oed meddyginiaethau sydd ar gael dros y cownter, megis meddyginiaethau ar gyfer lladd poen neu annwyd a ffliw, effeithio ar eich gallu i yrru. Dylech bob amser ddarllen label y presgripsiwn neu holi eich fferyllydd am unrhyw feddyginiaethau y byddwch chi’n eu prynu dros y cownter.

Y ddeddf ynghylch golwg a gyrru

Os na allwch chi ddarllen plât rhif sydd 20.5 metr oddi wrthych chi, mae'n anghyfreithlon i chi yrru. Os oes angen sbectol neu lensys cyffwrdd arnoch i weld mor bell â hyn, gwnewch yn siŵr eich bod yn eu gwisgo bob tro rydych chi’n gyrru.

Wrth i chi fynd yn hŷn, gall eich llygaid newid heb i chi sylweddoli. Drwy gael profion golwg rheolaidd, gall eich optegydd weld arwyddion cynnar o rai cyflyrau sy’n gallu effeithio ar eich gallu i yrru. Mae’r rhain yn cynnwys:

• cataracts
• glawcoma
• diabetes

Os ydych chi’n meddwl bod eich golwg yn newid, siaradwch â’ch optegydd, eich meddyg neu arbenigwr. Byddant yn gallu dweud wrthych a oes angen i chi roi gwybod i DVLA am unrhyw gyflwr.

Gyrru os oes gennych chi gataract

Os oes gennych chi gataract ond eich bod yn dal i fodloni’r safon gweld ar gyfer gyrru, dylech geisio osgoi gyrru yn ystod y nos neu pan fydd golau'r haul yn llachar iawn.

Help gydag anableddau a gyrru

Os yw’n anodd i chi yrru oherwydd nad ydych chi’n gallu symud cystal, efallai y bydd modd addasu eich cerbyd. Gallai hyn gynnwys gosod ramp neu lifft i’ch helpu i fynd i mewn ac allan o’ch cerbyd.

I gael rhagor o wybodaeth am addasu eich cerbyd, dilynwch y ddolen isod.

• Addasu eich cerbyd (adran pobl anabl)

Sut mae cael asesiad o’ch sgiliau gyrru

Os ydych chi’n poeni a ydych chi’n ddigon iach i yrru, siaradwch â’ch meddyg neu weithiwr iechyd proffesiynol. Gallech hefyd holi arholwr gyrru neu gael asesiad gyrrwr profiadol i gael asesiad gwrthrychol (a chyfrinachol) o’ch sgiliau gyrru. Gallwch drefnu prawf drwy’r Gymdeithas Frenhinol er Atal Damweiniau (RoSPA).

• Sut mae trefnu asesiad gyrrwr profiadol – RoSPA Opens new window

Beth ddylech chi ei wneud os ydych chi’n bwriadu rhoi’r gorau i yrru

Os byddwch chi’n penderfynu rhoi’r gorau i yrru, dylech gysylltu â DVLA a dweud wrthynt eich bod yn ildio eich trwydded yrru. Os oes gennych gyflwr meddygol, bydd angen i chi lenwi ffurflen a'i dychwelyd i’r DVLA gyda’ch trwydded. Defnyddiwch y ddolen isod i gael rhagor o wybodaeth.

• Sut mae rhoi gwybod i DVLA eich bod wedi rhoi'r gorau i yrru, neu fod angen i chi roi'r gorau i yrru

Teithio ar ôl ildio eich trwydded

Os byddwch chi’n rhoi’r gorau i yrru, nid yw hynny'n golygu na allwch chi fod yn annibynnol mwyach – gallech ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus yn hytrach na gyrru. Wrth i chi fynd yn hŷn, byddwch yn gymwys i deithio am ddim ar fysiau ac i gael tocynnau trên gostyngol unrhyw le yn Lloegr.

• Consesiynau a theithio ar fysiau am ddim

• Teithio ar drên: prisiau a chonsesiynau

• Tacsis a cherbydau hurio preifat