Gwefan llywodraeth y DU

Beth yw Treth Etifeddu?

Treth Etifeddu yw'r term cyfarwydd ar gyfer y dreth sy'n cael ei thalu ar eich ystad ar ôl i chi farw. Fodd bynnag, gall hefyd fod yn berthnasol i’ch ystad a chithau’n dal yn fyw, yn enwedig os byddwch chi’n trosglwyddo rhywfaint o’r ystad, neu'r ystad gyfan, i ymddiriedolaeth.

Nid oes rhaid talu Treth Etifeddu oni bai fod yr asedau yn yr ymddiriedolaeth wedi’u prisio’n uwch na throthwy’r Dreth Etifeddu (£325,000 ar gyfer blwyddyn dreth 2012-13).

• Treth Etifeddu – cyfraddau a throthwyon Opens new window

Treth Etifeddu a’ch eiddo setledig

Yn aml, gelwir y weithred o roi ased – megis arian, tir neu adeiladau – mewn ymddiriedolaeth yn ‘setlo eiddo’ neu ‘gwneud setliad’. At ddibenion Treth Etifeddu, caiff pob ased ei ystyried yn unigol.

Mae hyn yn golygu, er enghraifft, y gall yr ymddiriedolwyr ddefnyddio un ased mewn ymddiriedolaeth yn ôl eu disgresiwn ac felly y caiff yr ymddiriedolaeth ei thrin fel ymddiriedolaeth disgresiwn (discretionary trust). Efallai fod eitem arall yn yr un ymddiriedolaeth wedi cael ei neilltuo ar gyfer person anabl ac y caiff yr ymddiriedolaeth ei thrin fel ymddiriedolaeth ar gyfer person anabl. Yn yr achos hwn, bydd rheolau Treth Etifeddu gwahanol ar gyfer pob ased.

Er y gallai asedau gwahanol gael eu trin yn wahanol o safbwynt treth, cyfanswm gwerth yr holl asedau mewn ymddiriedolaeth fydd bob amser yn cael ei ddefnyddio i gyfrifo a yw gwerth ymddiriedolaeth yn uwch na throthwy’r Dreth Etifeddu, ac a oes rhaid talu Treth Etifeddu.

Gallwch gael gwybodaeth am y rheolau Treth Etifeddu ar gyfer gwahanol fathau o ymddiriedolaethau drwy ddilyn y ddolen isod.

• Pa ymddiriedolaethau sy'n talu Treth Etifeddu?

Pryd mae’n rhaid talu Treth Etifeddu ar eich ymddiriedolaeth

Ceir pedair prif sefyllfa pan all Treth Etifeddu fod yn ddyledus ar ymddiriedolaeth:

• pan fydd asedau yn cael eu trosglwyddo – neu eu setlo – i ymddiriedolaeth
• bob deg mlynedd ar ôl sefydlu’r ymddiriedolaeth
• pan fydd asedau yn cael eu trosglwyddo o ymddiriedolaeth, neu pan ddaw’r ymddiriedolaeth i ben
• pan fydd rhywun yn marw a bod ymddiriedolaeth yn rhan o'r broses o gael trefn ar yr ystad

• Treth Etifeddu ar asedau sy'n cael eu trosglwyddo i ymddiriedolaeth

• Treth Etifeddu ar ymddiriedolaethau bob deg mlynedd

• Treth Etifeddu ar asedau sy'n cael eu trosglwyddo o ymddiriedolaeth

• Treth Etifeddu ac ymddiriedolaethau ar ôl marwolaeth

Asedau y mae’n rhaid talu Treth Etifeddu arnynt

Mae’n rhaid talu Treth Etifeddu ar ‘eiddo perthnasol’. Mae eiddo perthnasol yn golygu pob eiddo setledig yn y rhan fwyaf o ymddiriedolaethau. Ond nid yw eiddo yn yr ymddiriedolaethau canlynol yn cyfrif fel ‘eiddo perthnasol’:

• ymddiriedolaeth buddiant mewn meddiant sy’n cynnwys asedau a roddwyd yn yr ymddiriedolaeth cyn 22 Mawrth 2006
• ymddiriedolaeth buddiant yn syth ar ôl marwolaeth
• ymddiriedolaeth buddiant cyfresol trosiannol
• ymddiriedolaeth buddiant i berson anabl
• ymddiriedolaeth ar gyfer plentyn sydd wedi colli rhiant
• ymddiriedolaeth ar gyfer person 18-25 oed

Gallwch gael gwybodaeth am eiddo perthnasol ac ymddiriedolaethau eiddo perthnasol drwy ddilyn y ddolen isod.

• Pa ymddiriedolaethau sy'n talu Treth Etifeddu?

Asedau nad oes rhaid talu Treth Etifeddu arnynt

Caiff rhai asedau eu hystyried yn ‘eiddo eithriedig’ ac ni thelir Treth Etifeddu arnynt. Er hynny, mae’n bosib y caiff gwerth yr asedau ei gynnwys wrth gyfrifo'r gyfradd dreth ar gyfer rhai ffioedd gadael a thaliadau deg mlynedd. Gall math o eiddo eithriedig gynnwys:

• eiddo wedi’i leoli y tu allan i’r DU – ymddiriedolwyr sy’n berchen ar yr eiddo, a chafodd ei setlo gan rywun a oedd yn byw y tu allan i’r DU yn barhaol pan wnaed y setliad
• gwarannau’r llywodraeth – a elwir yn FOTRA (yn sefyll am ‘free of tax to residents abroad’)

Gall y rheolau ar gyfer eiddo eithriedig fod yn gymhleth. I gael rhagor o arweiniad technegol, gallwch ddefnyddio llawlyfr Treth Etifeddu Cyllid a Thollau EM sydd ar gael ar-lein.

• Eiddo eithriedig – arweiniad technegol Opens new window

Datgan a thalu Treth Etifeddu ar ymddiriedolaethau

Bydd angen i chi ddefnyddio dwy brif ffurflen i ddatgan ac i dalu Treth Etifeddu ar gyfer eich ymddiriedolaeth:

• IHT400 ‘Cyfrif Treth Etifeddu’ – defnyddir y ffurflen hon i ddangos faint o Dreth Etifeddu sy’n ddyledus pan fydd rhywun wedi marw
• IHT100 ‘Cyfrif Treth Etifeddu’ – defnyddir y ffurflen hon i ddangos faint o Dreth Etifeddu sy’n ddyledus ar ‘ddigwyddiadau yn ystod bywyd’, er enghraifft trosglwyddo i ymddiriedolaeth neu o ymddiriedolaeth, neu daliad deg mlynedd ar ymddiriedolaeth

• Help gyda ffurflenni ynghylch Profiant a Threth Etifeddu

• Llenwi ffurflen IHT100 Cyfrif Treth Etifeddu

• Talu Treth Etifeddu

Cael help proffesiynol ar gyfer eich ymddiriedolaeth

Gall fod yn anodd deall ymddiriedolaethau felly mae'n bosib y byddwch am gael help twrnai neu gynghorydd treth. Ond cofiwch fod gan yr ymddiriedolwr gyfrifoldeb cyfreithiol o hyd dros faterion treth yr ymddiriedolaeth. Ceir dolenni i rai sefydliadau proffesiynol isod – ond nid yw'r holl weithwyr proffesiynol wedi cofrestru gyda’r sefydliadau hyn.

Os hoffech i Gyllid a Thollau Ei Mawrhydi gysylltu â’ch asiant neu’ch cynrychiolydd proffesiynol ynghylch materion Treth Enillion Cyfalaf neu Dreth Incwm, bydd angen i chi lenwi ffurflen 64-8. Dilynwch y ddolen isod i gael gwybod rhagor am lenwi ffurflen 64-8.

Os hoffech i Gyllid a Thollau EM gysylltu â’ch asiant neu’ch cynrychiolydd proffesiynol ynghylch materion Treth Etifeddu bydd angen i chi roi eu manylion ar ffurflen IHT100.

• Dod o hyd i dwrnai – Cymdeithas y Cyfreithwyr Cymru a Lloegr Opens new window

• Dod o hyd i dwrnai – Cymdeithas y Cyfreithwyr Gogledd Iwerddon Opens new window

• Dod o hyd i dwrnai – Cymdeithas y Cyfreithwyr yr Alban Opens new window

• Cael help gan STEP (The Society of Trust and Estate Practitioners) Opens new window

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Cyflwyniad i Dreth Etifeddu

• Llenwi ffurflen 64-8 Opens new window

• IHT100 – Cyfrif Treth Etifeddu Opens new window

• Eiddo setledig a Threth Etifeddu Opens new window

Cysylltiadau defnyddiol

• Cysylltu ag Ymddiriedolaethau ac Ystadau Cyllid a Thollau EM