Gwefan llywodraeth y DU

Gorchmynion y gall barnwr eu gwneud

Ceir pum gwahanol fath o orchymyn y gall barnwr eu gwneud. Caiff y rhain eu hesbonio isod.

1: Gorchymyn meddiannu

Mae gorchymyn meddiannu yn golygu bod gan y benthyciwr hawl gyfreithiol i fod yn berchen ar eich cartref ar y dyddiad a roddir yn y gorchymyn. Fel arfer, bydd y dyddiad 28 diwrnod ar ôl eich gwrandawiad llys. Weithiau, gelwir y gorchymyn hwn yn orchymyn meddiannu ‘llawn’.

Os bydd y barnwr yn gwneud gorchymyn meddiannu, cewch wybod yn y gwrandawiad.

Rhybudd o droi allan

Os nad ydych chi’n gadael eich cartref erbyn y dyddiad a roddir yn y gorchymyn, gall eich benthyciwr ofyn i’r llys eich troi chi allan. Gall wneud hyn drwy ofyn i’r llys am ‘warant meddiannu’. Os bydd y llys yn rhoi gwarant, bydd rhybudd o droi allan yn cael ei anfon atoch. Bydd y rhybudd yn cynnwys y dyddiad y bydd yn rhaid i chi adael eich cartref.

Dilynwch y ddolen isod i gael gwybod beth i’w wneud os cewch chi orchymyn meddiannu.

• Ar ol gwrandawiadau meddiannu - beth sy'n digwydd a beth ddylech chi ei wneud

2: Gorchymyn meddiannu ataliedig

Mae gorchymyn meddiannu ataliedig yn golygu y gallwch aros yn eich cartref os gwnewch chi’r taliadau a bennir yn y gorchymyn. Os nad ydych chi’n gwneud y taliadau, gall eich benthyciwr ofyn i’r llys eich troi chi allan.

Byddwch yn gwybod bod y barnwr wedi gwneud gorchymyn meddiannu ataliedig oherwydd:

• gofynnir i chi gytuno i wneud taliadau rheolaidd yn eich gwrandawiad
• bydd y llys yn anfon copi o’r gorchymyn i chi a fydd yn cynnwys y geiriau ‘Gorchymyn meddiannu (Ataliedig)’

Fideo: beth yw gorchymyn meddiannu ataliedig?

Yma, cewch wylio fideo sy’n esbonio beth yw gorchmynion meddiannu ataliedig.

• Fideo: beth yw gorchymyn meddiannu ataliedig?

3: Gorchymyn amser

Mae gorchymyn amser fel arfer yn golygu bod y swm rydych chi’n ei dalu ar fenthyciad yn cael ei newid am gyfnod penodol o amser oherwydd i’r barnwr wneud un o’r canlynol:

• newid y swm y mae’n rhaid i chi ei dalu’n rheolaidd
• newid cyfradd y llog ar y benthyciad
• gohirio eich taliad nesaf am gyfnod

Os nad ydych chi’n gwneud y taliadau sydd wedi eu pennu yn y gorchymyn, gallwch chi golli eich cartref.

Dim ond ar rai mathau o fenthyciad, megis ail forgais, y caiff gorchmynion amser eu gwneud, pan fydd eich eiddo yn gweithredu fel ‘sicrwydd’. Golyga darparu sicrwydd ar gyfer benthyciad y gall y benthyciwr feddiannu'r eiddo hwn os na allwch chi ad-dalu'r arian y bu i chi ei fenthyg.

Os ydych chi am leihau'r swm rydych chi’n ei dalu ar fenthyciad, bydd rhaid i chi ofyn i’r barnwr wneud gorchymyn amser. Dylech chi geisio cyngor os oes arnoch eisiau gorchymyn amser. Dilynwch y dolenni isod i gael cyngor ariannol neu gyfreithiol.

• Dod o hyd i gynghorydd cyfreithiol - Cyngor Cyfreithiol Cymunedol Opens new window

• Cyngor ar forgeisi - pwy i'w gweld a beth fydd angen i chi fynd gyda chi

4: Gorchymyn ariannol

Mae gorchymyn ariannol yn golygu bod rhaid i chi dalu'r swm sydd wedi ei bennu yn y gorchymyn i'r benthyciwr. Os nad ydych chi’n gwneud y taliadau angenrheidiol, gall y llys weithredu i adennill yr arian, gan gynnwys:

• didynnu arian o’ch cyflog neu o’ch cyfrif banc
• gyrru beili i gymryd pethau sy’n berchen i chi oddi arnoch

Ni all benthyciwr morgais ddefnyddio gorchymyn ariannol i droi rhywun allan o’i gartref. Fodd bynnag, os bydd gennych ôl-ddyledion ar ôl i orchymyn ariannol gael ei wneud, gall eich benthyciwr fynd at y llys eto. O ganlyniad, gall y barnwr benderfynu rhoi gorchymyn meddiannu iddynt ar ddyddiad diweddarach.

5: Gorchmynion meddiannu gyda dyfarniad ariannol

Gall barnwr ychwanegu dyfarniad ariannol i unrhyw un o’r gorchmynion meddiannu. Golyga hyn bod swm penodol o arian yn ddyledus gennych, sydd fel arfer yn cynnwys:

• eich ôl-ddyledion morgais
• ffioedd y llys
• costau cyfreithiol eich benthyciwr

Ni fydd y dyfarniad ariannol yn berthnasol os:

• byddwch chi’n talu eich ôl-ddyledion morgais a’r swm sydd wedi ei bennu mewn gorchymyn ataliedig neu orchymyn amser
• bydd y benthyciwr yn gwerthu eich cartref am bris gwerthu sy’n fwy na’r swm a bennir yn y dyfarniad ariannol

Fodd bynnag, bydd y dyfarniad ariannol yn berthnasol os na fyddwch yn talu’r swm sydd wedi’i bennu yn y gorchymyn sy’n gysylltiedig â’r dyfarniad. Os nad ydych chi’n talu, mae’n bosib i’r benthyciwr ofyn i’r llys roi’r cyfarwyddiadau sydd yn y gorchymyn a’r dyfarniad ar waith.

Os caiff eich cartref ei werthu am bris sy’n llai na’r hyn sy’n ddyledus gennych – beth sy’n digwydd

Diffyg yw pryd fydd arian yn ddyledus gennych chi i’ch benthyciwr ar ôl gwerthu eich cartref. Fel arfer, bydd angen i chi dalu’r diffyg i’ch benthyciwr. Os ydych chi’n credu y bydd diffyg gennych chi ar ôl gwerthu eich cartref, ewch i geisio cyngor oherwydd gall eich benthyciwr fynd i’r llys i gael yr arian yn ôl.

• Cyngor ar forgeisi - pwy i'w gweld a beth fydd angen i chi fynd gyda chi

Beth ddylech chi ei wneud os cewch chi orchymyn

Dilynwch y ddolen isod i gael gwybod beth i’w wneud ynghylch gorchmynion meddiannu a rhybuddion o droi allan

• Ar ol gwrandawiadau meddiannu - beth sy'n digwydd a beth ddylech chi ei wneud

Beth i’w wneud os yw eich benthyciwr morgais yn mynd â chi i’r llys – cael gwybod mwy

• Paratoi ar gyfer y gwrandawiad

• Mynd i’r llys ar gyfer gorchymyn adfeddiannu - beth sy’n digwydd ar ddiwrnod y gwrandawiad

• Apelio yn erbyn penderfyniad eich gwrandawiad meddiannu