Gwefan llywodraeth y DU

Rhestr wirio diogelwch tân gwyllt

Mae ffigurau wedi dangos bod mwy o blant nag oedolion yn cael eu niweidio gan dân gwyllt. Os ydych chi'n meddwl defnyddio tân gwyllt fel rhan o'ch dathliadau, dylech ddilyn y camau canlynol.

Cyn eich arddangosiad tân gwyllt

Mae paratoi yn allweddol i fwynhau tân gwyllt yn ddiogel, felly:

• peidiwch â phrynu tân gwyllt o unman nad ydych chi’n sicr ohono, fel fan neu stondin marchnad dros dro a didrwydded
• dim ond tân gwyllt â BS 7114 wedi ei nodi arnynt y dylech eu prynu - dyma'r Safon Brydeinig y dylai tân gwyllt o bob math ei bodloni (bydd siop gyfrifol yn gwybod hyn)
• dilynwch y cyfarwyddiadau ar bob tân gwyllt – darllenwch nhw yng ngolau dydd neu defnyddiwch olau tortsh i’w darllen, peidiwch byth â defnyddio fflam agored
• gwnewch gynalyddion a lanswyr addas os ydych chi am danio olwynion catherine neu rocedi

Beth fydd arnoch chi eu hangen ar y noson

Mae’n hawdd dod o hyd i ychydig o eitemau addas yn y cartref, megis y canlynol:

• blwch metel caeedig i storio’r tân gwyllt ynddo – tynnwch nhw allan un ar y tro
• bwced o ddŵr – i oeri ffyn gwreichion ac i ddiffodd unrhyw danau bychain
• eitemau i amddiffyn y llygaid a menig
• bwced o bridd i roi tân gwyllt ynddo

Tanio tân gwyllt

Dilynwch y canllawiau syml canlynol i gadw’n ddiogel:

• dim ond un person a ddylai fod yn gyfrifol am danio tân gwyllt
• peidiwch ag yfed alcohol os ydych chi'n tanio tân gwyllt
• taniwch dân gwyllt hyd braich i ffwrdd, gan ddefnyddio tapr
• sicrhewch fod pawb yn sefyll yn ddigon pell yn ôl
• peidiwch byth â dychwelyd at dân gwyllt sydd wedi'i gynnau - hyd yn oed os nad yw wedi tanio, mae'n dal yn bosib iddo ffrwydro

Ffyn gwreichion

Mae ffyn gwreichion yn hwyl, ond cofiwch wneud y canlynol bob amser:

• goruchwylio plant sy’n dal ffyn gwreichion, a pheidio â’u rhoi i blant iau na phum mlwydd oed
• tanio ffyn gwreichion un ar y tro a gwisgo menig
• rhoi ffyn gwreichion sydd wedi cael eu defnyddio â’u pennau i lawr mewn bwced o dywod neu o ddŵr

Awgrymiadau eraill ar y noson

Yn olaf, dilynwch y rheolau eraill hyn er mwyn cael noson ddiogel:

• cadwch anifeiliaid anwes o dan do – mae’r golau a'r sŵn y mae tân gwyllt yn eu gwneud yn codi ofn ar y rhan fwyaf o anifeiliaid
• peidiwch byth â rhoi tân gwyllt yn eich poced na'u taflu
• peidiwch byth â thaflu tân gwyllt sydd wedi eu defnyddio ar goelcerth
• cymrwch ofal pan yn agos i goelcerth – gall pob dilledyn fynd ar dân, hyd yn oed y rhai â label arnynt yn dweud na fyddant yn mynd ar dân yn hawdd

• Llwytho taflenni ar ddiogelwch tân gwyllt oddi ar y we Opens new window

• Cymorth gyda ffeiliau PDF

• Diogelwch coelcerth

• Cyngor am ddiogelwch rhag tân ar gyfer rhieni a gofalwyr plant (adran rhieni)

Tân gwyllt a'r gyfraith

Mae cyfraith i’w chael ynglŷn â phryd y gellir gwerthu tân gwyllt, ac i bwy – yn ogystal â’r amser y gellir tanio tân gwyllt.

Os ydych chi o dan 18 mlwydd oed

Os ydych chi o dan 18 mlwydd oed, ni allwch chi wneud y canlynol:

• prynu’r mathau o dân gwyllt sydd ond yn cael eu gwerthu i oedolion
• bod â thân gwyllt mewn mannau cyhoeddus

Os ydych chi’n gwneud yr uchod, gall yr heddlu roi dirwy o £80 i chi yn y fan a’r lle.

Defnyddio tân gwyllt yn gyfreithlon

Mae’r canlynol yn anghyfreithlon:

• tanio tân gwyllt neu eu taflu ar y stryd neu mewn man cyhoeddus arall
• tanio tân gwyllt rhwng 11.00 pm a 7.00 am – heblaw yn ystod dathliadau penodol

Os cewch chi eich canfod yn euog gan y llysoedd, gallwch gael dirwy o hyd at £5,000 a gallwch gael eich carcharu am hyd at chwe mis. Mae’n bosib y cewch ddirwy o £80 yn y fan a’r lle.

Pryd y cewch chi ddefnyddio tân gwyllt yn ystod dathliadau

Cewch danio tân gwyllt:

• tan hanner nos ar Noson Tân Gwyllt
• tan 1.00 am ar Nos Galan, Diwali a'r Flwyddyn Newydd Tsieineaidd

• Niwsans sŵn ac anghydfodau ymysg cymdogion

• Deddfwriaeth tân gwyllt Opens new window

Pryd y cewch chi brynu tân gwyllt

Gall tân gwyllt ar gyfer defnydd preifat ond gael eu gwerthu gan werthwyr cofrestredig ar yr adegau canlynol:

• rhwng 15 Hydref a 10 Tachwedd – o gwmpas Noson Tân Gwyllt
• rhwng 26 Rhagfyr a 31 Rhagfyr – ar gyfer Nos Galan
• tri diwrnod cyn Diwali a’r Flwyddyn Newydd Tsieineaidd

Am weddill y flwyddyn, byddwch chi ond yn gallu prynu tân gwyllt o siopau sydd â thrwydded i’w cyflenwi nhw.

Os ydych chi’n credu fod siop yn anghofrestredig, neu’n gwerthu tân gwyllt pan na ddylent, cysylltwch â Swyddog Safonau Masnach eich cyngor. Bydd gan eich cyngor hefyd restr o werthwyr cofrestredig.

• Dod o hyd i'ch cyngor lleol

Anifeiliaid ac anifeiliaid anwes

Mae yn erbyn y gyfraith i achosi unrhyw ddioddefaint diangen i unrhyw anifail dof neu gaeth. Y gosb os cewch eich canfod yn euog yw un ai carchar am hyd at 51 wythnos, neu ddirwy o hyd at £20,000, neu'r ddau

• Gwybodaeth am ddiogelwch tân gwyllt ac anifeiliaid gan y Groes Las Opens new window

• Cyngor a lles anifeiliaid – gan gynnwys sut i riportio creulondeb i anifeiliaid

Arddangosiadau tân gwyllt ar gyfer y cyhoedd

Os ydych chi’n trefnu arddangosiad tân gwyllt ar gyfer y cyhoedd, gweler 'Trefnu arddangosiad tân gwyllt’ i gael cyngor ar sut i’w gynnal yn ddiogel ac yn llwyddiannus.

• Trefnu arddangosiad tân gwyllt

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Cyngor am ddiogelwch rhag tân ar gyfer rhieni a gofalwyr plant (adran rhieni)

• Sut i ddelio â mân losgiadau Opens new window

• Trin llosgiadau, sgaldiadau a phigiadau Opens new window