Gwefan llywodraeth y DU

Gofynion cyfreithiol

Yng Nghymru a Lloegr, rhaid i chi gofrestru genedigaeth eich babi o fewn 42 diwrnod i'r enedigaeth. Os na allwch fynd i'r rhanbarth lle ganed eich babi, gallwch fynd i swyddfa arall (eto o fewn 42 diwrnod) a bydd y cofrestrydd yn anfon eich manylion i'r swyddfa yn yr ardal briodol. Fodd bynnag, os ganed y babi yng Nghymru rhaid ei gofrestru yng Nghymru ac os ganed y babi yn Lloegr rhaid ei gofrestru yn Lloegr.

Dim ond yn Saesneg y gellir cofrestru genedigaethau yn Lloegr, ond yng Nghymru, gellir cofrestru genedigaeth yn ddwyieithog yn Gymraeg a Saesneg. I wneud hyn, rhaid rhoi'r manylion yn Gymraeg, a rhaid i'r cofrestrydd allu deall ac ysgrifennu Welsh.

Bydd oriau agor swyddfeydd cofrestru yn amrywio o un rhanbarth i'r llall, ac mae'r mwyafrif yn defnyddio system trefnu apwyntiad.

Pwy gaiff gofrestru'r enedigaeth?

Os yw'r rhieni'n briod adeg y geni neu'r cenhedlu, caiff y fam neu'r tad gofrestru'r enedigaeth ar eu pennau eu hunain.

Os nad ydynt yn briod, i sicrhau bod manylion y ddau riant ar y dystysgrif geni, ceir sawl opsiwn:

• gall y ddau riant fynd i lofnodi'r gofrestr genedigaethau gyda'i gilydd
• os nad yw un rhiant yn gallu mynd i'r swyddfa gofrestru, bydd angen i'r rhiant hwnnw lenwi'r ffurflen datganiad statudol - dylai'r rhiant sy'n cofrestru'r enedigaeth roi'r ffurflen wedi'i llenwi i'r cofrestrydd
• os ceir cytundeb cyfrifoldeb rhiant neu os oes gan y naill riant neu'r llall orchymyn llys priodol, gellir cyflwyno hwn wrth gofrestru

Os nad yw manylion y tad ar y gofrestr geni, mae'n bosib y bydd modd ail-gofrestru yn ddiweddarach.

Os nad yw'r fam na'r tad yn gallu bod yn bresennol, gall y bobl ganlynol gofrestru'r enedigaeth:

• deiliad y tŷ neu'r ysbyty lle ganed y plentyn
• rhywun a oedd yn bresennol yn ystod yr enedigaeth
• rhywun sy'n gyfrifol am y plentyn
  
• 
  

Cofrestru genedigaeth yn y swyddfa gofrestru

Gallwch fynd i unrhyw swyddfa gofrestru i gofrestru genedigaeth eich babi. Os byddwch yn mynd i'r swyddfa gofrestru yn y rhanbarth lle ganed eich babi, fe gewch y dystysgrif geni yn syth ar ôl cofrestru.

Bydd oriau agor swyddfeydd cofrestru yn amrywio o ranbarth i ranbarth, ac mae'r mwyafrif yn defnyddio system trefnu apwyntiadau. Pan fyddwch gyda'r cofrestrydd, dylech ganiatáu tua hanner awr i gwblhau'r broses gofrestru.

I ddod o hyd i'ch swyddfa leol, defnyddiwch ein gwasanaeth Dod o hyd i Swyddfa Gofrestru isod.

Os byddwch yn mynd i wahanol swyddfa gofrestru, nad yw'n cynnwys y rhanbarth lle ganed eich babi, gallwch gyflwyno'r manylion i gofrestru'r enedigaeth, ond ni fydd y swyddfa'n gallu rhoi tystysgrif geni i chi. Yn yr amgylchiadau hyn, bydd yn cymryd ychydig mwy o ddyddiau i chi gael y dystysgrif geni.

Cofrestru genedigaeth eich babi yn yr ysbyty

Mewn rhai achosion, byddwch yn gallu cofrestru'r enedigaeth pan fyddwch yn yr ysbyty. Bydd yr ysbyty yn eich rhoi ar ben ffordd os yw hyn yn bosib.

Gwybodaeth leol am gofrestru genedigaeth

Bydd y ddolen isod yn gofyn i chi roi manylion eich cyfeiriad ac yna'n mynd â chi at wefan eich awdurdod lleol lle gallwch gael mwy o wybodaeth.

• Chwilio am eich swyddfa gofrestru leol Opens new window

Cyfrifoldeb rhiant

Mae cael cyfrifoldeb rhiant am blentyn yn golygu eich bod yn gyfreithiol gyfrifol am fywyd eich plentyn. Bydd gan rieni priod gyfrifoldeb rhiant ar y cyd yn awtomatig, ond nid yw hyn yn wir am rieni di-briod.

• Hawliau a chyfrifoldebau fel rhiant

Ar ôl cofrestru eich babi

Cewch dystysgrif geni fer. Bydd angen y dystysgrif geni arnoch am nifer o resymau, gan gynnwys i wneud cais am fudd-dal plant.

Gwybodaeth am seremonïau enwi

Bellach, gall rhieni ddewis cynnal seremoni enwi ar gyfer eu plentyn. Nid seremoni grefyddol yw hi fel y cyfryw, ond cyfle i ddathlu genedigaeth plentyn a/neu groesawu plant newydd i'r teulu (megis plant sydd wedi'u mabwysiadu).

Gall y rhieni hefyd enwi oedolion eraill i fod yn gefn i'w plentyn - sy'n debyg i enwi tad bedydd neu fam fedydd pan gaiff plentyn ei fedyddio. Fodd bynnag, nid oes sail gyfreithiol i seremonïau enwi.

Rhaid cyflwyno tystysgrif geni adeg trefnu'r seremoni gyda'r cyngor lleol.

Bydd y ddolen isod yn gofyn i chi roi manylion lle'r ydych yn byw ac yna'n mynd â chi at wefan eich cyngor lleol lle gallwch gael mwy o wybodaeth.

• Chwilio am eich swyddfa gofrestru leol Opens new window

• Archebu tystysgrif geni, priodas neu farwolaeth

Ar gyfer digwyddiadau yn yr Alban neu yng Ngogledd Iwerddon

Gallwch gysylltu â'r Swyddfa Gofrestru Gyffredinol berthnasol gan ddefnyddio'r dolenni isod.

• Swyddfa Gofrestru Gyffredinol yr Alban Opens new window

• Swyddfa Gofrestru Gyffredinol Gogledd Iwerddon Opens new window