Gwefan llywodraeth y DU

Mae gan benderfyniad ymlaen llaw dilys yr un effaith â pherson gyda galluedd meddyliol yn gwrthod triniaeth: ni ellir rhoi'r driniaeth yn gyfreithlon - os byddai'n cael ei rhoi, gallai'r meddyg wynebu erlyniad troseddol neu atebolrwydd sifil.

Cyfyngiadau ar benderfyniadau ymlaen llaw

Allwch chi ddim defnyddio penderfyniad ymlaen llaw i wneud y canlynol:

Fel gyda datganiadau ymlaen llaw, cofiwch ei bod yn bosibl y bydd cyffuriau neu driniaethau newydd ar gael yn y dyfodol ac felly efallai yr hoffech roi caniatâd i driniaethau newydd gael eu defnyddio er eich bod yn gwrthod triniaeth gyfredol.

A oes raid i benderfyniad ymlaen llaw fod yn ysgrifenedig?

Does dim rhaid i benderfyniad ymlaen llaw fod yn ysgrifenedig. Fodd bynnag, er y gellir parchu cyfarwyddiadau llafar y tystiwyd iddynt, mae'n well rhoi gwybod amdanynt i uwch aelod o dîm meddygol. Bydd penderfyniad ysgrifenedig yn helpu i osgoi unrhyw amheuaeth am yr hyn yr ydych am ei wrthod. O fis Ebrill 2007, bydd yn rhaid i rai agweddau o benderfyniadau ymlaen llaw fod yn ysgrifenedig.

Dylech lofnodi a rhoi dyddiad ar benderfyniad ymlaen llaw a chael rhywun i dystio iddo fel ag ar gyfer datganiad ymlaen llaw.

Gallai penderfyniad ymlaen llaw ysgrifenedig ffurfio rhan o ddatganiad ymlaen llaw cyffredinol, ond byddai gliriaf petai'n dod o dan bennawd penodol, yn ddelfrydol, 'Penderfyniad ymlaen llaw' neu 'Flaengyfarwyddeb', yn gwrthod triniaeth.

Rheoleiddio penderfyniadau ymlaen llaw o Ebrill 2007

Daeth Deddf Gallu Meddyliol 2005 i rym ym mis Ebrill 2007 ac mae’n ffurfio'r sail gyfreithiol ar gyfer penderfyniadau ymlaen llaw.

Penderfyniadau ymlaen llaw dilys

I fod yn ddilys, bydd y canlynol yn berthnasol i benderfyniad ymlaen llaw:

• rhaid iddo gael ei wneud gan berson sy'n 18 neu drosodd a'r gallu i'w wneud
• rhaid iddo nodi'r driniaeth i'w gwrthod (gellir gwneud hyn mewn termau lleyg)
• rhaid iddo nodi'r amgylchiadau lle byddai gwrthod y driniaeth hon yn gymwys
• ni ddylid fod wedi ei wneud o dan ddylanwad unrhyw un arall na thrwy harasio
• ni ddylid fod wedi'i newid ar lafar neu'n ysgrifenedig ers y'i gwnaethpwyd

Gwrthod triniaeth cynnal bywyd

Rhaid i benderfyniadau ymlaen llaw i wrthod triniaeth cynnal bywyd gydymffurfio â'r canlynol:

Pryd y gellid peidio â chaniatáu penderfyniad ymlaen llaw?

Mae'n bosibl na fyddai meddyg yn gweithredu yn unol â phenderfyniad ymlaen llaw:

Gall meddyg roi triniaeth hefyd os oes amheuaeth neu anghydfod ynghylch penderfyniad ymlaen llaw a bod yr achos wedi'i gyfeirio at y llys.

• Llwytho 'Datganiad ymlaen llaw, blaengyfarwyddebau ac ewyllysiau byw' gan Age Concern (PDF, 181KB) Opens new window

• Cymorth gyda ffeiliau PDF

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Gwybodaeth am iechyd meddwl (adran pobl anabl)

• Eich hawliau ym maes iechyd (adran pobl anabl)

• Deddf Gallu Meddyliol 2005 - crynodeb Opens new window

• Gwefan Swyddfa'r Gwarcheidwad Cyhoeddus Opens new window

• Gofal diwedd oes – gwybodaeth ar NHS Choices Opens new window