Gwefan llywodraeth y DU

Nodwch fod gan y wefan hon system allweddumynediad llywodraeth y DU

Gwasanaethau cyhoeddus i gyd yn un lle

Trefn llywio pennaf

Dydd Iau, 4 Hydref 2012

Yswiriant Gwladol – newidiadau y mae angen i chi roi gwybod amdanynt

Os bydd eich amgylchiadau’n newid, mae’n bwysig i chi roi gwybod i Gyllid a Thollau EM cyn gynted â phosibl er mwyn iddynt allu diweddaru eich manylion personol a'ch cofnod cyfraniadau Yswiriant Gwladol. Mae’r erthygl hon yn rhoi enghreifftiau o’r newidiadau y mae angen i chi roi gwybod amdanynt i Gyllid a Thollau EM, ac yn egluro pam mae angen i chi roi gwybod amdanynt.

Pam mae angen i chi roi gwybod am newidiadau mewn manylion personol

Mae’n bwysig i chi ddweud wrth Gyllid a Thollau EM am newidiadau yn eich manylion personol. Byddant yn gallu diweddaru eich cofnod Yswiriant Gwladol a gwneud yn siŵr ei fod yn cyfateb i'r enw cywir, a gallant gysylltu â chi os bydd angen.

Er enghraifft, efallai y bydd angen iddynt wneud y canlynol:

  • dweud wrthych nad ydych wedi talu digon o gyfraniadau Yswiriant Gwladol mewn blwyddyn dreth i gyfrif tuag at rhai o fudd-daliadau’r wladwriaeth, a beth y gallwch ei wneud i newid hyn – darllenwch y canllaw isod ynghylch llythyrau bwlch yn eich cofnod Yswiriant Gwladol i gael gwybod rhagor
  • eich gwahodd i hawlio unrhyw Bensiwn sylfaenol y Wladwriaeth y mae gennych hawl iddo pan fyddwch yn dynesu at oedran Pensiwn y Wladwriaeth

Newid enw neu statws priodasol

Os byddwch chi’n priodi, yn ffurfio partneriaeth sifil neu’n newid eich enw am unrhyw reswm arall, mae angen i chi roi gwybod i Gyllid a Thollau EM.

Newid cyfeiriad

Os byddwch chi’n newid eich cyfeiriad bydd angen i chi roi gwybod i Gyllid a Thollau EM, hyd yn oed os ydych chi'n talu rhywfaint neu'ch holl gyfraniadau Yswiriant Gwladol drwy'r system Talu Wrth Ennill (PAYE) a'ch bod eisoes wedi dweud wrth eich cyflogwr.

Dechrau neu roi'r gorau i fod yn hunangyflogedig

Dechrau bod yn hunangyflogedig

Rhaid i chi roi gwybod i Gyllid a Thollau EM eich bod yn hunangyflogedig cyn gynted ag y bo modd – hyd yn oed os ydych chi eisoes yn llenwi ffurflen dreth bob blwyddyn. Os na fyddwch chi’n rhoi gwybod iddynt, efallai y bydd yn rhaid i chi dalu dirwy.

Rhoi’r gorau i fod yn hunangyflogedig

Os byddwch chi’n rhoi’r gorau i fod yn hunangyflogedig, rhowch wybod i Gyllid a Thollau EM cyn gynted ag y bo modd.

Mae gennych ‘dystysgrif dewis y gyfradd is’ (reduced rate election) ac rydych wedi ysgaru neu'n wraig weddw

Os ydych wedi ysgaru, os yw’ch priodas wedi’i diddymu, neu os ydych chi'n wraig weddw a bod gennych dystysgrif dewis y gyfradd is, efallai y byddwch yn colli eich hawl:

  • i dalu cyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1 is, os ydych chi'n gyflogai
  • i beidio â thalu cyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 2, os ydych chi’n hunangyflogedig

Dilynwch y ddolen isod i gael gwybod rhagor am ddewis cyfraddau is a sut i roi gwybod bod eich amgylchiadau wedi newid.

Allweddumynediad llywodraeth y DU