Gwefan llywodraeth y DU

Pam y dylech ystyried cyfryngu

Mae cyfryngu yn opsiwn y mae angen i chi ei ystyried cyn mynd i'r llys. Gall fod yn well na mynd i'r llys oherwydd ei fod fel arfer yn:

• rhatach
• cyflymach
• llai ffurfiol
• peri llai o straen

Cewch y cyfle i drafod y broblem yn anffurfiol â'r ochr arall a dod i gytundeb yr ydych chi a'r ochr arall yn fodlon arno.

Pwy all ddefnyddio gwasanaeth cyfryngu?

Gwyliwch fideo sy'n dangos sut y gall cyfryngu eich helpu i ddatrys anghydfod

• Fideo: beth sy’n digwydd wrth gyfryngu?

Gallwch ofyn am gyfryngu os ydych yn ceisio adfer arian neu os oes rhywun yn bygwth cymryd camau cyfreithiol yn eich erbyn.

Gall unrhyw ochr mewn anghydfod awgrymu cyfryngu, ond mae'n rhaid i'r ddwy ochr gytuno os yw am fynd yn ei flaen.

Bydd defnyddio gwasanaeth cyfryngu yn rhoi'r cyfle I chi drafod y mater yn anffurfiol a dod i gytundeb y mae'r ddau ohonoch yn fodlon arno. Os byddwch yn dod i gytundeb, gallwch drefnu iddo gael ei lunio a'i lofnodi.

Ni all y cyfryngwr orfodi unrhyw un i wneud unrhyw beth, ond mae'r ddwy ochr yn debygol o lynu at gytundeb y maent wedi bod yn fodlon ei lofnodi.

Bydd gennych ystod ehangach o opsiynau na barnwr mewn llys. Gallech gytuno i ad-dalu neu adennill rhan o'r swm, setlo ar gynllun ad-dalu neu ofyn am iawndal neu ymddiheuriad.

Sut mae cyfryngu'n gweithio

Trefnir y cyfryngu gan unigolyn a elwir yn 'gyfryngwr'. Ni fydd yn cefnogi'r naill ochr na'r llall yn yr anghydfod nac yn cynnig ateb.

Bydd y cyfryngwr yn:

• nodi rheolau sylfaenol y drafodaeth
• sicrhau bod y ddwy ochr yn cael lleisio eu barn
• ceisio canfod ychydig o dir cyffredin
• awgrymu ffyrdd ymlaen

Os bydd yr ochr arall yn cytuno i gyfryngu, bydd y cyfryngwr yn trefnu cyfarfod â chi a'r unigolyn neu'r sefydliad y mae gennych anghydfod ag ef. Bydd y cyfryngwr yn gweithredu fel canolwr ac yn mynd â negeseuon yn ôl ac ymlaen os nad ydych am gyfarfod â'r ochr arall. Gall proses gyfryngu bara rhwng awr a phedair awr.

• Fideo: beth sy’n digwydd wrth gyfryngu?

Sut i ddod o hyd i wasanaeth cyfryngu

Gallwch ddod o hyd i wasanaeth cyfryngu yn eich ardal chi drwy ddefnyddio’r gwasanaeth ‘dod o hyd i ddarparwr cyfryngu sifil’, gan ddefnyddio’r ddolen isod.

• Dod o hyd i ddarparwr cyfryngu sifil Opens new window

Cost cyfryngu

Codir tâl am ddefnyddio gwasanaeth cyfryngu, ond dylai fod yn rhatach na mynd i'r llys neu gyflogi cyfreithiwr.

Mae gwasanaeth cyfryngu'n costio o leiaf £50 ynghyd â TAW am awr mewn perthynas ag anghydfod sy'n werth llai na £5,000. Bydd anghydfodau am symiau mwy o arian yn costio mwy ac efallai y byddant yn cymryd mwy o amser i'w datrys.

Fel arfer caiff cost cyfryngu ei rhannu'n hafal rhwng y partïon ac fel arfer caiff ei thalu cyn y cynhelir y cyfryngu.

Gall elusen LawWorks ddarparu gwasanaeth cyfryngu am ddim os na allwch fforddio talu ac nad oes gennych unrhyw ffordd arall o dalu. Gweler y ddolen ‘Gwasanaeth cyfryngu LawWorks’, isod, i ganfod sut mae gwneud cais.

• Gwasanaeth cyfryngu LawWorks Opens new window

Cyfryngu os bydd eich achos yn mynd i lys mân hawliadau

Os bydd rhywun yn gwneud hawliad llys am £5,000 neu lai, a bod yr achos yn cael ei amddiffyn, bydd y llysoedd yn darparu gwasanaeth cyfryngu. Gelwir y gwasanaeth yn wasanaeth cyfryngu mân hawliadau.

Ni fydd y llysoedd yn codi tâl ychwanegol am ddarparu'r gwasanaeth. Telir y gost gan ffioedd y llys a delir fel rhan o'r broses o wneud mân hawliad.

• Cyfryngu ar gyfer mân hawliadau

• Dod o hyd i lys Opens new window

Beth fydd yn digwydd os na fydd cyfryngu'n gweithio neu os na fydd yn opsiwn

Os na fydd cyfryngu'n gweithio, neu os na fydd yn addas, neu os na fydd yr ochr arall yn cytuno i'w gynnal gall yr achos fynd i'r llys o hyd.

Gallwch ganfod beth sy'n digwydd pan fyddwch yn gwneud hawliad llys, neu sut i amddiffyn hawliad a wneir yn eich erbyn, gan ddefnyddio'r dolenni isod.

• Gwneud hawliad am arian mewn llys: cyflwyniad

• Ymateb i hawliad am arian mewn llys: cyflwyniad