Gwefan llywodraeth y DU

Peidiwch ag anwybyddu'r hawliad llys

Mae'n rhaid i chi ymateb i hawliad llys o fewn 14 diwrnod. Os byddwch yn anwybyddu'r hawliad, neu'n methu'r terfyn amser, efallai y byddwch yn cael gorchymyn llys sirol yn y pen draw. Efallai y byddwch yn cael gorchymyn i dalu'r arian (neu swm y penderfynwyd arno gan y llys) a chostau.

Os byddwch yn cael gorchymyn llys sirol, bydd eich enw a'ch cyfeiriad yn cael eu rhoi ar gofrestr a ddefnyddir gan fanciau a chymdeithasau tai. Efallai y bydd hyn yn ei gwneud yn anodd i chi gael benthyciad neu forgais.

Gallwch gael cyngor cyfreithiol gan y Ganolfan Cyngor ar Bopeth neu ganolfan y gyfraith, os na fyddwch siŵr sut i ymateb.

• Dod o hyd i gynghorydd cyfreithiol Opens new window

• Cysylltu â'r Ganolfan Cyngor ar Bopeth Opens new window

• Replying to a county court claim - taflen ffeithiau gan National Debtline Opens new window

Siaradwch â'r unigolyn y mae gennych anghydfod ag ef

Gallwch siarad â'r unigolyn arall neu ei gyfreithiwr o hyd a cheisio datrys yr hawliad heb fynd i'r llys.

Gallwch gynnig wneud taliad neu ddatrys yr anghydfod gan ddefnyddio cyfryngu.

Cyfryngu yw pan fo rhywun diduedd yn helpu'r partïon i ddatrys anghydfod, ac mae'n gallu bod yn rhatach, yn gyflymach ac yn llai o straen na mynd i'r llys.

• Cyfryngu pan geir anghydfodau ynghylch dyledion

• Fideo: beth sy’n digwydd wrth gyfryngu?

Ymateb i’r hawliad llys

Gallwch ymateb i'r hawliad llys gan ddefnyddio ffurflenni papur ac weithiau gallwch ymateb ar-lein.

Pan fyddwch yn cael yr hawliad llys byddwch yn cael pecyn gyda'r holl ffurflenni sydd eu hangen arnoch i ymateb, a nodiadau ar sut i'w llenwi.

Gallwch:

• dalu'r swm y gofynnir amdano
• cyfaddef bod rhywfaint o'r arian neu'r arian i gyd yn ddyledus gennych a gofyn am amser i dalu
• amddiffyn yr hawliad
• amddiffyn yr hawliad a chynnig i'w ddatrys heb fynd i'r llys
• gwneud hawliad yn erbyn yr unigolyn arall (gwrth-hawliad)

Darllenwch y nodiadau cyn llenwi'r ffurflenni.

Os cafodd eich hawliad ei wneud ar-lein, gallwch ymateb gan ddefnyddio gwefan Money Claim Online. Bydd y manylion mewngofnodi sydd eu hangen arnoch ar yr hawliad.

• Ymateb i hawliad llys ar-lein am arian

• Gwefan Money Claim Online Opens new window

Os bydd angen mwy o amser arnoch i ymateb i'r hawliad

Os bydd eich amddiffyniad yn gymhleth a bod angen mwy o amser arnoch i ymateb i'r hawliad llys, gallwch lenwi'r ffurflen 'cydnabyddiaeth cyflwyno'.

Os byddwch yn cofnodi cydnabyddiaeth cyflwyno o fewn 14 diwrnod, byddwch yn cael 14 diwrnod ychwanegol i lenwi'r ffurflen amddiffyn.

• Llwytho ffurflen ‘cydnabyddiad cyflwyno’ Opens new window

• Canolfan hawliadau llys sirol ariannol Opens new window

Rydych yn cytuno bod arian yn ddyledus gennych ac rydych am dalu

Os byddwch yn cytuno bod arian yn ddyledus gennych a'ch bod am dalu, dylech anfon yr arian i'r cyfeiriad ar y ffurflen hawlio neu fynd ag ef yno. Os bydd angen i chi ychwanegu llog dyddiol, bydd y gyfradd ar y ffurflen.

Sicrhewch eich bod yn talu o fewn y terfyn amser ac yn cael derbynneb.

Os na fyddwch yn gallu fforddio talu'r arian ar unwaith, gallwch ofyn am amser i dalu. Bydd angen i chi wneud y canlynol:

• llenwi'r 'ffurflen cyfaddefiad'
• nodi ar y ffurflen sut yr hoffech dalu
• anfon y ffurflen yn uniongyrchol at yr hawliwr (i'r cyfeiriad sydd ar y ffurflen hawlio) - bydd yn penderfynu a yw am dderbyn eich cynnig talu ai peidio
• sicrhau bod yr hawliwr yn cael eich ffurflen o fewn 14 diwrnod (dylech ganiatáu dau ddiwrnod i'w postio)

Os bydd eich cynnig i dalu fesul cam yn cael ei dderbyn bydd yn rhaid i chi gadw at eich cynnig talu. Mae'n syniad da cadw eich copi eich hun o'ch cynnig talu.

• Mae hawliad wedi'i wneud yn fy erbyn - beth y dylwn ei wneud? Opens new window

Os na fyddwch yn cytuno â'r swm sy'n ddyledus

Os bydd rhywfaint o arian yn ddyledus gennych, ond nad ydych yn cytuno â'r swm a hawlir, gelwir hyn yn 'gwneud cyfaddefiad rhannol'. Dylech wneud y canlynol:

• dychwelyd y 'ffurflenni cyfaddefiad' (N9A a N9B) i'r ganolfan llys
• nodi ar y ffurflenni faint rydych yn credu sy'n ddyledus gennych i'r hawliwr a pham nad ydych yn credu bod mwy o arian yn ddyledus gennych
• sicrhau bod y ganolfan llys yn cael eich ffurflenni o fewn 14 diwrnod (dylech ganiatáu dau ddiwrnod i'w postio)
• naill ai talu'r swm rydych yn credu sy'n ddyledus gennych ar unwaith, neu ofyn am amser i dalu - mewn rhandaliadau neu erbyn dyddiad penodedig
  

• Ffurflen cyfaddefiad (swm penodedig) (N9A) Opens new window

• Ffurflen amddiffyn/gwrth-hawliad (swm penodedig) (N9B) Opens new window

• Canolfan hawliadau llys sirol ariannol Opens new window

Os byddwch am amddiffyn eich hun yn erbyn yr hawliad

Os na fyddwch yn cytuno bod y ddyled yn ddyledus gennych, neu os byddwch eisoes wedi talu'r arian, efallai y byddwch am amddiffyn yr hawliad.

Os felly, dylech wneud y canlynol:

• dychwelyd y 'ffurflen amddiffyn' (N9B) i'r ganolfan llys
• ateb pob pwynt a godwyd gan yr hawliwr ym manylion yr hawliad
• sicrhau bod y ganolfan llys yn cael y ffurflen o fewn 14 diwrnod (dylech ganiatáu dau ddiwrnod i'w phostio)
  

• Amddiffyn hawliad am arian mewn llys

• Ffurflen amddiffyn/gwrth-hawliad (swm penodedig) (N9B) Opens new window

• Canolfan hawliadau llys sirol Opens new window

Gwneud hawliad yn erbyn yr unigolyn arall ('gwrth-hawliad')

Gallwch wneud gwrth-hawliad os byddwch yn credu bod arian yn ddyledus i chi gan yr unigolyn sy'n gwneud hawliad yn eich erbyn.

Bydd angen i chi nodi manylion eich gwrth-hawliad ar ffurflen N9B a'i hanfon i'r llys.

Efallai y bydd yn rhaid i chi dalu ffi i'r llys er mwyn gwneud gwrth-hawliad. Nodir y ffioedd yn y daflen 'ffioedd llysoedd sifil a theulu' isod.

• Amddiffyn hawliad am arian mewn llys

• Ffioedd llysoedd sifil a theulu Opens new window

• Costau Llys - A oes rhaid i chi eu talu? Opens new window

Help i lenwi'r ffurflenni

Nid yw staff eich llys sirol lleol yn gallu rhoi cyngor cyfreithiol i chi ond efallai y byddant yn gallu ateb cwestiynau am lenwi'r ffurflenni ymateb.

• Dod o hyd i lys Opens new window