Gwefan llywodraeth y DU

Sut i wneud cais am Gymhorthdal Incwm

Gallwch wneud cais am Gymhorthdal Incwm dros y ffôn, drwy ddefnyddio ffôn testun neu drwy lawrlwytho ffurflen gais.

Gwneud cais dros y ffôn neu ffôn testun

Os byddwch yn gwneud cais dros y ffôn neu drwy ddefnyddio ffôn testun. Bydd ymgynghorydd yn y ganolfan gyswllt yn edrych ar y ffurflen gais gyda chi a’i llenwi. Ni fydd yn rhaid i chi lenwi unrhyw ffurflenni eich hun.

Mae’r llinellau ar agor o ddydd Llun i ddydd Gwener, rhwng 8.00am a 6.00pm.

Ffôn: 0800 012 1888

Ffôn testun: 0800 023 4888

Gallwch hefyd wneud cais yn Saesneg.

Ffôn: 0800 055 6688

Yn ystod yr alwad, bydd y Ganolfan Byd Gwaith yn gofyn i chi ddarparu gwybodaeth, gan gynnwys:

• eich Rhif Yswiriant Gwladol
• manylion eich cyfrif banc
• manylion am eich rhent neu forgais
• manylion eich cyflogwr blaenorol neu gyflogwr presennol
• manylion incwm arall a chynilion

Costau galwadau

Mae galwadau i rifau 0800 am ddim o linellau tir BT, ond mae’n bosib y bydd yn rhaid i chi dalu os ydych:

• yn defnyddio cwmni ffôn arall
• yn defnyddio ffôn symudol (ac eithrio O2, Orange, Vodafone, T-Mobile, Virgin Media a Tesco Mobile)
• yn ffonio o dramor

Gall galwadau o ffonau symudol gostio hyd at 40c y funud, felly holwch eich darparwr gwasanaeth beth fydd cost y galwadau.

Lawrlwytho ffurflen gais

Gallwch lawrlwytho ffurflen gais i’w chwblhau ar y sgrîn

• Lawrlwythwch ‘ffurflen gais Cymhorthdal Incwm y gallwch ei chwblhau ar y sgrîn’ (PDF,720K) Opens new window

Neu lawrlwythwch ffurflen gais y gallwch ei hargraffu a’i chwblhau â phen.

• Lawrlwythwch ‘ffurflen gais Cymhorthdal Incwm y gallwch ei chwblhau â phen (PDF, 299K) Opens new window

• Cymorth gyda ffeiliau PDF

Faint y gallwch ei gael

Mae faint o Gymhorthdal Incwm y gallwch ei gael yn cynnwys tair rhan wahanol:

• lwfansau personol
• premiymau
• taliadau i dalu costau tai penodol

Dengys swm y lwfansau personol yn y tabl isod:

Math o berson	Swm wythnosol
Person sengl
Rhwng 16 a 24 oed	£56.25
25 oed neu drosodd	£71.00
Rhiant unigol
Rhwng 16 a 17 oed	£56.25
18 oed neu drosodd	£71.00
Cwpl
Gyda’r ddau berson o dan 18 oed	£56.25
Gydag un person o dan 18 oed a’r llall rhwng 18 a 24 oed	£56.25
Gydag un person o dan 18 oed a’r llall dros 25 oed	£71.00
Gyda’r ddau berson dros 18 oed	£111.45

Er mwyn cael gwell syniad o faint o Gymhorthdal Incwm y byddech yn ei gael, defnyddiwch y cynghorydd budd-daliadau ar-lein

• Cynghorydd budd-daliadau

Sut mae Cymhorthdal Incwm yn cael ei dalu

Caiff pob budd-dal, pensiwn a lwfans ei dalu i mewn i gyfrif. Dyma’r ffordd fwyaf diogel, cyfleus ac effeithlon o gael ei dalu.

• Sut y telir budd-daliadau a phensiynau

Lle rydych yn byw

Gallwch barhau i hawlio Cymhorthdal Incwm os ydych yn:

• cysgu ar y stryd
• byw mewn hostel
• byw mewn cartref gofal

Ni all pobl ifanc sydd o dan ofal awdurdod lleol gael Cymhorthdal Incwm.

Pan fyddwch yn hawlio Cymhorthdal Incwm, rhaid i chi fod ym Mhrydain Fawr ac fel arfer byw yno. Os ydych wedi symud yma i wneud cartref sefydlog, mae’n cyfrif fel eich bod yn byw yma.

Ni ddylech fod o dan reolaeth mewnfudo.

Mae rhai eithriadau i'r rheolau hyn. Cysylltwch â'r Ganolfan Byd Gwaith i gael rhagor o wybodaeth.

• Cysylltu â'r Ganolfan Byd Gwaith

Cymhorthdal Incwm – pwy sy’n gymwys

Cael gwybod mwy ynghylch y rheolau ar gyfer hawlio Cymhorthdal Incwm ac os ydych chi’n gymwys.

• Cymhorthdal Incwm

Newidiadau yn eich bywyd

Dywedwch wrth y Ganolfan Byd Gwaith ar unwaith os bydd rhywbeth yn newid a allai effeithio ar eich Cymhorthdal Incwm. Er enghraifft, dywedwch wrth y Ganolfan Byd Gwaith os ydych chi neu’ch partner yn gwneud unrhyw un o'r canlynol:

• symud cartref, (neu bobl eraill sy’n symud i mewn neu’n gadael eich cartref)
• newid y cyfrif y mae’r Ganolfan Byd Gwaith yn talu budd-daliadau i mewn iddo
• newid yn eich incwm - gan gynnwys cynhaliaeth acenillion rhan-amser
• gweithio mwy neu lai o oriau
• yn mynd yn sâl
• rhaid i chi aros yn yr ysbyty
• yn cael mwy neu lai o fudd-daliadau eraill

Os nad ydych yn sicr a ddylech hysbysu’r Ganolfan Byd Gwaith am newid, dylech ei wneud beth bynnag.

Os nad ydych, gallech golli allan ar arian y dylech ei gael. Neu gallech gael gormod o arian, ac yn gorfod ei ad-dalu.

• Cysylltu â'r Ganolfan Byd Gwaith

Os credwch fod penderfyniad y Ganolfan Byd Gwaith yn anghywir

Gallwch ofyn i'r Ganolfan Byd Gwaith edrych ar y penderfyniad eto:

• os gwrthodwyd eich cais
• os credwch fod eich budd-dal wedi cael ei gamgyfrifo

• Sut i apelio yn erbyn penderfyniad budd-dal

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Yn gyflogedig neu'n chwilio am waith

• Cael help gyda'ch taliadau llog morgais

• Gwybodaeth i ofalwyr - gan gynnwys cymorth, hawliau a chymryd seibian (adran gofalu am rywun)

• Canllaw i gymorth ariannol ar gyfer pobl anabl (adran bobl anabl)

• Costau iechyd - arian ar gyfer triniaeth feddygol