Gwefan llywodraeth y DU

Pwy all fod yn llywodraethwr ysgol?

Gall pob math o bobl fod yn llywodraethwyr ysgol. Does dim rhaid cael cymwysterau arbennig, ond rhaid i chi fod yn 18 oed neu fwy ar y dyddiad pan gewch eich penodi neu eich ethol.

Y nodweddion pwysicaf yw brwdfrydedd, ymroddiad a diddordeb mewn addysg. Does dim rhaid i chi gael plentyn yn yr ysgol.

Byddai llawer o ysgolion yn croesawu llywodraethwyr newydd gyda sgiliau trosglwyddadwy y maent wedi'u datblygu yn y gwaith neu gyda gwybodaeth arbennig o dda am y gymuned a wasanaethir gan yr ysgol.

Beth mae llywodraethwyr ysgol yn ei wneud?

Corff llywodraethu'r ysgol sy'n gyfrifol am sicrhau ei bod yn cael ei rhedeg i hybu cyflawniad y disgyblion. Mae dyletswyddau’r corff yn cynnwys:

Mae'r corff llywodraethu'n cynnwys:

Beth mae'r rôl yn ei olygu

Mae cyrff llywodraethu'n gwneud eu penderfyniadau ar sail cyngor a dderbynnir gan bwyllgorau sy'n delio gyda materion penodol megis cwricwlwm, adeiladau neu gyllid yr ysgol. Os dowch yn llywodraethwr, mae'n debyg y gofynnir i chi fod ar bwyllgor lle gallwch wneud cyfraniad neu lle mae gennych ddiddordeb yn y maes.

Mae'r amser y bydd angen i lywodraethwyr ysgol ei neilltuo yn amrywio rhwng ysgolion. Ond, mewn mis nodweddiadol mewn ysgol nodweddiadol gallwch ddisgwyl treulio o leiaf chwech i wyth awr ar eich dyletswyddau.

Mae bod yn llywodraethwr yn gofyn am ymroddiad mawr ond gall roi boddhad. Cewch wybod mwy am y manteision o ddod yn llywodraethwr ysgol ar wefan SGOSS (School Governors' One Stop Shop).

• Cael gwybod mwy am fanteision bod yn llywodraethwr ysgol gan SGOSS Opens new window

Costau

Efallai y telir lwfans am unrhyw gostau y byddwch yn eu hwynebu wrth ymgymryd â'ch dyletswyddau, naill ai gan y corff llywodraethu neu gan yr awdurdod lleol. Allwch chi ddim hawlio lwfansau mynychu na thaliadau am golli cyflog.

• Mwy am lwfansau ar gyfer llywodraethwyr ysgol gan GovernorNet Opens new window

Hyfforddiant a chefnogaeth

Mae ysgolion yn cael eu hannog i gyfrannu at y Rhaglen Hyfforddiant Genedlaethol ar gyfer Llywodraethwyr Newydd - cewch weld y deunyddiau hyfforddi ar wefan GovernorNet. Mae GovernorNet hefyd yn darparu gwybodaeth ac arweiniad i lywodraethwyr.

Gall gwasanaeth cymorth GovernorLine roi cyngor am faterion cyfreithiol ac eraill dros y ffôn neu'r e-bost.

• Governorline: 0800 0722 181

• GovernorNet Opens new window

• Cysylltu â GovernorLine

Sut y gall cyflogwyr helpu

Os ydych yn gweithio, efallai y bydd gennych hawl i amser "rhesymol" o'r gwaith i gyflawni eich dyletswyddau fel llywodraethwr. Yn dechnegol, dim ond os ydych yn "gyflogai" y byddwch yn gymwys a ddim yn gweithio mewn swydd sydd wedi'i heithrio.

Does dim rhaid i'ch cyflogwr dalu i chi yn ystod eich amser o'r gwaith, ond mae llawer yn gwneud hynny.

Gallai eich cyflogwr gael budd o'r ffaith eich bod yn llywodraethwr ysgol. Mae manylion y buddion posibl ar gyfer cyflogwyr ar gael ar wefan SGOSS. Gall SGOSS hefyd ddarparu cefnogaeth i gwmnïau sydd am annog eu gweithwyr i ddod yn gysylltiedig.

• Amser o'r gwaith ar gyfer dyletswyddau cyhoeddus (adran gweithwyr)

• Buddion posibl a gwasanaethau cymorth i gyflogwyr gan SGOSS Opens new window

Gwneud cais i ddod yn llywodraethwr ysgol

Gallwch wneud cais i ddod yn rhiant-lywodraethwr:

• yn syth i'ch ysgol
• drwy eich awdurdod lleol
• drwy SGOSS

• Llwytho ffurflen gais i ddod yn llywodraethwr ysgol

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Gwirfoddoli (adran y cartref a’r gymuned)