Gwefan llywodraeth y DU

Os oes problem gydag eitem neu wasanaeth

Os oes problem gyda rhywbeth rydych chi wedi'i brynu, dylech ddweud wrth y masnachwr cyn gynted â phosibl. Gallwch gwyno wyneb yn wyneb, dros y ffôn neu yn ysgrifenedig.

Cyn i chi gwyno:

• gwnewch yn siŵr y gallwch brofi eich bod wedi prynu'r eitem neu'r gwasanaeth gan y masnachwr, e.e. gyda derbynneb, anfoneb neu gyfriflen banc
• mynnwch wybod a oes gan y masnachwr weithdrefn gwyno y mae angen i chi ei dilyn, ee ffurflen y mae angen i chi ei llenwi ar-lein
• casglwch yr holl ddogfennau a fydd yn ategu eich cwyn megis dyfynbrisiau, lluniau o'r diffyg a negeseuon e-bost rhyngoch chi a'r masnachwr

Sut i gwyno

Pan fyddwch yn cwyno, dylech wneud y canlynol:

• dyfynnu rhif cyfeirnod, cyfrif neu archeb
• disgrifio'r eitemau neu'r gwasanaeth a brynwyd gennych
• nodi'r broblem - beth ddigwyddodd a phryd y digwyddodd
• nodi sut rydych am i'r masnachwr unioni'r broblem - gwnewch yn siŵr eich bod yn gwybod eich hawliau i weld beth sydd angen i'r masnachwr ei wneud
• egluro unrhyw gamau rydych eisoes wedi'u cymryd - gan gynnwys pwy y gwnaethoch siarad ag ef a beth ddigwyddodd
• rhoi terfyn amser i'r masnachwr ymateb, ee 14 diwrnod
• cadw cofnod o unrhyw lythyrau, negeseuon e-bost ac ati ar gyfer eich cofnodion

Cwyno wyneb yn wyneb

Fel cam cyntaf, efallai y byddech yn cael mwy o lwyddiant drwy gwyno wyneb yn wyneb. Gofynnwch am gael siarad â'r sawl sy'n gyfrifol - nid oes gan bob aelod o staff yr awdurdod i gytuno i roi eitem arall neu ad-daliad.

Ewch â dogfennau sy'n ymwneud â'r eitem neu'r gwasanaeth gyda chi, ee cadarnhad o'r archeb sy'n nodi dyddiad dosbarthu.

Cwyno dros y ffôn

Os byddwch yn cwyno dros y ffôn:

• ysgrifennwch ddyddiad yr alwad a gyda phwy y gwnaethoch siarad
• nodwch beth a gaiff ei ddweud yn ystod yr alwad - er enghraifft os bydd y masnachwr yn cynnig atgyweirio'r eitem
• ysgrifennwch lythyr dilynol mewn perthynas â'ch cwyn

Cwyno'n ysgrifenedig

Os byddwch yn cwyno drwy lythyr neu neges e-bost, bydd tystiolaeth ysgrifenedig gennych y gallwch ei ddefnyddio'n ddiweddarach os bydd y masnachwr yn herio'ch cwyn.

Dylech gynnwys copïau o ddogfennau ategol fel contractau neu dderbynebau pan fyddwch yn anfon y llythyr.

Os byddwch yn anfon y llythyr drwy'r post, dylech ei anfon gyda 'recorded delivery' a chadw'r dderbynneb postio.

Dilynwch y ddolen isod i gael templed sy'n nodi'r telerau cyfreithiol y dylech eu cynnwys.

• Hawliau defnyddwyr - cyflwyniad

• Prynu gwasanaeth - hawliau defnyddwyr

• Cael templed i'ch helpu i lunio llythyr cwyno

Os na fyddwch yn cytuno ag ymateb y masnachwr

Os gwnaethoch gwyno wyneb yn wyneb neu dros y ffôn ac na fyddwch yn cytuno ag ymateb y masnachwr, dylech anfon llythyr dilynol mewn perthynas â'r gŵyn.

Os na chewch ymateb i'ch llythyr ar ôl cyfnod rhesymol o amser, ee 14 diwrnod, ysgrifennwch at y masnachwr eto.

Os na fyddwch yn cytuno ag ymateb y masnachwr i'ch cwyn ysgrifenedig, gallwch wneud y canlynol:

• cwyno i'ch cwmni cyllid os gwnaethoch dalu â cherdyn credyd neu gytundeb credyd
• cwyno i ombwdsmon annibynnol - gwasanaeth am ddim a all benderfynu cwynion penodol, ee bydd yr Ombwdsmon Cyfreithiol yn delio â'ch cyfreithwyr
• cwyno i gymdeithas fasnach os yw'r masnachwr yn aelod
• rhoi cynnig ar gyfryngu – byddwch chi a'r masnachwr yn trafod y materion gyda thrydydd parti niwtral i weld a allwch ddod i gytundeb heb fynd i'r llys

Os na fydd yr opsiynau hyn yn gweithio, efallai y bydd angen i chi ystyried cael ail farn gan arbenigwr annibynnol i weld a yw'r masnachwr ar fai. Er enghraifft, gallech gael ail farn gan yr AA os ydych mewn anghydfod yn ymwneud â char.

Yna efallai y byddwch am ddechrau achos cyfreithiol drwy wneud hawliad mewn llys. Gall hyn fod yn anodd a drud a dylai fod yn ddewis olaf.

Mynnwch wybod mwy am ail farn, cyfryngu ac achosion cyfreithiol drwy ddilyn y ddolen isod.

Ble i gael help

Gallwch gael cyngor ar anghydfodau gan Cyswllt Defnyddwyr, y gwasanaeth cyngor i ddefnyddwyr a ariennir gan y llywodraeth.

Mae rhai masnachwyr hefyd yn perthyn i gynlluniau sy'n nodi safonau ar gyfer delio â chwynion. Er enghraifft, os yw'r masnachwr:

• yn perthyn i gymdeithas fasnach
• yn rhan o'r Trustmark neu gynllun masnach awdurdod lleol
• yn arddangos logo codau cymeradwy'r Swyddfa Masnachu Teg (OFT) - mae hyn yn golygu bod y masnachwr yn cynnig safonau uwch o ran diogelu cwsmeriaid na'r hyn sy'n ofynnol yn ôl y gyfraith

Os na fydd y masnachwr yn datrys eich cwyn, gallwch godi'r mater gyda'r sefydliad sy'n rhedeg y cynllun.

I weld a yw'r masnachwr yn aelod o gynllun masnachu neu gymdeithas fasnach:

• edrychwch ar-lein (gweler y dolenni isod)
• gofynnwch i'r masnachwr
• edrychwch ar wefan neu lyfryn cwmni'r masnachwr

• Chwilio am fusnes â chod a gymeradwywyd gan y Swyddfa Masnachu Teg (OFT) Opens new window

• Dewch o hyd i fasnachwyr sy'n dilyn y cynllun Trustmark Opens new window

• Dewch o hyd i awdurdodau lleol sy'n rhedeg cynlluniau masnach Opens new window

• Cysylltu â Cyswllt Defnyddwyr

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Dychwelyd eitemau diffygiol

• Llofnodi contractau - adnabod amodau annheg a rhoi gwybod amdanynt

• Prynu gan werthwyr dramor - hawliau defnyddwyr

• Prynu car - eich hawliau