Gwefan llywodraeth y DU

Pwy sy'n weithiwr asiantaeth?

Mae'r hawliau newydd yn berthnasol i unigolion sy'n gweithio fel gweithwyr asiantaeth dros dro - a gaiff eu galw'n aml yn 'temps' yn Saesneg.

I gael gwybod a ydych wedi'ch dosbarthu'n weithiwr asiantaeth darllenwch yr adran 'Pwy sy'n weithiwr asiantaeth?' yn yr erthygl 'Defnyddio asiantaethau cyflogi'.

• Defnyddio asiantaethau cyflogi

Beth mae'r rheoliadau newydd yn ei olygu i mi

O 1 Hydref 2011 ymlaen, mae gennych fynediad o'r diwrnod cyntaf i gyfleusterau a gwybodaeth am swyddi gwag lle rydych yn gweithio dros dro.

• Gweithwyr asiantaeth: yr hawl i gael triniaeth gyfartal - o'r diwrnod cyntaf

• Gweithwyr asiantaeth: pa wybodaeth y dylech ei chael a phryd

Ar ôl 12 wythnos yn yr un swydd gyda'r un huriwr yr ydych yn gymwys i gael triniaeth gyfartal o ran yr elfennau canlynol:

• cyflog
• gwyliau
• gwaith gyda'r nos
• cyfnodau gorffwys/egwyliau
• oriau gwaith

• Gweithwyr asiantaeth: yr hawl i gael triniaeth gyfartal ar ôl 12 wythnos

• Gweithwyr asiantaeth: cymhwyso i gael triniaeth gyfartal ar ôl 12 wythnos

• Gweithwyr asiantaeth: cyflog rhwng aseiniadau

Ar ôl cwblhau'r cyfnod cymhwyso o 12 wythnos, bydd gweithwyr asiantaeth sy'n feichiog yn gallu cael absenoldeb â thâl ar gyfer apwyntiadau cynenedigol yn ystod aseiniad.

• Gweithwyr asiantaeth: gweithwyr sy'n feichiog a mamau newydd

Beth nad yw’r rheoliadau newydd yn ei gwmpasu

Ni fydd modd ôl-ddyddio'r cyfnod cymhwyso o 12 wythnos cyn 1 Hydref 2011. Ni fydd unrhyw amser a dreuliwyd ar aseiniad cyn 1 Hydref 2011 yn cyfrif tuag at y cyfnod cymhwyso o 12 wythnos.

A fydd yr hawliau newydd yn eich diogelu?

Os oes gennych gontract gydag asiantaeth gwaith dros dro, bydd yr hawliau newydd yn eich diogelu.

Bydd yr asiantaeth yn dod o hyd i swydd neu aseiniad gyda huriwr i chi. Rhywun y mae angen staff ychwanegol arno dros dro yw huriwr. Gall yr huriwr fod yn y sector cyhoeddus neu'r sector preifat, neu mewn elusen neu fenter gymdeithasol.

Os bydd gennych gontract â chwmni a'ch bod wedyn yn dod o hyd i waith drwy asiantaeth, ni fydd hynny'n eich rhwystro rhag arfer yr hawliau hyn.

Yr huriwr a fydd yn eich goruchwylio a'ch cyfarwyddo tra byddwch yn gweithio iddo. Bydd yr huriwr yn dweud wrthych beth yw eich swydd, sut i'w gwneud ac yn darparu unrhyw hyfforddiant sydd ei angen arnoch i wneud y swydd.

Mae'n debygol y bydd yr hawliau newydd yn eich diogelu os yw'r canlynol yn wir:

• rydych yn aml yn gweithio ar amrywiaeth o aseiniadau gwahanol gyda hurwyr gwahanol - ond efallai y byddwch yn gweithio ar un aseiniad hir
• caiff eich taflenni amser eu hanfon i'r asiantaeth i'w prosesu
• yr asiantaeth sy'n eich talu yn seiliedig ar eich taflenni amser
• yr asiantaeth sy'n eich talu pan fyddwch ar absenoldeb salwch os ydych yn gymwys
• yr asiantaeth sy'n eich talu pan fyddwch ar wyliau blynyddol

Nid yw'n debygol y bydd yr hawliau newydd yn eich diogelu os yw'r canlynol yn wir:

• mae eich asiantaeth yn dod o hyd i swydd barhaol i chi ac rydych yn cael eich cyflogi a'ch talu gan eich cyflogwr newydd
• rydych yn dod o hyd i waith drwy asiantaeth ond mae gennych eich busnes eich hun ac mae'r huriwr yn gleient neu'n gwsmer i chi

Nid yw'n debygol y byddwch wedi'ch diogelu ychwaith os byddwch yn gweithio i unrhyw asiantaeth:

• sy'n darparu gwasanaeth penodol i gleient
• os mai rhywun o'r asiantaeth sy'n eich goruchwylio a'ch cyfarwyddo o ddydd i ddydd
• sy'n darparu unrhyw hyfforddiant sydd ei angen arnoch ac sy'n penderfynu sut a phryd y byddwch yn gweithio

Os bydd rhywun o'r asiantaeth yn helpu ag ymholiadau ar y safle, ni fyddai hynny'n eich eithrio o'r hawliau newydd. Ni fydd modd dewis peidio ag arfer yr hawliau hyn os byddwch wedi'ch diogelu ganddynt.

Enghreifftiau

Mae gan gwmni ffreutur ar gyfer ei staff a gaiff ei reoli gan reolwr arlwyo mewnol. Mae un o staff arlwyo'r cwmni i ffwrdd ac rydych yn cael eich anfon i weithio yn y ffreutur. Yn ystod yr aseiniad, rydych yn cael eich cyfarwyddo gan reolwr arlwyo'r huriwr. Bydd yr hawliau newydd yn eich diogelu.

Mae sefydliad yn rhoi'r gwaith o reoli ei ffreutur ar gontract allanol. Y contractwr sy'n rheoli'r gweithrediad cyfan ac ef sy'n gyfrifol am gyflogi'r staff arlwyo. Os ydych yn gweithio i'r contractwr a bod gennych gontract ag ef, ni fydd yr hawliau newydd yn eich diogelu.

Pa fesurau diogelwch sydd gan weithwyr asiantaeth eisoes?

I gael gwybod pa hawliau cyflogaeth rydych yn gymwys i'w cael ar hyn o bryd, dilynwch y ddolen isod.

• Gweithwyr asiantaeth ac asiantaethau cyflogi