Gwefan llywodraeth y DU

Beth yw'r opsiynau?

Mae gwahanol ffyrdd o fod yn hunan-gyflogedig:

• bod yn unig fasnachwr, gweithio ar eich pen eich hun: y dewis symlaf
• mewn partneriaeth: gyda dau o bobl neu ragor
• cwmni cyfyngedig: mae gan y busnes hunaniaeth ar wahân (bydd angen help arnoch i sefydlu hwn)
• masnachfraint: cytundeb sy'n rhoi'r hawl i'r sawl sy'n prynu masnachfraint i redeg cangen o fusnesau y mae rhywun arall wedi'u sefydlu

• Mwy gan Business Link am ddod yn hunangyflogedig Opens new window

Yr her

Os ydych chi'n rhedeg eich busnes eich hun, does dim gwyliau, dim tâl salwch, dim pensiwn a dim incwm rheolaidd. Mae pob tebygrwydd y bydd rhaid i chi weithio oriau hwy, afreolaidd a dros y penwythnos o bryd i'w gilydd. Hefyd, bydd rhaid i chi gyflwyno'ch cyfrifon treth eich hun.

• Datganiad cyfrifon eich hunanasesiad (adran arian, treth a budd-daliadau)

Y manteision

Rhai o'r manteision yw nad oes rhaid i chi weithio i rywun arall, boddhad, defnyddio'ch profiad, eich talentau a'ch gallu i'r eithaf, annibyniaeth ariannol ac oriau gweithio hyblyg.

Y camau cyntaf tuag at hunangyflogaeth

Cyn dod yn hunangyflogedig, bydd rhaid i chi ymchwilio i'ch syniad busnes a'i ddatblygu. Yna, paratowch gynllun busnes sy'n adlewyrchu beth mae'n rhaid i chi ei wneud i sefydlu a rhedeg busnes.

Mae gan y gwasanaeth Cyngor Ar Bopeth restr atgoffa ar gyfer dod yn hunangyflogedig.

• Rhestr atgoffa Cyngor ar Bopeth am hunangyflogaeth Opens new window

Mae'r gwasanaeth cyngor am fusnes cenedlaethol Business Link yn cynnig trefnwr dechrau busnes.

• Trefnwr dechrau hunan-gyflogaeth Business Link Opens new window

Cynlluniau nawdd a grantiau i bobl dros 50

Mae'n bosib y gallwch chi gael help ariannol ar ffurf grantiau gan elusennau neu ymddiriedolaethau neu fenthyciadau gan fanciau a chymdeithasau adeiladu.

Mae'r Cyfeiriadur Grantiau a Chymorth (GSD) yn un ffynhonnell bosib ar gyfer cael help gyda chychwyn neu ddatblygu'ch busnes.

• Business Link – cyfeiriadur grantiau a chefnogaeth Opens new window

Llinell Gymorth am bobl sydd newydd fynd yn hunangyflogedig

Mae gan Gyllid a Thollau EM linell gymorth i bobl sydd newydd fynd yn hunan-gyflogedig. Gallwch ffonio 08459 15 45 15 a gofyn am y canllawiau 'Cychwyn Busnes'.

Lwfans Menter Newydd

Mae’r Lwfans Menter Newydd wedi’i anelu at helpu cwsmeriaid cymwys i ddechrau eu busnes ei hun neu i ddod yn hunangyflogedig.

I fod yn gymwys mae’n rhaid i chi fod yn 18 oed neu’n hŷn ac wedi body n hawlio Lwfans Ceisio Gwaith yn barhaus am chwe mis neu fwy.

• Lwfans Menter Newydd - cefnogaeth busnes i geiswyr gwaith (adran cyflogaeth)

Cyrsiau hyfforddi

Business Link yn cynnig cyngor am hyfforddiant i'r rheiny sy'n ystyried cychwyn busnes.

• Cyfeiriadur hyfforddi Business Link Opens new window

Cyngor a chefnogaeth

Mudiad cenedlaethol heb fryd ar wneud elw yw Cynllun y Tywysog ar gyfer Menter Aeddfed (PRIME) a'i brif nod yw helpu pobl dros 50 i sefydlu busnes. Ffoniwch y llinell radffon ar 0800 783 1904 i gael gwybodaeth.

Mae Business Link yn ffynhonnell dda o wybodaeth a chyngor. Gallwch ffonio llinell gymorth Business Link ar 0845 600 9006 (minicom 0845 606 2666).

Mae gan y gwasanaeth Cyngor Ar Bopeth restr atgoffa ar gyfer yr hunan-gyflogedig.

• Business Link Opens new window

• Cyngor am fod yn hunan-gyflogedig gan Gyngor Ar Bopeth Opens new window

• Clwb busnes PRIME Opens new window

Beth yw goblygiadau ariannol a threth y penderfyniad?

Bydd angen digon o arian arnoch i fyw wrth i chi gychwyn y busnes, yn ogystal ag arian er mwyn talu costau cychwyn y busnes.

Byddwch hefyd yn gyfrifol am dalu eich treth a'ch Yswiriant Gwladol eich hun. Mae'n bosib y dewiswch chi gael cyfrifydd neu, fel arall, cewch gyflwyno ffurflen dreth hunanasesu ar-lein.

Os mai dechrau busnes newydd drwy'r Fargen Newydd fyddwch chi, fe gewch chi'r un budd-daliadau ag yr oeddech yn eu cael o'r blaen. Mae'n bosib y byddwch chi hefyd yn gymwys i gael ychwanegiad. Os llwyddwch chi i ddod o hyd i waith drwy'r Fargen Newydd, cynigir gwahanol fudd-daliadau. Mae’r rhain yn cynnwys credydau treth, er mwyn sicrhau eich bod yn well eich byd mewn gwaith nag yr oeddech chi pan oeddech ar fudd-daliadau.

• Hunanasesu - eich ffurflen dreth (adran arian, treth a budd-daliadau)

• Dod o hyd i swyddfa'ch Canolfan Byd Gwaith agosaf Opens new window

Gweithio ar ôl cyrraedd oed Pensiwn y Wladwriaeth

Bydd rhaid i chi dalu treth ar Bensiwn y Wladwriaeth os byddwch yn dal i fod mewn gwaith a thâl pan fyddwch chi'n ei dderbyn. Gweler ‘Gweithio ar ôl i chi gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth – eich opsiynau’ i gael rhagor o wybodaeth.

• Gweithio ar ôl i chi gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth – eich opsiynau

Cysylltiadau defnyddiol

• Cysylltiadau gwaith a gyrfa

• Cysylltiadau i rai dros 50