Gwefan llywodraeth y DU

Cymhwyster CPC i Yrwyr

Mae CPC i Yrwyr yn gymhwyster ar gyfer gyrwyr bws, bws moethus a lori proffesiynol. Bydd yn:

• ehangu eich gwybodaeth a’ch sgiliau cyn i chi ddechrau gyrru
• datblygu eich gwybodaeth a’ch sgiliau drwy gydol eich bywyd gwaith
• gwella diogelwch ar y ffyrdd drwy sicrhau gyrwyr mwy cymwys

Os ydych chi newydd ddechrau gyrru’n broffesiynol

Os ydych chi’n yrrwr newydd, bydd rhaid i chi basio cymhwyster cychwynnol CPC i Yrwyr cyn y cewch chi yrru’n broffesiynol.

Mae cymhwyster cychwynnol CPC i Yrwyr wedi’i rannu’n bedair adran:

• adran un – prawf theori (amlddewis ac adnabod peryglon)
• adran dau – astudiaethau achos
• adran tri – prawf ymarferol i ddangos eich sgiliau gyrru
• adran pedwar – dangos eich gallu i yrru cerbyd yn ddiogel

Bydd rhaid i chi basio’r pedair adran er mwyn cael gyrru’n broffesiynol.

Sut mae trefnu eich profion cymhwyster cychwynnol CPC i Yrwyr

Y ffordd gyflymaf a hawsaf o drefnu eich profion cymhwyso cychwynnol yw ar-lein. Fodd bynnag, os yw'n well gennych, fe allwch chi drefnu’r profion dros y ffôn neu drwy'r post.

• Trefnu eich prawf adran un neu adran dau ar-lein

• Trefnu eich prawf adran tri neu adran pedwar ar-lein

• Sut mae trefnu a rheoli eich apwyntiad prawf gyrru ymarferol

• Ffioedd Tystysgrif Cymhwysedd Proffesiynol i Yrwyr: Business Link Opens new window

Mwy am gynnwys profion cymhwyso cychwynnol CPC i Yrwyr

Drwy fynd i wefan Business Link, gallwch gael mwy o wybodaeth am y canlynol:

• a oes angen i chi sefyll y profion cymhwyso cychwynnol
• beth sy’n digwydd yn y profion cymhwyso cychwynnol
• beth sy’n digwydd ar ôl i chi basio'r profion cymhwyso cychwynnol

• Cymhwyster cychwynnol Tystysgrif Cymhwysedd Proffesiynol i Yrwyr: Business Link Opens new window

Dilyn hyfforddiant achlysurol i gadw eich CPC i Yrwyr

Mae hyfforddiant achlysurol yn cynnwys mynychu cyrsiau sy’n sôn am wahanol agweddau ar yrru’n broffesiynol. Bydd rhaid i chi gyflawni 35 awr o hyfforddiant achlysurol bob pum mlynedd er mwyn cadw eich CPC i Yrwyr.

Dim ond cyrsiau cymeradwy a gynigir gan ganolfannau hyfforddi cymeradwy fydd yn cyfrif tuag at hyfforddiant achlysurol.

Os ydych chi’n gyrru lorïau a bysus yn broffesiynol

Os oes gennych chi drwydded i yrru cerbydau nwyddau mawr a cherbydau sy’n cludo teithwyr, dim ond un gyfres o hyfforddiant bob pum mlynedd fydd angen i chi ei chyflawni

• Tystysgrif Cymhwysedd Proffesiynol i Yrwyr (CPC i Yrwyr): sut a phryd i ddilyn hyfforddiant achlysurol

Os oes gennych CPC i Yrwyr drwy ‘hawliau caffaeledig’

Os ydych chi’n yrrwr proffesiynol ar hyn o bryd, bydd gennych chi brofiad gwerthfawr yn y maes. Bydd gennych chi ‘hawliau caffaeledig’ am bum mlynedd, sy’n golygu yr ystyrir bod gennych chi CPC i Yrwyr. Mae hyn yn berthnasol i chi os ydych:

• yn yrrwr bws neu fws moethus a’ch bod wedi cael eich trwydded alwedigaethol (D, D1, D+E a D1+E) cyn 10 Medi 2008
• yn yrrwr lori a’ch bod wedi cael eich trwydded alwedigaethol (C, C1, C+E a C1+E) cyn 10 Medi 2009

Os oes gennych chi ‘hawliau caffaeledig’, ni fydd angen i chi gael y cymhwyster cychwynnol. Er hynny, bydd rhaid i chi gyflawni 35 awr o hyfforddiant achlysurol er mwyn cadw eich CPC i Yrwyr.

• Tystysgrif Cymhwysedd Proffesiynol i Yrwyr (CPC i Yrwyr): sut a phryd i ddilyn hyfforddiant achlysurol

Prawf o’ch CPC i Yrwyr: Cerdyn Cymhwyster Gyrrwr (DQC)

Enghraifft o Gerdyn Cymhwyster Gyrrwr

Ar ôl cael y cymhwyster cychwynnol, fe gewch chi Gerdyn Cymhwyster Gyrrwr (DQC).

Mae’n anghyfreithlon i chi yrru’n broffesiynol os nad oes gennych chi DQC.

Mae CPC i Yrwyr yn orfodol yn holl aelod-wladwriaethau’r Undeb Ewropeaidd.

Os ydych chi’n gyrru’n broffesiynol mewn gwlad arall yn yr Undeb Ewropeaidd, mae'n dal yn rhaid i chi gael CPC i Yrwyr ddilys.

• Tystysgrif Cymhwysedd Proffesiynol i Yrwyr: eich Cerdyn Cymhwyster Gyrrwr (DQC)

Pan nad oes angen CPC i Yrwyr

Efallai na fydd angen i chi gael CPC i Yrwyr. Bydd hynny'n dibynnu ar y canlynol:

• y cerbyd rydych chi’n ei yrru
• ar gyfer beth y defnyddir y cerbyd

Cerbydau y cewch chi eu gyrru heb CPC i Yrwyr

Ni fydd angen CPC i Yrwyr arnoch chi os yw’r cerbyd rydych chi’n ei yrru:

• yn cael ei dreialu yn dilyn gwaith atgyweirio, cynnal a chadw neu ddatblygu technegol
• yn newydd neu wedi cael ei ailadeiladu a heb ddechrau cael ei ddefnyddio eto
• yn gyfyngedig i gyflymder uchaf o 28 milltir yr awr (45 cilomedr yr awr)

Defnyddio cerbydau pan nad oes angen CPC i Yrwyr

Ni fydd angen CPC i Yrwyr arnoch chi os yw’r cerbyd rydych chi’n ei yrru:

• yn cael ei ddefnyddio i gludo teithwyr am resymau anfasnachol neu nwyddau at ddefnydd personol
• yn cael ei ddefnyddio i gario deunyddiau neu offer rydych chi’n eu defnyddio ar gyfer eich swydd – ar yr amod nad gyrru’r cerbyd yw prif ran eich swydd
• yn cael ei ddefnyddio i roi gwersi gyrru i unrhyw un sy’n dymuno cael trwydded yrru neu CPC i Yrwyr
• yn cael ei ddefnyddio, neu dan reolaeth, y lluoedd arfog, amddiffyn sifil, y gwasanaeth tân a’r lluoedd sy'n gyfrifol am gynnal trefn gyhoeddus
• yn cael ei ddefnyddio mewn achosion o argyfwng neu yn ystod ymdrechion achub

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Cymhwyster cychwynnol Tystysgrif Cymhwysedd Proffesiynol i Yrwyr: Business Link Opens new window

• Hyfforddiant achlysurol Tystysgrif Cymhwysedd Proffesiynol i Yrwyr: Business Link Opens new window

• Prynu llyfrau a meddalwedd yr Asiantaeth Safonau Gyrru: Y Llyfrfa Opens new window