Gwefan llywodraeth y DU

Beth yw archwiliad meddygol?

Mae archwiliad meddygol yn golygu cyfweliad ac weithiau archwiliad meddygol gan feddyg sydd wedi cwblhau hyfforddiant arbenigol ym maes ymwybyddiaeth o anabledd a budd-daliadau.

Mae'r archwiliad yn debygol o fod yn wahanol i'r hyn y byddech yn ei ddisgwyl gan eich meddyg teulu eich hun. Nid bwriad archwiliad meddyg y Gwasanaethau Meddygol yw rhoi diagnosis neu drafod sut mae trin eich cyflwr meddygol; ei bwrpas yw asesu sut mae eich cyflwr yn effeithio arnoch chi ac mae'n bosib na fydd rhaid i'r meddyg wneud archwiliad corfforol.

Pwy sy'n gwneud beth

Dyma'r bobl a'r sefydliadau sy'n ymwneud â phroses yr archwiliad meddygol:

Pam y gofynnwyd i chi ddod am archwiliad meddygol

Mae'n bosib bod sawl rheswm dros ofyn i chi ddod am archwiliad meddygol. Nid yw'n golygu bod y wybodaeth roesoch chi ar eich ffurflen gais yn cael ei hystyried yn amheus nac y bydd eich cais yn cael ei wrthod. Gallai un o'r rhesymau posibl dros archwiliad meddygol fod i weld os ydych chi'n cael y swm llawn o fudd-dal mae gennych hawl iddo.

Pan fyddwch chi'n gwneud cais am y Lwfans Gweini yn y lle cyntaf, anfonir ffurflen gais atoch i'w llenwi. Asesir eich ffurflen gais cyflawn gan y swyddog gwneud penderfyniadau, a rhaid iddynt benderfynu a ddylid cymeradwyo'ch cais, ac os felly, a oes gennych chi'r hawl i gael y Lwfans Gweini ar y gyfradd uchaf neu ar y gyfradd isaf.

Mae'n bosib y bydd swyddogion penderfyniadau yn gofyn am archwiliad meddygol os oes angen rhagor o wybodaeth arnynt cyn gwneud penderfyniad, neu os ydynt yn ansicr ynghylch unrhyw fanylion.

Os oes gennych salwch terfynol

Os oes gennych salwch terfynol ac nad oes disgwyl i chi fyw'n hwy na chwe mis, mae yna reolau arbennig i'ch helpu i gael eich budd-dal yn sydyn ac yn rhwydd. Mae'n annhebygol iawn y gofynnir i chi gael archwiliad meddygol.

Archwiliadau meddygol pan fyddwch eisoes yn cael y Lwfans Gweini

Os dyfarnwyd Lwfans Gweini i chi am gyfnod penodol, rhaid i chi wneud cais arall i adnewyddu eich budd-dal ychydig cyn i'ch hawl ddod i ben. Gelwir hyn yn 'gais adnewyddu'. Ymdrinnir â cheisiadau adnewyddu yn yr un ffordd yn union â cheisiadau newydd, felly, mae'n bosib y gofynnir i chi ddod am archwiliad meddygol.

Eich hawliau mewn archwiliad meddygol

Fel arfer, cynhelir yr archwiliad meddygol yn eich cartref chi'ch hun (neu yn lle bynnag y byddwch chi'n byw) ar adeg sy'n gyfleus i chi. Mae'n bosib hefyd y caiff ei gynnal mewn Canolfan Archwiliadau Meddygol yn eich ardal chi. Fe ddylech gael saith diwrnod o rybudd cyn yr archwiliad, ond fe allech ofyn am apwyntiad cyn hynny petai'n well gennych.

Os byddwch yn methu eich apwyntiad cyntaf, rhaid i'r meddyg roi ail gynnig ar ymweld â chi. Os methwch chi ddau apwyntiad, neu os gwrthodwch chi fynychu, mae'n bosib y gwrthodir eich cais am fudd-dal.

Mae gennych hawl i:

Rhaid i chi roi gwybod i'r Gwasanaethau Meddygol ymlaen llaw os ydych chi'n dymuno cael cyfieithydd neu feddyg o'r un rhyw â chi. Byddant yn gwneud eu gorau i ddod o hyd i un i chi, ond ni fydd hyn bob tro'n bosib mewn rhai ardaloedd.

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Cysylltiadau cymorth ariannol

• Lwfans Gweini