Gwefan llywodraeth y DU

Newid yn eich amgylchiadau

Gall newidiadau i'ch amgylchiadau effeithio ar eich cymhwysedd i gael Lwfans Gweini, neu'r swm yr ydych yn ei gael. I roi gwybod am newid mewn amgylchiadau, cysylltwch â Llinell gymorth Budd-daliadau Anabledd.

• Llinell gymorth Budd-daliadau Anabledd

Dyma rhai enghreifftiau o newidiadau sydd angen i chi roi gwybod amdanynt.

Newidiadau yn eich anabledd neu eich cyflwr meddygol

Os bydd eich cyflwr chi, neu gyflwr rhywun rydych yn gofalu amdanynt, yn gwaethygu a bod angen mwy o gymorth arnoch, gallai hyn olygu y gallwch chi, neu'r person anabl, gael mwy o arian.

Ysbytai'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol (GIG)

Os ydych chi, neu rywun rydych yn gwneud cais ar eu rhan, yn mynd i ysbyty'r GIG neu'n gadael yr ysbyty, mae angen i chi roi gwybod am hyn. Gall cyfnod mewn ysbyty effeithio ar eich Lwfans Gweini.

• Aros yn yr ysbyty a'ch budd-daliadau (adran pobl anabl)

Cartrefi gofal

Os byddwch chi, neu rywun yr ydych yn gwneud cais ar eu rhan, yn mynd mewn neu’n gadael cartref gofal, mae angen i chi roi gwybod am hyn hefyd. Gall cyfnod parhaol neu dros dro effeithio ar eich Lwfans Gweini.

• Cartrefi gofal a budd-daliadau (adran gofalu am rywun)

Mynd i fyw dramor neu i ymweld

Mae angen i chi roi gwybod os ydych chi’n mynd dramor am gyfnod dros dro neu i fyw mewn gwlad arall. Os ydych yn ymweld â gwlad dramor dros dro, efallai y gallwch barhau i gael Lwfans Gweini:

• os nad yw eich absenoldeb o Brydain Fawr yn para mwy na 26 wythnos (mae hyn yn cynnwys mynd ar wyliau)
• os ydych yn mynd dramor er mwyn cael triniaeth feddygol am gyflwr a ddechreuodd cyn i chi adael Prydain Fawr

Os ydych yn bwriadu mynd i fyw dramor yn barhaol, ni allwch gael Lwfans Gweini fel arfer.

Os byddwch yn symud i wlad arall yn Ardal Economaidd Ewrop neu i'r Swistir a'ch bod eisoes yn cael Lwfans Gweini, fe allwch barhau i'w gael dan rai amgylchiadau.

• Mynd â budd-daliadau anabledd i wledydd eraill Ewrop (adran pobl anabl)

Byw ym Mhrydain Fawr

I gael y Lwfans Gweini, rhaid eich bod yn gyffredinol:

• fel arfer yn preswylio ym Mhrydain Fawr (Cymru, Lloegr neu'r Alban)
• bod yn bresennol ym Mhrydain Fawr
• wedi bod ym Mhrydain Fawr, Gogledd Iwerddon, Ynys Manaw, Jersey neu Guernsey am o leiaf 26 wythnos yn y 52 wythnos diwethaf (nid yw hyn yn berthnasol i bobl sy'n cael eu talu dan y rheolau arbennig)
• ddim yn gaeth i reoliadau mewnfudo

Os ydych chi neu aelod o’ch teulu yn byw neu’n gweithio yn, neu wedi dod o wlad arall yn Ardal Economaidd Ewrop (AEE) neu yn y Swistir, gall amodau eraill fod yn gymwys.

Mae’n bosib y gallech gael Lwfans Gweini os ydych naill ai:

• yn aelod o deulu dinesydd un o wledydd Ardal Economaidd Ewrop ac wedi symud i’r DU o un o wledydd eraill yr AEE
• yn gweithio ym Mhrydain Fawr fel dinesydd gwlad â chytundeb trin yn gyfartal gyda'r Undeb Ewropeaidd - sef Twrci, Moroco, Algeria, Tunisia a San Marino
• yn byw gydag un o'r gweithwyr hyn fel aelod o'u teulu
• yn unigolyn sydd wedi cael caniatâd i ddod i'r DU neu i aros yn y DU gan fod rhywun wedi cytuno i fod yn gyfrifol am eich cynhaliaeth ac am eich costau llety

Gellir eich trin fel rhywun sy'n byw ym Mhrydain Fawr:

• os ydych yn aelod o Luoedd Arfog EM sy'n gwasanaethu dramor neu'n aelod o'u teulu
• os ydych yn forwr neu'n awyrennwr sifil sy'n gweithio dramor
• os ydych wedi bod yn gweithio ar sector y Deyrnas Unedig o'r silff gyfandirol - ar rig olew, er enghraifft

Byw mewn gwlad Ewropeaidd arall

Os ydych chi eisoes yn byw mewn gwlad arall yn Ardal Economaidd Ewrop neu yn y Swistir, gallwch gael rhagor o wybodaeth os gallwch gael Lwfans Gweini yn y wlad rydych yn byw ynddi drwy ddefnyddio’r ddolen isod.

• Hawlio budd-daliadau anabledd os ydych yn byw mewn gwlad arall yn Ewrop (adran pobl anabl)

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Lwfans Gweini