Gwefan llywodraeth y DU

Rôl Senedd Ewrop

Mae Senedd Ewrop yn cyfarfod yn llawn yn Strasbourg am wythnos bob mis. Am weddill yr amser, mae Aelodau Senedd Ewrop (ASEau) yn gweithio ym Mrwsel ac yn cyfarfod mewn pwyllgorau arbenigol.

Ymgynghorir â'r Senedd ar benderfyniadau pwysig, ac mae'n rhannu cryn bŵer gyda Chyngor yr Undeb Ewropeaidd dros gyllideb y Gymuned Ewropeaidd (a elwir yn Gyngor y Gweinidogion hefyd). Mewn meysydd deddfwriaeth mae ei rôl yn amrywio rhwng:

• gwneud penderfyniadau ar y cyd, pan fo angen cytundeb ar gynnig (neu gyfaddawd) rhwng y Cyngor a'r Senedd.
• ymgynghori, lle gall y Senedd ddylanwadu ar ddeddfwriaeth ddrafft ond mai'r Cyngor sydd â'r penderfyniad terfynol
• cydweithredu a gweithdrefnau cydsynio, lle mae dylanwad y Senedd yn fwy

Mae'r Senedd a'r Cyngor hefyd yn rhannu awdurdod dros gyllideb y Gymuned Ewropeaidd. Mae'r Senedd hefyd yn cymeradwyo penodi'r Comisiwn Ewropeaidd, ac yn cymeradwyo cytundebau rhyngwladol.

I gael rhagor o wybodaeth am Gyngor yr Undeb Ewropeaidd, ewch i 'Yr Undeb Ewropeaidd'.

• Yr Undeb Ewropeaidd

Mathau o ddeddfwriaethau

Cyhoeddir rhywfaint o ddeddfwriaeth y Gymuned Ewropeaidd ar y cyd gan Gyngor yr Undeb Ewropeaidd a Senedd Ewrop, rhywfaint gan y Cyngor a rhywfaint gan y Comisiwn dan bwerau dirprwyedig. Mae'n cynnwys rheoliadau, cyfarwyddebau a phenderfyniadau:

• mae'r rheoliadau'n uniongyrchol berthnasol i bob aelod-wladwriaeth ac mae iddynt rym cyfraith heb yr angen am weithredu rhagor o fesurau
• rhaid i'r aelod-wladwriaethau gydymffurfio â'r Cyfarwyddebau hefyd, ond gall pob aelod-wladwriaeth ddewis y ffurf a'r dull o'u gweithredu
• mae penderfyniadau'n rhwymo'r rhai y maent yn cyfeirio atynt, ac nid oes angen deddfwriaeth genedlaethol i'w gweithredu fel arfer

Gellir mynegi argymhellion a safbwyntiau nad ydynt wedi'u rhwymo hefyd.

Etholiadau

Cynhelir yr etholiadau ar gyfer Aelodau Senedd Ewrop bob pum mlynedd, yn y 27 aelod-wladwriaeth yr Undeb Ewropeaidd. Cynhaliwyd yr etholiadau diwethaf ym mis Mehefin 2004. Yn y DU, cynhaliwyd y rhain yn ôl y drefn cynrychiolaeth gyfrannol, fel sy'n digwydd yn yr aelod-wladwriaethau eraill.

• Etholiadau Ewropeaidd

Llys Cyfiawnder Ewrop

Mae pob aelod-wladwriaeth yn darparu un o'r barnwyr i wasanaethu yn Llys Cyfiawnder Ewrop, yr awdurdod terfynol ar bob agwedd ar Gyfraith Gymunedol Ewropeaidd. Rhaid i'r aelod-wladwriaethau gydymffurfio â'i benderfyniadau a gellir gosod dirwyon ar y rhai na fyddant yn gwneud hynny.

Cynorthwyir y Llys Barn gan Lys y Gwrandawiad Cyntaf, sy'n delio gyda rhai achosion sy'n cael eu dwyn gan unigolion a chwmnïau.

Mwy o wybodaeth

• Senedd Ewrop Opens new window

• Swyddfa Senedd Ewrop yn y DU Opens new window