Gwefan llywodraeth y DU

Trefniadau cyfreithiol gwahanol y gallwch eu gwneud

Mae trefniadau cyfreithiol penodol y gallwch eu gwneud i baratoi ar gyfer yr adeg pan na fyddwch yn gallu gwneud eich penderfyniadau eich hun. Bydd y rhain yn sicrhau bod rhywun a all wneud penderfyniadau ar eich rhan ac y caiff eich buddiannau eu gwarchod.

Dylech ystyried y trefniadau posibl canlynol:

• llunio Atwrneiaeth Arhosol
• defnyddio Atwrneiaeth Barhaus sy'n bodoli eisoes
• gwneud ewyllys

• Sut i benderfynu a oes gan unigolyn ddiffyg galluedd i wneud penderfyniadau

Llunio Atwrneiaeth Arhosol

Dogfen gyfreithiol yw Atwrneiaeth Arhosol sy'n eich galluogi i benodi rhywun (a elwir yn 'atwrnai') i wneud penderfyniadau ar eich rhan. Gall gael ei defnyddio unrhyw bryd yn y dyfodol os na fyddwch yn gallu gwneud eich penderfyniadau eich hun. Gall y penderfyniadau hyn ymwneud â'ch eiddo a'ch arian neu eich iechyd a'ch lles.

• Beth yw Atwrneiaeth Arhosol?

Defnyddio Atwrneiaeth Barhaus sy'n bodoli eisoes

Mae Atwrneiaeth Barhaus yn galluogi rhywun i wneud penderfyniadau ar eich rhan am eich eiddo a'ch materion ariannol. Gelwir yr unigolyn a ddewiswch yn 'atwrnai'. Gall atwrnai wneud penderfyniadau ar eich rhan pan fo gennych alluedd meddyliol o hyd, yn ogystal â phan fo gennych ddiffyg galluedd.

Disodlwyd Atwrneiaethau Parhaus gan Atwrneiaethau Arhosol, ond gellir eu defnyddio o hyd os cawsant eu llunio a'u llofnodi cyn mis Hydref 2007.

• Os oes gennych Atwrneiaeth Barhaus eisoes

Gwneud ewyllys

Drwy wneud ewyllys gallwch benderfynu beth sy'n digwydd i'ch eiddo ar ôl i chi farw. Nid yw gwneud ewyllys yn ofyniad cyfreithiol.

Os byddwch yn colli'r gallu i wneud penderfyniadau drosoch chi eich hun ac nad oes gennych ewyllys, gall y Llys Gwarchod lunio un i chi.

• Gwneud ewyllys