Gwefan llywodraeth y DU

Beth yw Atwrneiaeth Arhosol

Term cyfreithiol yw Atwrneiaeth Arhosol sy'n golygu y gall rhywun wneud penderfyniadau am gyllid a lles rhywun arall. Gall y cyfrifoldeb hwn gael ei roi iddo os na fydd rhywun yn gallu gwneud ei benderfyniadau ei hun.

• Beth yw Atwrneiaeth Arhosol?

Pwy all wrthwynebu Atwrneiaeth Arhosol?

Dim ond y bobl ganlynol all wrthwynebu Atwrneiaeth Arhosol:

• y rhoddwr (yr unigolyn y mae angen rhywun arno i wneud penderfyniadau ar ei ran)
• yr unigolion a enwir (y bobl a enwir yn yr Atwrneiaeth Arhosol sy'n cael gwybod am y cais)
• y bobl a fydd yn cael y pŵer i wneud penderfyniadau ar ran rhywun arall (yr atwrneiod)

Bydd Swyddfa'r Gwarcheidwad Cyhoeddus neu'r Llys Gwarchod yn cysylltu â chi os oes gennych yr hawl i wrthwynebu. Bydd yn dweud wrthych sut y gallwch wrthwynebu.

Mae cyfnod o chwe wythnos er mwyn galluogi rhywun i wrthwynebu cofrestru Atwrneiaeth Arhosol.

Gallwch lawrlwytho ffurflenni i wrthwynebu cofrestru Atwrneiaeth Arhosol o wefan y Weinyddiaeth Gyfiawnder gan ddefnyddio'r ddolen isod.

Gall wrthwynebiad i Atwrneiaeth Arhosol gael ei wneud am nifer o resymau. Er enghraifft, efallai na fyddwch yn credu y bydd yr atwrneiaeth yn gwneud y penderfyniadau yn seiliedig ar yr hyn sydd orau i’r unigolyn hwnnw.

Os mai chi yw’r rhoddwr, nid oes angen unrhyw reswm penodol neu dystiolaeth arnoch i wrthwynebu.

• Swyddfa'r Gwarcheidwad Cyhoeddus a'r cofrestrau o atwrneiod a dirprwyon

• Y Llys Gwarchod a sut mae'n penodi dirprwyon

• Ffurflenni Atwrneiaeth Arhosol - gwefan y Weinyddiaeth Gyfiawnder Opens new window

Pryd i gyflwyno gwrthwynebiad i Swyddfa'r Gwarcheidwad Cyhoeddus

Gallwch wneud cais i Swyddfa'r Gwarcheidwad Cyhoeddus a gwrthwynebu cofrestru Atwrneiaeth Arhosol. Gallai'r canlynol fod ymhlith y rhesymau dros wneud hyn:

• caiff y rhoddwr ei ddatgan yn fethdalwr (ar gyfer Atwrneiaeth Arhosol eiddo a materion ariannol yn unig)
• mae'r atwrnai yn fethdalwr (ar gyfer Atwrneiaeth Arhosol eiddo a materion ariannol yn unig)
• mae'r atwrnai yn gwmni (sef 'corfforaeth ymddiried') nad yw'n bodoli mwyach (ar gyfer Atwrneiaeth Arhosol eiddo a materion ariannol yn unig)
• mae'r rhoddwr yn marw
• mae'r atwrnai yn marw
• roedd y rhoddwr a'r atwrnai yn briod neu mewn partneriaeth sifil ac nid yw hyn yn wir mwyach
• nid oes gan yr atwrnai y galluedd meddyliol i wneud penderfyniadau
• nid yw'r atwrnai am gael ei benodi

Efallai y bydd angen i chi ddarparu tystiolaeth am y rhesymau dros eich gwrthwynebiad, megis llythyrau neu ddogfennau gan yr atwrnai neu'r rhoddwr.

Pryd i gyflwyno gwrthwynebiad i'r Llys Gwarchod

Gallwch wneud cais i'r Llys Gwarchod i wrthwynebu cofrestru Atwrneiaeth Arhosol:

• os ydych o'r farn nad oedd gan y rhoddwr y galluedd meddyliol i lunio Atwrneiaeth Arhosol
• os ydych o'r farn i'r rhoddwr ganslo'r Atwrneiaeth Arhosol ar adeg pan oedd ganddo'r galluedd meddyliol i wneud hynny
• os ydych o'r farn i dwyll neu bwysau annheg gael eu defnyddio i ddarbwyllo'r rhoddwr i lunio'r Atwrneiaeth Arhosol
• os ydych o'r farn y bydd yr atwrnai yn ymddwyn mewn ffordd na fyddai er budd y rhoddwr