Gwefan llywodraeth y DU

Nodwch fod gan y wefan hon system allweddumynediad llywodraeth y DU

Gwasanaethau cyhoeddus i gyd yn un lle

Trefn llywio pennaf

Dydd Mercher, 3 Hydref 2012

Neiniau a theidiau: bod mewn cysylltiad â phlant ar ôl i rieni ysgaru neu wahanu

Mae angen llawer o gefnogaeth ar blentyn i'w atal rhag teimlo'n ofidus neu'n bryderus pan fydd ei deulu wedi gwahanu. Gall bod mewn cysylltiad â neiniau a theidiau helpu. Mynnwch wybod sut y gallwch drefnu i weld wyrion ac wyresau os yw eu teulu wedi gwahanu.

Pethau i'w hystyried wrth geisio gweld eich ŵyr neu'ch wyres

Y ffordd orau i chi gadw mewn cysylltiad ag ŵyr neu wyres lle mae'r rhieni wedi gwahanu yw drwy wneud trefniadau anffurfiol.

Mae'n syniad da ceisio siarad wyneb yn wyneb â'r rhieni neu gysylltu â nhw dros y ffôn neu drwy lythyr yn gyntaf.

Gall fod o fudd i chi egluro i'r rhieni, fel nain neu daid, mai'r cyfan rydych am ei wneud yw cadw mewn cysylltiad â'ch ŵyr neu'ch wyres. Os yw'n bosibl, gallech ddweud wrthynt nad ydych am gymryd ochr, dim ond rhoi cefnogaeth i'r plentyn.

Gallwch awgrymu ffyrdd y gallech weld eich ŵyr neu wyres er bod y rhieni yn byw ar wahân bellach.

Cofiwch efallai bod y rhieni wedi cytuno, neu wrthi'n trafod, trefniadau cyswllt â'u plant.

Gallwch ofyn os gellir ychwanegu treulio amser â'ch wyrion ac wyresau at y cytundeb.

Os na allwch gytuno â'r rhieni

Os yw'r rhieni yn gwrthdaro neu nad ydynt yn caniatáu i chi gael cysylltiad, gallech awgrymu i chi fynd i sesiynau cyfryngu â nhw.

Mae cyfryngwr yn unigolyn annibynnol a all eich helpu i ddod i gytundeb. Fel nain neu daid, bydd angen i chi gael y ddau riant i gytuno, neu roi cynnig ar gyfryngu.

Gwneud cais i lys i weld eich wyrion neu wyresau

Os nad oedd trefniadau anffurfiol neu gyfryngu'n llwyddiannus, gallwch ystyried gwneud cais i lys.

Dylai mynd i'r llys fod yn ddewis olaf. Mae'n broses hir ac mae'n ddrud. Gall hefyd beri gofid i'r plentyn. Dylech roi cynnig ar bob opsiwn arall yn gyntaf.

Er y bydd llys yn cydnabod pa mor bwysig yw nain neu daid i blentyn, nid oes gennych hawl awtomatig i wneud cais i gysylltu ag wyrion neu wyresau. Bydd angen i chi ofyn i'r llys am ganiatâd yn gyntaf.

I wneud hyn, rhaid i chi gwblhau ffurflen C2 a'i dychwelyd i lys sy'n delio â materion teuluol. Gallwch wneud hyn eich hun, ond efallai y byddwch am gael cyngor cyfreithiol.

I ddod o hyd i lys sy'n delio â materion teuluol, dilynwch y ddolen isod a dewiswch 'Gwaith teuluol' yn yr adran 'Chwiliad Math o Waith Llys'.

Beth fydd y llysoedd yn ei ystyried

Wrth ystyried a ddylid rhoi caniatâd i chi weld eich ŵyr neu'ch wyres bydd y llys yn ystyried:

  • manylion eich cynnig
  • eich cysylltiad â'r plentyn
  • unrhyw risg o darfu ar fywyd y plentyn
  • dymuniadau a theimladau rhieni'r plentyn

Cewch wybodaeth am sut mae'r llysoedd yn gweithio o ran cyswllt â phlant drwy ddilyn y ddolen isod.

Additional links

Cysylltiadau defnyddiol

Allweddumynediad llywodraeth y DU