Gwefan llywodraeth y DU

Sut mae penderfynu a ydych chi'n benodai

I chi fod yn benodai, mae’n rhaid bod llys barn neu un o adrannau’r llywodraeth wedi’ch penodi i weithredu ar ran rhywun arall. Os ydych chi ond yn helpu rhywun arall i lenwi eu ffurflen hawlio, nid ydych yn benodai.

Pryd rydych yn benodai

Rydych chi'n benodai os ydych chi wedi cael eich penodi i weithredu ar ran rhywun arall - a elwir yn hawlydd - drwy un neu fwy o'r canlynol:

• llys barn
• yr Adran Gwaith a Phensiynau (DWP)
• yr Adran Datblygiad Cymdeithasol (DSD) yng Ngogledd Iwerddon
• Cyllid a Thollau EM (HMRC)

Pan fyddwch yn gwneud hawliad fel penodai, gall y Swyddfa Credyd Treth gysylltu â chi i gael gwybod pwy oedd wedi eich penodi a phryd.

Nid ydych yn benodai

Nid ydych yn benodai os ydych ond yn helpu rhywun i ddeall yr hyn y mae angen iddynt ei wneud i lenwi eu ffurflen hawlio.

Cewch helpu rhywun i lenwi'r ffurflen oherwydd:

• rydych chi'n gweithio mewn mudiad hawliau lles megis Cyngor ar Bopeth
• rydych chi'n eu helpu fel ffrind
• rydych chi'n cyfieithu'r cwestiynau i iaith arall ar eu cyfer gan nad ydynt yn siarad nac yn deall llawer iawn o Saesneg neu Gymraeg

Dylai unrhyw un sy'n gallu deall y Datganiad ar y ffurflen hawlio a'i lofnodi, wneud hynny.

Eich cyfrifoldebau fel penodai

Fel penodai rydych chi'n hollol gyfrifol am wneud a chynnal unrhyw hawliad. Mae hyn yn golygu:

• rhaid i chi lofnodi'r ffurflen hawlio yn lle'r hawlydd
• mai chi sy'n gyfrifol am roi gwybod i'r Swyddfa Credyd Treth am unrhyw newidiadau a all effeithio ar faint o gredydau treth mae'r hawlydd yn eu cael
• eich bod yn gallu bod yn gyfrifol am unrhyw daliadau cosb, os ydych yn darparu gwybodaeth anghywir yn fwriadol
• ei bod yn rhaid i chi adnewyddu unrhyw hawliad ar ôl diwedd y flwyddyn

Gwneud cais i fod yn benodai am y tro cyntaf

I wneud cais i fod yn benodai, rhaid i chi lenwi'r adran penodai ar dudalen 11 y ffurflen hawlio credydau treth sy'n gofyn i chi egluro pam na all yr hawlydd lenwi na llofnodi'r ffurflen.

Er mwyn i'r Swyddfa Credyd Treth eich penodi, rhaid i chi fod yn 18 oed o leiaf. Does dim rhaid i chi fod yn perthyn i'r hawlydd.

Cyn iddyn nhw benderfynu ynghylch a ydynt am eich penodi ai peidio, efallai y bydd angen i'r Swyddfa Credyd Treth gysylltu â chi i gael mwy o wybodaeth.

Taliadau

Os ydych chi'n gweithredu fel penodai, bydd unrhyw daliadau credydau treth yn cael eu gwneud i chi. Ond mae'r hawlydd yn dal yn gyfreithiol gyfrifol am unrhyw ordaliad. Os bydd unrhyw ordaliad, bydd y taliadau credyd treth yn cael eu lleihau, neu efallai gofynnir i chi dalu'r arian yn ôl.

Pan ddaw penodiad i ben

Os nad oes arnoch chi eisiau gweithredu fel penodai mwyach, dylech ysgrifennu at y Swyddfa Credyd Treth yn rhoi mis o rybudd yn:

Tax Credit Office
Preston
PR1 0SB

Gall y Swyddfa Credyd Treth ddod â’r penodiad i ben unrhyw bryd. Os caiff rhywun arall ei benodi i weithredu gan lys barn, dylech ddweud wrth y Swyddfa Credyd Treth ar unwaith gan na fyddwch yn benodai i'r hawlydd mwyach.

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Sut mae gweithredu ar ran eich cleient credydau treth

• Mae gennych anabledd - allwch chi gael Credyd Treth Gwaith ychwanegol?