Gwefan llywodraeth y DU

Cyfrifon banc sylfaenol

Mae cyfrifon banc sylfaenol yn cynnig man cyfleus i gadw'r arian sydd ei angen arnoch o ddydd i ddydd. Gallwch drefnu i'ch cyflog, Pensiwn y Wladwriaeth a budd-daliadau neu gredydau treth gael eu talu i mewn i'r cyfrif. Gallwch hefyd dalu sieciau neu arian parod i mewn am ddim, a threfnu 'debydau uniongyrchol' sy'n talu biliau rheolaidd yn awtomatig o'ch cyfrif.

Gyda chyfrif banc sylfaenol byddwch yn cael cerdyn arian parod y gallwch ei ddefnyddio mewn peiriant banc i godi arian parod. Mae rhai'n cynnig 'cerdyn debyd' hefyd y gallwch ei ddefnyddio i dalu am eitemau a chael 'arian yn ôl'; ond gyda chyfrif sylfaenol, dim ond os bydd digon o arian yn eich cyfrif y bydd y rhain yn gweithio.

Ni fyddwch yn cael llyfr siec gyda chyfrif banc sylfaenol, ac ni allwch godi mwy o arian na'r hyn sydd yn y cyfrif. Am y rheswm hwn, mae cyfrifon banc sylfaenol yn ddefnyddiol i unrhyw un sy'n poeni am wario gormod.

• Sut i ddod o hyd i gyfrif banc sylfaenol - Gwasanaeth Cyngor ar Arian Opens new window

Cyfrifon cyfredol

Mae gan gyfrifon cyfredol fwy o nodweddion na chyfrifon banc sylfaenol. Er enghraifft, maent fel arfer yn cynnig:

• llyfr siec
• cerdyn gwarantu siec (mae'n gweithredu fel 'gwarant' fel bod sieciau yn cael eu derbyn yn ehangach)
• cerdyn debyd (mae rhai'n caniatáu taliadau heb archwilio eich cyfrif)
• debydau uniongyrchol (talu biliau'n awtomatig yn uniongyrchol o'ch cyfrif)
• archebion sefydlog (taliadau penodol rheolaidd o'ch cyfrif i rywun o'ch dewis)
• BACS (System glirio awtomataidd y banciau) - y cyfleuster i dderbyn taliadau'n uniongyrchol i'ch cyfrif (e.e. gan eich cyflogwr), neu er mwyn i chi wneud taliadau untro i rywun arall o'r cyfrif
• cyfleuster gorddrafft - efallai y bydd y banc yn caniatáu i chi fynd i orddrafft hyd at swm penodol; ond bydd angen i chi drefnu hyn ymlaen llaw ac mae ffioedd yn gymwys (byddwch yn talu ffioedd ychwanegol os byddwch yn mynd i orddrafft heb gytundeb)

Mae rhai cyfrifon cyfredol yn talu llog ar yr arian rydych yn ei adael yn y cyfrif, ond mae'r gyfradd yn isel fel arfer.

Cyfrifon cynilo

Mae banciau'n cynnig amrywiaeth eang o gyfrifon cynilo. Y prif wahaniaethau rhyngddynt yw pa mor gyflym y gallwch gael gafael ar eich arian, y swm gofynnol sydd ei angen i gadw'r cyfrif ar agor a'r math o log a'r gyfradd llog a delir.

Mae llawer o undebau credyd yn cynnig cyfrifon cynilo, lle gallwch dalu arian i mewn a chodi arian. Gallwch hefyd gael eich budd-daliadau neu'ch cyflog wedi'u talu'n syth i mewn i rai cyfrifon Undeb Credyd.

Mae rhai Undebau Credyd yn cynnig cyfrifon cyllidebu, lle byddwch yn talu swm penodol i mewn bob wythnos/mis ac yna byddant yn talu biliau cartref y cytunwyd arnynt pan fydd angen eu talu.

Mae rhai Undebau Credyd bellach yn cynnig cyfrifon cyfredol hefyd a gall y 'llinellau arian' eich helpu i agor cyfrif hefyd.

• Egluro cynilion Opens new window

• Gwybodaeth am undebau credyd - Gwasanaeth Cyngor ar Arian Opens new window

Cyfrifon banc a'ch hawliau

Mae'r Awdurdod Gwasanaethau Ariannol (FSA) yn rheoleiddio'r ffordd y mae banciau a chymdeithasau adeiladu yn gwneud busnes gyda chi. Gallwch gael copi o'i ganllaw 'Your bank account' o wefan yr FSA neu gan eich banc neu'ch cymdeithas adeiladu.

Mae'r FSA hefyd yn sicrhau bod banciau a chymdeithasau adeiladu yn gadarn yn ariannol. Efallai y cewch eich diogelu drwy 'Gynllun Iawndal y Gwasanaethau Ariannol' hyd at derfyn penodol os bydd eich banc yn mynd i'r wal.

Os hoffech wneud cwyn, mae'n rhaid i fanciau a chymdeithasau adeiladu helpu drwy gael gweithdrefnau mewnol a bod yn aelod o Wasanaeth yr Ombwdsmon Ariannol (gwasanaeth diduedd a all helpu i ddatrys anghydfodau).

Dewis y cyfrif cywir i chi

Wrth ddewis pa gyfrif banc sy'n addas i chi, sicrhewch eich bod yn gwybod pa gwestiynau i'w gofyn.

Ystyried ffioedd

Mae banciau fel arfer yn codi ffi arnoch os byddwch yn mynd i orddrafft heb drefnu gorddrafft yn gyntaf, neu os byddwch yn mynd y tu hwnt i'ch terfyn ar orddrafft y cytunwyd arno.

Gall y ffioedd hyn, mewn rhai achosion, fod yn gannoedd o bunnoedd. Er mwyn osgoi ffioedd mawr, dylech:

• wybod faint o arian sydd gennych yn eich cyfrif
• cadw llygad ar bethau fel debydau uniongyrchol a sieciau a all godi'n annisgwyl
• newid i gyfrif rhatach os byddwch o'r farn bod ffioedd eich banc yn rhy uchel

Ewch i wefan eich banc i weld faint mae'n ei godi am fynd i orddrafft.

Chwilio am y fargen orau

Pan fyddwch yn dewis cyfrif cyfredol, dylech ystyried:

• pa fath o gyfrif sydd ei angen arnoch
• a gynigir gorddrafft i chi a faint y bydd yn ei gostio
• y gyfradd y llog ar gyfer gorddrafft ag awdurdodiad
• a oes cyfradd wahanol ar gyfer gorddrafft heb awdurdodiad
• pethau eraill y codir ffi arnoch amdanynt - er enghraifft, defnyddio eich cerdyn debyd dramor?
• a oes angen i chi dalu swm gofynnol i mewn bob mis i fod yn gymwys am rai nodweddion (fel cyfraddau llog neu ffioedd penodol)
• cyfradd llog credyd pan fyddwch mewn credyd
• a oes mwy nag un gyfradd
• unrhyw fuddiannau anariannol sy'n gysylltiedig â'r cyfrif
• unrhyw nodweddion pwysig eraill sy'n gysylltiedig â'r cyfrif?

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Canllawiau argraffedig am ddim gan y Gwasanaeth Cyngor ar Arian Opens new window

• Y prif ffyrdd o gynilo neu fuddsoddi eich arian

• Treth ar gyfrifon banc a chymdeithasau adeiladu

Cysylltiadau defnyddiol

• Cysylltiadau arian, treth a budd-daliadau