Gwefan llywodraeth y DU

Nodwch fod gan y wefan hon system allweddumynediad llywodraeth y DU

Gwasanaethau cyhoeddus i gyd yn un lle

Trefn llywio pennaf

Dydd Iau, 4 Hydref 2012

Dwyn manylion personol

Mae'n bosib eich bod yn meddwl eich bod yn cymryd y camau iawn i gyd i gadw'ch manylion banc yn ddiogel, ond mae troseddau dwyn manylion personol yn dod yn fwyfwy cymhleth ac yn fwy anodd eu gweld.

Sut mae rhywun yn gallu dwyn eich manylion personol

Mae dwyn manylion personol yn broblem gynyddol, gyda dros un o bob pedwar yn honni eu bod wedi dioddef o'r trosedd neu'n 'nabod rhywun sydd wedi. Drwy ddwyn eich manylion personol, fe all rhywun wneud cais anghyfreithlon am basport neu gerdyn credyd. Os cân nhw afael ar eich manylion banc, byddan nhw hefyd yn gallu defnyddio'ch arian i brynu nwyddau iddyn nhw'u hunain.

Er mai'ch manylion banc yw un o'r pethau mwyaf cyffredin y bydd troseddwyr yn chwilio amdanynt, mae'n bosib hefyd i rywun ddwyn eich manylion personol drwy gael gafael ar eich pasport, eich trwydded yrru a phost sothach gewch chi. Efallai eich bod chi'n gwybod eich bod yn cadw'ch manylion yn ddiogel, ond bydd lladron manylion personol weithiau'n chwilota drwy finiau sbwriel i chwilio am dderbynebau rydych chi wedi'u taflu.

Mae'n bosib na fyddwch chi'n sylwi bod eich manylion wedi'u dwyn nes i chi geisio gwneud cais am gerdyn credyd a chael gwybod bod arnoch chi arian i nifer o gwmnïau eisoes. Fe allech chi hefyd gael ar ddeall wrth i chi wneud cais am fudd-daliadau a chlywed eich bod eisoes yn eu hawlio.

Cadw'ch manylion personol yn ddiogel

Mae'ch hunaniaeth a'ch manylion personol yr un mor werthfawr i droseddwyr â'ch ffôn symudol a'ch waled, felly dylech fod yr un mor ofalus i'w gwarchod. Yn ogystal â defnyddio'ch synnwyr cyffredin i gadw'ch cardiau a'ch cyfrineiriau'n ddiogel, mae ffyrdd eraill mwy penodol o warchod eich manylion:

  • rhwygwch neu losgwch eich derbynebau'n ddiogel cyn eu taflu er mwyn sicrhau nad oes modd gweld rhif eich cerdyn
  • os ydych chi ar fin mynd i'r brifysgol, peidiwch â newid eich cyfeiriad gyda'ch banc nes eich bod yn hapus y bydd eich post personol yn ddiogel
  • os ydych chi newydd symud, trefnwch wasanaeth ailgyfeirio'r post gyda Swyddfa'r Post am flwyddyn o leiaf. Bydd hyn yn sicrhau bod eich post i gyd yn cael ei anfon i'ch cyfeiriad newydd fel mater o drefn - dylech newid eich cyfeiriad gyda'ch banc a chwmnïau eraill cyn gynted ag y bo modd

Bachu

Bachu yw un o'r ffyrdd mwyaf newydd a soffistigedig sydd gan dwyllwyr y rhyngrwyd o geisio dwyn manylion personol. Bydd pobl yn anfon negeseuon e-bost ffug sydd i bob golwg yn dod gan gwmnïau adnabyddus a pharchus.

Bydd negeseuon bachu fel hyn yn edrych fel petaen nhw wedi'u hanfon gan fanciau ar-lein neu siopau rhyngrwyd. Byddan nhw'n honni eu bod wedi colli'ch gwybodaeth neu'n dweud nad yw'r wybodaeth sydd ganddyn nhwh amdanoch yn ddiogel ragor yn sgîl archwiliadau diogelwch neu fethiant ar eu system TG. Fel arfer, byddan nhw'n rhoi dolen i chi glicio arni ac aildeipio'ch manylion banc neu'ch cyfrinair. Yna, byddan nhw'n defnyddio'r manylion hyn i fynd i mewn i'r wefan go iawn neu gysylltu â'r banc ar-lein.

Mae'n swnio'n beth digon hawdd ei gweld, ond mae'r negeseuon e-bost erbyn hyn yn mynd yn fwy swyddogol eu golwg, ac maen nhw'n defnyddio delweddau sydd wedi'u copïo oddi ar wefan y cwmni go iawn neu maen nhw'n ail-greu golwg cylchlythyron ar y we.

Nabod e-bost ffug

Er bod negeseuon e-bost yn mynd yn fwyfwy anoddd eu 'nabod, mae sawl peth yn eu cylch a ddylai wneud i chi feddwl ddwywaith cyn ateb:

  • go brin y bydd cwmni dilys yn anfon neges gyda gwallau sillafu ynddi gan fod hynny'n edrych yn amhroffesiynol
  • os bydd y neges e-bost yn dechrau gyda'r geiriau 'Annwyl siopwr' neu 'Annwyl gwsmer' yn hytrach na chyfeirio atoch chi'n bersonol
  • os yw'r neges e-bost yn dweud na fyddwch chi'n gallu defnyddio'ch cyfrif ragor oni fyddwch chi'n anfon eich gwybodaeth

Cofiwch na fydd cwmnïau byth yn eich gofyn am fanylion eich cyfrif neu gyfrineiriau yr ydych yn defnyddio i fynd i mewn i wefan. Os byddwch chi'n derbyn neges e-bost amheus a'ch bod yn meddwl y gall fod yn sgam ar-lein, cysylltwch â'r cwmni sydd i fod wedi anfon y neges a rhoi gwybod iddyn nhw. Gallwch anfon neges e-bost atynt drwy gyfrwng eu gwefan swyddogol.. Fe allech chi hyd yn oed eu ffonio os gwyddoch rif eu gwasanaeth-i-gwsmeriaid.

Allweddumynediad llywodraeth y DU