Gwefan llywodraeth y DU

Gwasanaeth Cadair Olwyn y GIG

Rhedir Gwasanaethau Cadair Olwyn y GIG gan awdurdodau iechyd lleol. Maent yn gyfrifol am ddyrannu arian i'r Ymddiriedolaethau Gofal Sylfaenol a'r Gwasanaeth Cadair Olwyn, sy'n gyfrifol am ddarparu'r gwasanaeth ei hun. Mae hyn weithiau'n cynnwys rhoi'r gwasanaeth yng ngofal cwmni allanol.

Mae'n bwysig nodi bod y modd y mae'r gwasanaethau'n cael eu trefnu a'u darparu yn amrywio o'r naill leoliad i'r llall. Mae hyn yn cynnwys y 'meini prawf cymhwyso' a ddefnyddir i benderfynu pa fath o gadair olwyn i'w darparu, os darperir un o gwbl, faint mor fuan i’w darparu, a sut yr ariannir y cadeiriau olwyn. Mae'r broses sylfaenol fel a ganlyn:

• cewch eich atgyfeirio at Wasanaeth Cadair Olwyn lleol y GIG
• gwneir asesiad o'ch anghenion
• trafodir dewisiadau o ran amserlenni a chyllido
• darperir y gadair olwyn a hyfforddiant ar sut i'w defnyddio
• gwneir cynllun ar gyfer gwaith cynnal a chadw ac atgyweirio

Gellir cael cadair olwyn wthio neu gadair olwyn â phŵer a gellir darparu ategolion megis clustogau, breichiau a hambyrddau.

• Cyfeiriadur y GIG o wasanaethau cadair olwyn Opens new window

Atgyfeiriadau ac asesiadau

Atgyfeiriadau

Cewch eich atgyfeirio at wasanaeth gan ysbyty, meddyg, ymgynghorydd neu therapydd galwedigaethol, neu efallai fod y gwasanaeth yn defnyddio system hunan-gyfeirio.

Bydd gan bob gwasanaeth ei feini prawf cymhwyso ei hun ac fe adolygir manylion eich atgyfeiriad er mwyn gwybod beth yw'r flaenoriaeth. Bydd hyn yn cynnwys:

• natur a lefel eich anabledd neu eich cyflwr meddygol
• eich ffordd o fyw a'ch anghenion
• ymhle a phryd y byddwch yn defnyddio'r gadair olwyn
• eich gallu i ddefnyddio math penodol o gadair olwyn

Dylai'r gwasanaeth gydnabod eich atgyfeiriad o fewn ryw wythnos.

Bydd y gwasanaeth yn rhoi gwybod i'r person a'ch atgyfeiriodd oddeutu pryd y byddwch yn cael y gadair olwyn. Fel arfer, bydd y gwaith asesu'n cymryd rhwng pythefnos a phedair wythnos ar ôl yr atgyfeiriad.

Derbyn, cynnal a chadw ac atgyweirio eich cadair olwyn

Gall yr amser y bydd yn ei gymryd i'ch cadair olwyn gael ei danfon amrywio, yn dibynnu ar ba fath o gadair olwyn ydy hi ac ar adnoddau lleol. Efallai y daw o 'stoc safonol', a archebwyd gan gyflenwr, neu efallai ei bod yn cael ei gwneud yn arbennig er mwyn diwallu anghenion personol rywun. Efallai y bydd yn rhaid aros am rai misoedd am gadair olwyn sy'n cael ei gwneud yn arbennig ar eich cyfer.

Pan fydd y gadair yn barod, bydd yn cael ei throsglwyddo'n ffurfiol, naill ai yng nghanolfan neu glinig y Gwasanaeth Cadair Olwyn neu yn eich cartref (neu lle rydych chi'n byw). Dylai hyn gynnwys:

Mathau o gadeiriau olwyn â phŵer

Defnyddir cadeiriau olwyn â phŵer gan bobl anabl nad ydynt yn gallu defnyddio cadair olwyn â llaw. Mae meini prawf yn cael eu pennu ar gyfer defnyddio rhai mathau o gadeiriau olwyn trydan. Er enghraifft, bodloni gofynion prawf llygad DVLA ar gyfer defnyddio'r ffordd neu'r gofyniad am i gynorthwy-ydd fynychu canolfan/clinig cadair olwyn gyda'r defnyddiwr. Mae 'Cynorthwy-ydd' yn golygu rhywun sy'n helpu i wthio cadair olwyn â llaw neu sy'n rheoli cadair olwyn â phŵer ar ran rhywun arall.

Cynigir pedair math o gadair olwyn â phŵer pan nad yw defnyddiwr yn gallu llywio neu ddefnyddio cadair olwyn â llaw:

• Cadair Drydan i'w defnyddio Dan Do - yn cael ei rheoli gan y defnyddiwr
• Cadair Drydan ar gyfer yr awyr agored - yn cael ei rheoli gan gynorthwy-ydd
• Cadair Drydan i'w defnyddio Dan Do/yn yr Awyr Agored - yn cael ei rheoli gan y defnyddiwr
• Cadair Pwrpas Deuol - yn cael ei rheoli gan y defnyddiwr dan do a chan gynorthwy-ydd yn yr awyr agored

Caiff cadeiriau olwyn â phŵer a ddefnyddir yn yr awyr agored eu grwpio'n ddau gategori gan y rheoliadau priffyrdd, sef Dosbarth 2 a Dosbarth 3:

• rhaid i gadeiriau olwyn Dosbarth 2 gael uchafswm cyflymder o 4 milltir yr awr (6.4 cilomedr yr awr) a dim ond ar balmentydd y dylid eu defnyddio

• rhaid i gadeiriau olwyn Dosbarth 3 gael uchafswm cyflymder o 8 milltir yr awr (12.8 cilomedr yr awr) a gellir eu defnyddio ar y ffordd