Gwefan llywodraeth y DU

Cynllun gostwng band ar gyfer anabledd

Nod y cynllun gostwng band ar anabledd yw sicrhau nad yw pobl anabl sy'n gorfod byw mewn tŷ mawr oherwydd eu hanabledd, yn gorfod talu mwy o Dreth Cyngor.

Os oes gennych anabledd, nid yw hyn yn golygu bod gennych yr hawl i ostyngiad fel mater o drefn.

Yn gryno, yr amodau ar gyfer gostyngiad yw bod yn rhaid i'r adeilad fod yn brif gartref i o leiaf un person anabl gydag o leiaf un:

• ystafell ymolchi neu gegin ychwanegol er mwyn diwallu anghenion y person anabl
• ystafell (heblaw am ystafell ymolchi, cegin neu doiled) er mwyn diwallu anghenion y person anabl, ac i gael ei defnyddio ganddo yn bennaf
• lle ychwanegol yn y tŷ i ddefnyddio cadair olwyn - ni chaiff cadeiriau olwyn sy'n cael eu defnyddio y tu allan eu cynnwys yma

Mae'n rhaid hefyd i'r ystafell neu'r gadair olwyn fod yn hanfodol neu yn bwysig iawn i les y person anabl, o ganlyniad i natur a lefel eu hanabledd.

Yn y cyd-destun hwn, 'person anabl' yw rhywun sy'n anabl yn barhaol a chydag anabledd sylweddol. Gall y person anabl fod yn oedolyn neu'n blentyn ac nid oes rhaid iddo fod y person sy'n gyfrifol am dalu'r Dreth Cyngor.

Nid oes rhaid i'r ystafell ychwanegol fod wedi'i hadeiladu'n arbennig, ond ni fydd eich cartref yn gymwys am ostyngiad os nad yw'n cwrdd â gofynion y prawf 'hanfodol neu pwysig iawn' uchod. Nid yw ad-drefnu ystafelloedd (er enghraifft, gosod ystafell wely ar y llawr gwaelod yn hytrach nag ar y llawr cyntaf) yn debygol o wneud eich cartref yn gymwys am ostyngiad.

Pa ostyngiad allech chi ei gael

Os yw eich cartref yn gymwys, bydd eich bil Treth Cyngor yn cael ei leihau i'r band nesaf. Er enghraifft, bydd eiddo Band D yn talu cyfradd Band C. Byddwch yn dal i dderbyn gostyngiad hyd yn oed os yw eich eiddo ym Mand A (y band isaf). Mewn termau arian, bydd yr un fath â'r gostyngiadau ar gartrefi ym Mand B, C neu D.

Gostyngiadau eraill ar y Dreth Cyngor i bobl anabl

Pobl â nam meddyliol difrifol

At ddibenion y Dreth Cyngor, mae gan berson nam meddyliol difrifol os oes ganddynt nam difrifol ar eu deallusrwydd neu ar eu galluoedd cymdeithasol sy'n debygol o fod yn barhaol. Er mwyn bod yn gymwys am ostyngiad yn y Dreth Cyngor, bydd y person angen tystysgrif meddyg yn nodi bod ganddynt nam meddyliol difrifol a'u bod yn gymwys am un o'r budd-daliadau isod:

• elfen ofal y Lwfans Byw i'r Anabl ar y gyfradd ganol neu uchaf
• Lwfans Gweini
• Lwfans Gweini Cyson
• Lwfans Anabledd Difrifol
• Lwfans Cyflogaeth a Chymorth
• Budd-dal Analluogrwydd
• Cymhorthdal Incwm gan gynnwys premiwm anabledd (mae hyn yn cynnwys unrhyw un sydd â phartner sy'n derbyn cymhorthdal incwm gan gynnwys Lwfans Ceisio Gwaith yn seiliedig ar incwm
• yr elfen anabledd gyda'r Credyd Treth Gwaith

Os yw person dros yr oed Pensiwn Gwladol, a phe byddai wedi bod yn gymwys am un o'r budd-daliadau uchod petai o dan yr oed Pensiwn Gwladol, efallai y byddai'n gymwys am ostyngiad.

Ni chyfrifir pobl sydd â nam meddyliol difrifol wrth gyfri'r nifer o bobl sy'n byw yn yr eiddo. Er enghraifft, pe bai gwr a gwraig yn byw gyda'i gilydd a bod un â nam meddyliol difrifol, caent ddisgownt o 25%, yr un disgownt ag y byddai oedolyn yn byw ar ei ben ei hun yn ei gael. Ni thelir treth ar eiddo os mai dim ond pobl sydd â nam meddyliol difrifol sy'n byw yno.

Pobl yn derbyn gofal yn eu cartref eu hunain

Mewn rhai amgylchiadau, os ydych yn derbyn gofal gan eich cymar neu eich partner, ni chyfrifir gofalwr preswyl wrth gyfri'r nifer o bobl sy'n byw yn y tŷ. Ond, os mai dim ond chi a'ch gofalwr sy'n byw yn eich cartref, efallai y byddwch yn gymwys am ddisgownt person sengl o 25%.

Pobl sydd mewn ysbyty neu mewn cartref gofal

Ni thelir y Dreth Cyngor ar eiddo sydd wedi'u gadael yn wag gan bobl sydd wedi symud i gael gofal personol, naill ai mewn ysbyty, mewn cartref gofal neu yn rhywle arall, os mai dyma eu hunig gartref bellach. Yn gyffredinol, nid oes rhaid i breswylwyr cartref gofal na rhai sy'n treulio'r rhan fwyaf o'u hamser mewn ysbyty, dalu Treth Gyngor.

Mae rhagor o fanylion am y trefniadau hyn i'w gweld yn y daflen 'Treth Cyngor - arweiniad i'ch bil ' sydd ar gael ar wefan Adran Cymunedau a Llywodraeth Leol.

• Treth Cyngor - arweiniad i'ch bil (dogfen PDF, 155K) Opens new window

• Cymorth gyda ffeiliau PDF

Gwneud cais am ostyngiad ar y Dreth Cyngor i bobl anabl

• Gostyngiad yn y Dreth Gyngor i bobl anabl - sut i wneud cais