Gwefan llywodraeth y DU

Sut mae llys yn gwneud penderfyniad

Dedfryd yw'r gosb sydd ei hangen ym marn y llys yn seiliedig ar y drosedd rydych wedi'ch dyfarnu'n euog ohoni. Bydd barnwr (yn Llys y Goron) neu ynad (mewn llys ynadon) yn penderfynu ar y ddedfryd.

Ymhlith rhai o'r pethau y mae barnwr neu ynad yn eu hystyried wrth benderfynu ar eich dedfryd mae'r ffaith ei bod:

Sut mae llys yn penderfynu ar y math o ddedfryd a'i hyd

Gall y pethau canlynol effeithio ar y math o ddedfryd y byddwch yn ei chael a'i hyd.

P'un a oes cofnod troseddol gennych

Os oes gennych gofnod troseddol, gallech gael dedfryd hwy. Gall cofnod troseddol awgrymu bod gennych duedd i droseddu. Oherwydd hyn, efallai y bydd angen dedfryd hwy arnoch i'ch darbwyllo i beidio â chyflawni hyd yn oed fwy o droseddau yn y dyfodol.

Os ydych yn dweud eich bod wedi cyflawni'r drosedd

Os ydych yn dweud eich bod wedi cyflawni'r drosedd, efallai y caiff ei dedfryd ei lleihau.

• Llysoedd ynadon - beth maent yn ei wneud

• Llys y Goron - beth mae'n ei wneud

Dedfrydau mwyaf posibl

Ar gyfer pob trosedd ceir y ddedfryd fwyaf posibl - dyma'r gosb fwyaf y gall barnwr ei rhoi i chi.

Ffactorau 'gwaethygol' a 'lliniarol'

Os ewch i'r llys, mae'n debygol y byddwch yn clywed y termau ffactorau 'gwaethygol' a ffactorau 'lliniarol'. Mae'r ffactorau hyn hefyd yn effeithio ar y math o ddedfryd y byddwch yn ei chael a'i hyd.

Bydd barnwr (neu ynad) yn ystyried ffactorau gwaethygol a lliniarol eich achos cyn penderfynu ar ddedfryd.

Rhywbeth sy'n gwneud trosedd yn fwy difrifol yw ffactor gwaethygol.

Rhywbeth sy'n gwneud trosedd yn llai difrifol yw ffactor lliniarol.

Ffactor 'gwaethygol' - enghraifft

Mae byrgler yn torri i mewn i dŷ ac mae perchenogion yr eiddo yn y gwely. Mae'r llys yn debygol o ystyried y ffaith bod pobl yn y tŷ ar y pryd yn ffactor gwaethygol.

Mae'n gwneud y drosedd yn fwy difrifol na phe na bai'r perchenogion wedi bod yno ar y pryd.

'Ffactor lliniarol' - enghraifft

Mae byrgler yn torri i mewn i dŷ. Mae'r llys yn debygol o ystyried y ffaith nad oedd y bwrgleriaeth wedi'i chynllunio - ac na wnaed unrhyw ddifrod i'r eiddo - yn ffactorau lliniarol.

Efallai y caiff eich dedfryd ei lleihau hefyd os bydd y llys yn ystyried ffactorau lliniarol 'personol', er enghraifft:

• rydych wir yn edifarhau am yr hyn a wnaethoch
• mae digwyddiadau yn eich bywyd personol a all fod wedi effeithio ar eich ymddygiad

Gallwch ddarllen mwy o enghreifftiau yn ymwneud â'r dedfrydau posibl y gellir eu rhoi o dan amgylchiadau gwahanol drwy ddilyn y ddolen isod.

• Cael eich dedfrydu gan y llys - trosolwg

Canllawiau y mae llys yn eu defnyddio wrth ddedfrydu

Bydd barnwr (neu ynad) yn defnyddio canllawiau wrth benderfynu ar y ddedfryd gywir. Mae'r canllawiau'n helpu barnwyr ac ynadon i roi dedfrydau tebyg am fathau tebyg o droseddau, lle bynnag y cyflawnwyd y drosedd.

Cyhoeddir y canllawiau gan:

• y Llys Apêl
• y Cyngor Dedfrydu - sefydliad annibynnol

Gallwch gael mwy o wybodaeth am y Cyngor Dedfrydu drwy ddilyn y ddolen isod.

• Y Cyngor Dedfrydu Opens new window

Gweld sut y pennir dedfryd

Adnodd ar-lein yw 'Chi yw'r Barnwr' sy'n eich galluogi i glywed ffeithiau am achos llys go iawn a phenderfynu pa ddedfryd y byddech yn ei rhoi. Byddwch yn clywed pa ddedfryd a gafodd ei rhoi mewn gwirionedd - a pham.

• 'Chi yw'r barnwr' Opens new window