Gwefan llywodraeth y DU

Brecio

117

O dan amgylchiadau arferol. Y ffordd fwyaf diogel o frecio yw gwneud hynny’n gynnar ac yn ysgafn. Dylech frecio’n gadarnach wrth i chi ddechrau stopio. Codwch y pwysau oddi ar y brêc ychydig cyn i’r cerbyd stopio i osgoi stopio’n herciog.

118

Mewn argyfwng. Breciwch ar unwaith. Ceisiwch osgoi brecio mor arw fel bod eich olwynion yn cloi. Os yw’r olwynion yn cloi, gallech chi golli rheolaeth.

119

Sgidio. Mae’r car yn sgidio fel arfer am fod y gyrrwr yn brecio, yn cyflymu neu’n llywio’n rhy arw neu’n gyrru’n rhy gyflym ar gyfer cyflwr y ffordd. I ddod allan o sgid, tynnwch eich troed yn llwyr oddi ar bedal brêc neu oddi ar y sbardun. Trowch yr olwyn lywio i gyfeiriad y sgid. Er enghraifft, os yw cefn y cerbyd yn sgidio i’r dde, llywiwch i’r dde ar unwaith er mwyn ei unioni.

120

System frecio gwrth-gloi (ABS). Os oes brêcs gwrth-gloi wedi’u gosod ar eich cerbyd, dylech ddilyn y cyngor a roddir yn llawlyfr y cerbyd. Fodd bynnag, mewn argyfwng, pwyswch ar y brêc troed yn gadarn; peidiwch â thynnu’r pwysau oddi arno hyd nes bo’r cerbyd wedi arafu i’r cyflymder dymunol. Dylai’r system frecio gwrth-gloi sicrhau eich bod yn gallu cadw rheolaeth dros y llyw, ond peidiwch â rhagdybio bod cerbyd gyda system frecio gwrth-gloi yn gallu stopio’n gynt.

121

Brêcs y mae dŵr wedi effeithio arnynt. Os ydych wedi gyrru drwy ddŵr dwfn, mae’n bosibl na fydd eich brêcs mor effeithiol. Profwch nhw ar y cyfle diogel cyntaf a ddaw drwy wasgu’n ysgafn ar bedal y brêc i wneud yn siŵr eu bod yn gweithio. Os nad ydynt yn hollol effeithiol, gwasgwch yn ysgafn arnynt tra’n gyrru’n araf. Bydd hyn yn help i’w sychu.

122

Hwylio mynd. Mae hyn yn golygu cerbyd sy’n teithio mewn niwtral neu gyda phedal y cydiwr wedi’i wasgu i lawr. Mae gan y gyrrwr lai o reolaeth oherwydd

• nid oes modd brecio â’r injan
• bydd y car yn cyflymu’n sydyn wrth fynd i lawr rhiw
• mae defnyddio mwy ar y brêc troed yn gallu ei wneud yn llai effeithiol
• mae’n effeithio ar ymateb y llyw, yn enwedig ar droadau a chorneli
• gall fod yn fwy anodd dewis y gêr priodol pan fydd ei angen
  

123

Y gyrrwr a’r Amgylchedd. RHAID I CHI BEIDIO â gadael cerbyd wedi’i barcio heb neb yn gofalu amdano gyda’r injan yn dal i droi na gadael injan cerbyd yn troi yn ddiangen tra bo’r cerbyd hwnnw yn sefyll yn ei unfan ar ffordd gyhoeddus. Yn gyffredinol, os yw cerbyd yn sefyll yn ei unfan ac yn debygol o aros am fwy na rhai munudau, dylech ddefnyddio’r brêc parcio a diffodd yr injan er mwyn lleihau gollyngiadau a llygredd sŵn. Fodd bynnag, gallwch adael yr injan i droi os yw’r cerbyd yn sefyll yn ei unfan mewn traffig neu er mwyn dod o hyd i nam ar y cerbyd.

[Cyfraith CUR rheoliadau 98 a 107]

*Mae’r cyfyngiad 30 mya fel arfer yn berthnasol i’r holl draffig ar yr holl fyrdd â goleuadau

** 60 mya (96 km/awr) os yw’n gerbyd cymalog neu’n tynnu ôl gerbyd

Cyfyngiadau cyflymder

124

RHAID I CHI BEIDIO â mynd yn gyflymach na’r cyfyngiadau cyflymder uchaf ar gyfer y ffordd a’ch cerbyd (gweler y tabl ar dudalen 40). Os oes goleuadau stryd ar ochr y ffordd yna, fel arfer, mae cyfyngiad cyflymder o 30 mya (48 km/awr) mewn grym, oni nodir yn wahanol.

[Cyfraith RTRA adrannau 81, 86, 89 ac atodlen 6]

125

Y cyfyngiad cyflymder yw’r uchafswm absoliwt ac nid yw’n golygu ei bod yn ddiogel gyrru ar y cyflymder hwnnw beth bynnag fo’r amgylchiadau. Mae gyrru’n rhy gyflym i’r ffordd a’r amodau traffig yn beryglus. Dylech bob amser leihau eich cyflymder

• pan fydd trefn neu gyflwr y ffordd yn creu perygl, megis corneli
• wrth rannu’r ffordd â cherddwyr, seiclwyr a phobl ar gefn ceffylau, yn enwedig plant, a beicwyr modur
• pan fydd y tywydd yn golygu ei bod yn fwy diogel gwneud hynny
• wrth yrru yn y nos gan ei bod yn fwy anodd gweld defnyddwyr eraill y ffordd
  

126

Pellteroedd Stopio

Gyrrwch ar gyflymder fydd yn caniatáu i chi stopio’n rhwydd o fewn y pellter y gallwch weld ei fod yn glir. Dylech

• adael digon o le rhyngoch a’r cerbyd o’ch blaen fel bod modd i chi stopio’n ddiogel os bydd yn arafu neu’n stopio’n sydyn. Y rheol ddiogel yw peidio byth â mynd yn agosach na’r pellter stopio cyffredinol (gweler y diagram Pellteroedd Stopio Nodweddiadol isod)
• gadael o leiaf ddwy eiliad o fwlch rhyngoch chi a’r cerbyd o’ch blaen ar ffyrdd sy’n cludo traffig cyflymach ac mewn twneli lle na ellir gweld cystal. Dylech ddyblu’r bwlch o leiaf ar ffyrdd gwlyb, a’i gynyddu ymhellach fyth ar ffyrdd rhewllyd
• cofiwch, mae angen mwy o bellter ar gerbydau mawr a beiciau modur i stopio. Os ydych yn gyrru cerbyd mawr mewn twnnel, dylech ganiatáu bwlch pedair eiliad rhyngoch chi a’r cerbyd o’ch blaen

Os oed rhaid i chi stopio mewn twnnel, dylech adael 5 metr o fwlch rhyngoch chi a’r cerbyd o’ch blaen.